25 jaar na de dag dat duinnatuur zegevierde: waar staan we nu?
Exact 25 jaar geleden werd het ‘duinendecreet’ goedgekeurd. Dat decreet beschermt ongeveer 1000 hectare duingebied aan onze kust. Het was een keerpunt in het toenmalige beleid omdat het de kaart trok van natuurbescherming en een halt toeriep aan de verdere betonnering van de duinen. Wat betekende dit toen? En waar staan we nu?
De goedkeuring van de wet op betaald verlof in 1936 bracht veel verandering te weeg. Dit stukje arbeidswetgeving bracht ook voor de natuur grote veranderingen, door de ontwikkeling van het kusttoerisme. De populariteit van de Belgische kust als toeristische bestemming zorgde namelijk voor de ongebreidelde bouw van campings, hotels en andere infrastructuur, ten koste van vooral de duinen.
Tegen 1993 was de helft van onze kustlijn bebouwd tot op het strand en was de duinengordel grotendeels gebetonneerd. Kostbare en onvervangbare natuur ging onherroepelijk verloren. Er waren al pogingen geweest om duinbehoud te laten voorgaan op privé-ontwikkelingen, maar dat zorgde voor veel weerstand. 25 jaar geleden vonden ambitieuze politici en gedreven Natuurpuntvrijwilligers elkaar voor de bescherming van de restjes duinen die er toen nog waren. Op basis van wetenschappelijke criteria werd 1000 hectare nog bestaande duingebieden beschermd via het duinendecreet. Privé-eigenaars werden vergoed voor hun verlies aan bouwgrond.
Het besef dat duinen belangrijk zijn voor kustbescherming is, samen met de zeespiegel, flink gestegen. Het duinendecreet werd goedgekeurd vanuit een zorg voor natuur. Intussen beseffen we dat diezelfde duinen ook belangrijk zijn voor kustbescherming: de natuur die ons beschermt. Duinen beschermen en herstellen wordt zo een direct voordeel voor natuur én mens.
Het duinendecreet beschermde 1000 hectare duingebied, maar het blijven eilanden in de betonnen zee van onze kust. Om onze kust beter te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, zullen we weer meer en robuuste duinen moeten creëren. Dat kan klein beginnen, zoals in Zeebrugge. Stoppen met machinale strandreiniging is dan een essentiële eerste stap. Daarnaast zijn er verschillende kansen om een duin aan te leggen voor de dijk. Het zal even wennen zijn aan het andere zicht van op de dijk, maar de voordelen zullen snel duidelijk zijn tijdens en na een storm.
Op zaterdag 22 september 2018 zal Natuurpunt afdeling MIddenkust samen met het stadsbestuur van Oostende het startsein geven voor nieuwe duinvorming op de Oostendse oostoever. Laat ook dit een keerpunt zijn in het huidige denken en beleid over duinen.
Tekst: Dirk Vanhoecke, Natuurpunt Middenkust & Krien Hansen, Natuurpunt Beleid
