AMFI team Holsbeek - resultaten paddenoverzetactie voorjaar 2023

(over de geboorte van het Holsbeekse AMFI-overzet-team en de taken die het verricht)

Heb jij dat ook?

De feestdagen zijn voorbij, de dagen worden opnieuw langer, temperaturen beginnen te stijgen, …

Stilaan kunnen we die lentekriebels opnieuw voelen.

Heerlijk dat zonnetje. Maar het is eigenlijk nog te vroeg om in de tuin beginnen te werken.

Het blijkt dat we niet alleen zijn, tof. De amfibieën voelen het ook. Zij willen vooral veilig de baan over.
Die prachtige dames met het mannetje op hun rug. Ze willen zelfs al samen gaan zwemmen. Want geef je hem een kus, dan verandert die kikker in een prachtige prins, dat is zeker.

Maar “hey, jij daar achter het stuur, rij ‘ns voorzichtig”. “Jij hebt toch ook liever je ledematen aan je lichaam ipv ernaast? “

En daarom werd in 2020 Amfi-Team opgericht, 31 januari 2020 een berichtje op facebook met de vraag wat we konden doen om hen veilig de straat over te helpen.

24 uur nadien was het project geboren. Het liep als een razende trein. Ze kon en kan nog steeds rekenen op veel belangstelling, enthousiasme en toewijding. Het is een fijne en vlotte samenwerking tussen vrijwilligers, natuurpunt en de gemeente.

Tijdens het plaatsen van de schermen en het praten met voorbijgangers tijdens de overzetmomenten, werd het ook duidelijk dat vele Holsbeekenaren trots en opgelucht zijn dat er efficient en actief iets wordt gedaan om slachtoffers te vermijden. Want fraai om te zien is het niet. Deze acties brengt de bewoners dan ook dichter bij elkaar.

Inmiddels telt onze facebook pagina (AMFI-team Holsbeek) al meer dan 134 leden.

Het amfi-team is een groep van geïnteresseerde en enigszins bezorgde vrijwilligers. Elk voorjaar maken we een aantal avonden vrij om amfibieën die onderweg zijn van de winterverblijfplaatsen naar vijvers en poelen waar ze paren, drukke wegen over te helpen.

De oversteek vindt plaats gedurende een korte periode van enkele weken en is sterk afhankelijk van het weer: warm genoeg, vochtig genoeg of nog liever regen, niet teveel wind. Bij goede omstandigheden is de oversteek massaal, je kan dan op bepaalde punten tientallen dieren tegelijk zien overkruipen op korte tijd. Dat maakt het gebeuren meteen ook erg kwetsbaar; passeert er op zo'n momenten verkeer, dan is de tol meteen hoog.

De onderlinge communicatie verloopt via Messenger (eveneens AMFI-team Holsbeek) en dat gaat erg vlot: afspreken wie waar gaat controleren, getelde aantallen doorgeven, foto's plaatsen. Kandidaten en input voor verbeteringen zijn steeds welkom, het laat toe om op drukke avonden wisselbeurten af te spreken en gedurende langere tijd over te kunnen zetten.

Holsbeek is verrassend rijk aan amfibieën. Het meest geteld worden padden en bruine kikkers, voorts aangevuld met groene kikkers en verschillende soorten salamanders. Van alle getelde dieren, slagen we er in 70% tot 80% levend over te zetten. In enkele gebieden komen nog veel amfibieën voor en gelukkig worden sommige ervan doorsneden door rustige wegen met weinig verkeer zoals de Bergestraat.

Onze overzetactie helpt de biodiversiteit op peil te houden. Elk gered dier telt en kan verder bijdragen aan het instandhouden van de soort. Want niet enkel het verkeer maar ook droge zomers zetten druk op de populaties. Het geeft echt voldoening om een emmertje vol te rapen en wat verder voorzichtig uit te gieten. Die 5 meter verder afzetten zijn het verschil tussen leven en dood!

De drukste en vaak ook de moeilijkste oversteekplaatsen zijn bekend. In goede samenwerking met het gemeentebestuur worden op aangewezen plaatsen waarschuwingsborden geplaatst om bestuurders te wijzen op mogelijke overstekers. Indien mogelijk worden tevens tijdelijke schermen geplaatst waarachter de padden en kikkers worden opgevangen in emmers en vervolgens voorzichtig overgezet.

Waar het kon werden reeds permanente schermen en buizen onder het wegdek aangebracht zoals aan het kasteel van Horst. Hier kunnen de dieren het hele jaar door veilig migreren. Bij de heraanleg van andere wegen, kunnen we advies verstrekken voor nieuwe bijkomende oversteekplaatsen.

De uitdaging zit erin om het weer correct in te schatten. Je kan niet elke avond iedereen op pad sturen. Denk je dat het te koud blijft maar is dat niet zo en ze steken toch over.... dan heb je pech. Verwacht je dat het weer meezit en men gaat controleren maar het is te koud....dan is alle moeite eigenlijk voor niets geweest. 

De grafiek in Figuur 1 geeft een duidelijk overzicht van de overgezette aantallen volgens datum. De drukste overzetavond steekt er met kop en schouders bovenuit.