Mombeekvallei
Het natuurgebied Mombeekvallei slingert zich als een smal groen lint doorheen vruchtbare landbouwgronden in de grenszone tussen Alken en Sint-Lambrechts-Herk. Het is een typische beekvallei van Vochtig-Haspengouw. De vallei bevat naast ruigten en struwelen ook heel wat houtkanten, bloemrijke hooilanden en beekbegeleidende bosjes. Rond de eeuwwisseling is er in de valleirand een jonge hoogstamboomgaard met meidoornhaag aangeplant. Een verwijzing naar de talloze prachtige hoogstamboomgaarden die hier 50 jaar eerder zomaar werden gekapt.
Toegankelijkheid
Het hele jaar door vrij toegankelijk op de paden. Laarzen of stevig schoeisel zijn aangeraden bij regenweer. Honden welkom, aan de leiband. Natuurpunt zorgde samen met het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren voor het bewegwijzeren van de wandelroutes, de plaatsing van een picknicktafel en infoborden.
Beschrijving van het natuurgebied
De overstromingsgevoelige vallei leverde eeuwenlang de noodzakelijke wintervoorraad aan hooi voor de plaatselijke veestapel. Elke beschikbare hand van het kroostrijke boerengezin werd ingezet. Door al dit kleinschalig geploeter, in vaak moeilijke omstandigheden en zonder bemesting, verschraalden de gronden. De nu zo gegeerde bloemrijke hooilandjes waren toen een heel normale toestand.
Vanaf het midden van de vorige eeuw verliet de moderne landbouwer de vallei. De horizon werd vanaf dan overheerst door de hoge toppen van massaal aangeplante canadapopulieren. Daaronder ontwikkelden zich eentonige ruigten met vooral brandnetel en kleefkruid.
De smalle Oude Mombeek loopt over een aantal kilometers parallel met de Mombeek, om er tenslotte in uit te monden. In 2013 zijn er in de vallei opnieuw meanders aangelegd. Op het einde van de laatste ijstijd lag het valleiniveau, door erosie en onder invloed van het ontdooiende ijs, zo'n 8 meter lager dan vandaag. Daarop ontwikkelde zich in de loop der eeuwen een rijke moerasvegetatie die door talrijke overstromingen met laagjes zand, klei en leem werd bedolven. Zo kwam er een dik pakket venige ondergrond tot stand waarvan het verende resultaat nu nog duidelijk voelbaar is.
Dieren en planten
Ruim 250 plantensoorten bloeien hier. Vooral in het late voorjaar tooien de recent ontwikkelde hooilandjes zich weer met hun kleurenpracht. Hierrond fladderen opnieuw negentien soorten dagvlinders. Kleine bedreigde zoogdieren en amfibieën vinden in de Mombeekvallei een toevluchtsoord. De waarnemingslijst met meer dan negentig vogelsoorten bewijst het belang van het gebied voor de regio.
Natuurbeheer
Het beheer moet uiteindelijk leiden naar een mozaïek van beekbegeleidende bossen met structuurrijke, zeer extensief begraasde graslanden. Eentonige populierenaanplantingen met bijbehorende ruigten worden nu in snel tempo omgezet naar meer gevarieerde plantenbestanden. Er wordt ook ruimte gelaten voor houtkanten en poelen. Het hooibeheer en de begrazing gebeurt hoofdzakelijk in samenwerking met plaatselijke landbouwers.
In dit gebied liep van 2012-2019 een LIFE-project. Lees er meer over.
Verder wandelen
Verborgen Moois zijn plaatsen waar waar je je nog kunt verwonderen en tot rust komen. De wandellus leidt je naar de mooiste plekjes in het gebied. Er zijn 9 Verborgen moois wandelroutes ingericht waaronder ook:
Op stap met een ervaren wandelgids
Wil je de Mombeekvallei verkennen onder begeleiding van een ervaren wandelgids? Boek dan een afspraak met Alida Vanholst, 011-31 24 21.
Iets te melden?
Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.