Heurnemeersen

Toegankelijkheid

Het gebied is opengesteld voor het publiek. Langs enkele oude Scheldemeanders lopen wandelpaden, waardoor je het gebied kan verkennen. Een aantal infoborden, zitbanken en een kleine parking maken het de bezoeker gemakkelijk om het natuurschoon te beleven en te bewonderen.

Beschrijving van het natuurgebied

De Heurnemeersen is een samensmelting van twee erkende natuurgebieden, de Snippenweide en het Dal. Het meest zuidelijke deelgebied is de Snippenweide. Hier liggen de eerste percelen die door Natuurpunt zijn aangekocht in 1988. Begin 1990 kwam daar het noordelijke deelgebied het Dal bij. Er werd gestreefd naar het verbeteren van de natuurwaarden.

Sedert 2008 zorgden aankopen van Natuurpunt, VLM en ANB voor de eerste verbindingen tussen beide natuurgebieden. In 2013 werd hier een einde aan gebreid. Zo zullen beide natuurgebieden volledig samenvloeien tot één groot gebied van ongeveer 43 hectare.

In het zuiden wordt de Snippenweide gekenmerkt door natte graslanden en moerassen. Tussen de steilrand en de oude winterdijk komt veel grondwater aan het oppervlak. Deze kwel zorgt voor een aantal typische planten die overvloedig aanwezig zijn in de Snippenweide. Deze grondwateraanvoer samen met een hoog stuwpeil zorgt er voor dat de Snippenweide permanent nat is en zo kan er een grote moeraszone ontstaan.

Het noordelijk deelgebied, het Dal, bestaat uit een oude Scheldemeander, met tal van waterplanten, zoals gele plomp. Daarnaast liggen er wilgenbosjes, rietvegetaties en grote zeggenvegetatie.

Dieren en planten

Doordat de kwel overvloedig aanwezig is, vinden we er typische kwelplanten, zoals dotterbloem, holpijp en bosbies. In de graslanden zijn nog tal van mooie soorten terug te vinden, zoals grote ratelaar, veldlathyrus, kleine veldgerst, moerasspirea, pijptorkruid, grote wederik, vlasbekje, dagkoekoeksbloem en echte koekoeksbloem. In de tredsporen van de runderen vinden we in het voorjaar muizenstaartje terug.

Cetti's zanger zingt al enkele jaren vanuit de moerassige wilgenstruwelen. Waterrallen laten op een warme avond hun knorrende geluiden horen vanuit het rietveld, vaak vergezeld van de zang van de blauwborst. In de riet- en zeggevegetatie vinden we een mooie populatie rietzangers. Op de oude Scheldearm broedt de fuut, enkele koppels kuifeenden en in sommige jaren de zomertaling. De ijsvogel is na enkele jaren afwezigheid terug en broedt in het wortelgestel van een omgevallen boom. In de winter komen regelmatig grote groepen waterpiepers voor.

In de schemering jagen rosse vleermuizen boven het gebied. Eens het nacht geworden is, fladderen er een groot aantal moerasnachtvlinders rond, zoals valeriaandwergspanner, moeraswalstrospanner, geelbruine rietboorder, splinterstreep, sneeuwbeer en nog vele andere.

Natuurbeheer

In de Heurnemeersen is er seizoensbegrazing met Limousin koeien, die er in grote graasgebieden vrij kunnen rondlopen. Tijdens het broedseizoen worden de koeien uit de rietvelden en moerassen gehouden, om de broedvogels alle rust te gunnen. Eens het broedseizoen voorbij is, grazen de viervoeters ook in deze gebieden. Doordat de runderen grote oppervlaktes hebben om te grazen, laten ze sommige stukken links liggen. Deze percelen verruigen en hier vinden we grasmussen, sprinkhaanrietzangers en bosrietzangers terug. Eens er teveel wilg- en populierenopslag in de rietvelden plaatsvindt, worden de boompjes gekapt. De populierenbosjes worden langzaam omgevormd naar inheemse loofbosjes en struwelen. Dicht tegen de spoorweg wordt er voor de veiligheid een hakhoutbeheer toegepast.