Europese Natuurherstelwet: reuzenkans om biodiversiteit- én klimaatcrisis samen aan te pakken

Woensdag 22 juni 2022 maakte de Europese Commissie haar voorstel voor een nieuwe Natuurherstelwet bekend. Dit voorstel is een enorme mijlpaal: geen enkele andere wet ter wereld heeft op dit niveau juridisch bindende doelstellingen voor natuurherstel vastgelegd. De EU neemt hiermee het voortouw op het wereldtoneel om eind dit jaar mondiale natuurhersteldoelen af te spreken in het kader van de Conventie Biodiversiteit. Natuurpunt roept de Belgische beleidsmakers op om de wet voluit te steunen, in het belang van natuur én maatschappij.

Deze Natuurherstelwet is de eerste belangrijke EU-wetgeving die een lans breekt voor biodiversiteit sinds de Habitatrichtlijn van 1992. De natuur heeft hiermee haar eigen ‘Akkoord van Parijs’ te pakken. Deze wet is niet alleen onontbeerlijk voor het verbeteren van bedreigde natuur, maar ook voor ecosysteemdiensten zoals koolstofopslag, bestuiving of waterbuffering tegen overstroming of droogte.

Hoewel het voorstel van de Commissie niet perfect is, roept Natuurpunt op tot snelle goedkeuring en uitvoering. Dit omdat het voorstel alles in zich heeft om het tij van biodiversiteitsverlies en klimaatverandering te keren. We vragen het Europees Parlement en de Raad van de EU om de wet voluit te steunen in het belang van natuur en maatschappij.

Natuur in het hart van Europa

De Natuurherstelwet bevat sterke elementen, en is aanvullend aan het Natura 2000 netwerk waarmee beoogd wordt 10% van land en zee strikt te beschermen. Zo moeten de herstelmaatregelen tegen 2030 ten minste 20% van de land- en zeegebieden van de EU bestrijken. Tegen 2050 moeten alle gedegradeerde ecosystemen worden hersteld. Daarnaast bevat het voorstel resultaatgerichte en tijdgebonden herstelverplichtingen voor natuurlijke habitats. Deze hebben het potentieel om de precaire toestand van de natuur op grote schaal te verbeteren. Zo pleit het voorstel bijvoorbeeld voor een stapsgewijze opschaling van herstel van veengebieden. Tegen 2050 zal 70% van alle Europese gedegradeerde veengebieden in landbouwgebruik hersteld moeten zijn. Deze maatregel is enorm cruciaal in het licht van klimaatverstoring. Beschadigde veengebieden zijn immers een belangrijke bron van broeikasgasemissies, verantwoordelijk voor bijna 5% van de wereldwijde CO2-emissies. Enkel herstel van veengebieden kan ons op het pad richting netto klimaatneutraliteit zetten. 

Ook in de stedelijke omgeving zal natuur een belangrijkere plaats innemen in de strijd tegen de impact van klimaatverandering en voor een gezondere leefomgeving voor de bewoners. Meer rivieren moeten terug vrij kunnen meanderen en overstromen. Er komen bindende doelen voor wilde bestuivers, akker- en weidevogels en koolstofrijke landbouwbodems en meer natuurlijke of ecologisch beheerde bossen. De EU voorziet een toename van de beschikbare financiële middelen ten behoeve van biodiversiteitsmaatregelen voor de lidstaten die oploopt tot jaarlijks 10% van de Europese meerjarenbegroting vanaf 2026.

Een belangrijk signaal is ook dat lidstaten nu wetenschappelijk onderbouwde nationale herstelplannen zullen moeten opstellen met daarin opgelijst wat en waar moet worden hersteld en hoe dat moet worden gefinancierd. Daarbij zal gekeken moeten worden naar het verlies aan natuur dat in elke lidstaat plaatsvond tijdens ten minste de voorbije 70 jaar. De evaluatie door de Commissie en de daaraan gekoppelde verplichting voor de lidstaten om hun plannen dienovereenkomstig aan te passen, zijn ook veelbelovend om ervoor te zorgen dat de plannen daadwerkelijk resultaten opleveren. 

Over naar Vlaanderen

Via de eerdere publiekscampagne #RestoreNature van Birdlife Europe, EEB en WWF, samen met Natuurpunt, ondersteunden 104.188 mensen onze standpunten voor een doortastende en ambitieuze natuurherstelwet. Een aanzienlijk deel van deze stemmen kwam uit ons land: een duidelijk signaal naar Vlaanderen en Wallonië om volop in te zetten op grootschalig natuurherstel voor een veerkrachtige en klimaatbestendige biodiversiteit. Natuurpunt vraagt aan de Vlaamse regering en Europese Parlementsleden om deze Natuurherstelwet door het hele goedkeuringsproces (Europees parlement en Raad) te steunen. Minister Demir heeft zich eerder al erg ambitieus uitgesproken over deze wet. We vragen haar om te blijven strijden voor een biodivers en dus welvarend Vlaanderen.

Meer info: [email protected]

Meer info over de Europese natuurherstelwet