Illegaal klooster Opgrimbie: bisdom spreekt voor zijn beurt
Februari/maart 2013 – Eerder deze maand pakte de pers uit met de zogenaamde regularisatie van het illegale klooster van Opgrimbie. Het bisdom kondigde de regularisatie voor het klooster aan. Bovendien wil het ook nog verder uitbreiden. Natuurpunt en BOS+ hebben grote vragen bij het verloop van de zaak. Het is nog veel te vroeg om te spreken van een regularisatie. Het bisdom en de koninklijke familie hebben immers enkel een onderzoek lopen naar de milieueffecten van de illegale bouwsels, niet meer of niet minder. Daar moet uit blijken wat de schade voor de natuur is van het illegaal gebouwde klooster. Een regularisatie van het klooster kan niet zonder het gewestplan te wijzigen. En die beslissing, die berust bij de Vlaamse regering, is nog lang niet genomen. Natuurpunt en BOS+ dienen formeel bezwaren in tijdens het openbaar onderzoek.
Het klooster werd eind jaren ’90 gebouwd, op wens van wijlen koning Boudewijn. Het bisdom van Hasselt kreeg toen een vergunning om dit klooster te bouwen op het Koninklijk domein in Opgrimbie. De vergunning was erg omstreden omdat het gebied op het gewestplan aangeduid is als bosgebied en er in bosgebied niet gebouwd mag worden. Bovendien was de site aangemeld als Europees beschermd habitat. Daarop trokken Natuurpunt, de Vereniging voor Bos in Vlaanderen (vandaag BOS+) en BBL samen met enkele omwonenden naar de Raad van State. Die besliste na een procedure van meer dan 10 jaar om de vergunning te vernietigen. Maar ondertussen was het klooster wel gebouwd en het bosgebied onherroepelijk beschadigd.
Nu het klooster er staat, is afbraak misschien niet de beste oplossing. Maar als de overheid kiest voor regularisatie, wat ze voor de duidelijkheid nog helemaal niet gedaan heeft, dan moet het vereiste Milieueffectenrapport (MER) aangeven hoeveel schade de natuur opliep en welke compensaties daar tegenover staan. Op dat punt vertoont het MER van het bisdom echter een fundamenteel probleem. Om de schade in te schatten vertrekt de studie immers van de huidige situatie mét klooster, in plaats van het ongeschonden bos dat er voordien stond. Zo trachten de eigenaars de schade, en dus de noodzaak tot compensatie, te herleiden tot niets. In haar communicatie over de zogenaamde nakende regularisatie, én door de minimalistische aanpak van de MER, azen het bisdom en koningshuis op een uitzonderlijke gunst van de Vlaamse Regering.
In de berichtgeving wordt de situatie ook onterecht rooskleurig voorgesteld: men verspreidt immers de boodschap alsof het klooster de omliggende gronden omvormt tot natuur. Dat is de wereld op zijn kop. Het volledige domein is nu reeds natuurgebied, en werd door de illegale inplanting van dit klooster dus juist ernstige schade toegebracht. Dit voorstellen alsof er natuurgebied wordt bijgemaakt is onjuist. En het gaat verder: met de verhoopte gewestplanwijziging wil het klooster zelfs nog verder uitbreiden.
Ook is het volledige domein omheind, zodat vele dieren er niet in of uit kunnen. Ook heeft men als openbaar bestuur trouwens al de plicht dit gebied natuurvriendelijk te beheren.
Natuurpunt, BOS+ en gelijkgezinde milieuorganisaties zullen hun talrijke bezwaren formeel overmaken tijdens het openbaar onderzoek dat loopt. De verenigingen rekenen er ook op dat de toezichthoudende overheid de veroorzaakte schade aan de natuur correct laat inschatten, en hierop geen uitzonderingen toestaat. Het bisdom en de koninklijke familie zijn dan ook verplicht om voor de veroorzaakte schade een goed onderbouwd en degelijk compensatievoorstel te doen.
Wie schade aan de natuur veroorzaakt, moet deze schade op een correcte manier herstellen, is het standpunt van de milieu-organisaties. Regularisatie zonder deftige compensatie zou enkel aantonen dat in Vlaanderen alles kan: bouwen in natuurgebied, met als kers op de taart een overheid die zulk misdrijf beloont door bosgrond om te toveren tot bouwgrond.
Als uitsmijter blijkt nu overigens uit het MER ook dat de private vzw Astrida (mede)eigenaar is van het domein. Zolang de gronden eigendom blijven van een openbaar bestuur, kan het huidige (laagintensieve) gebruik van de gebouwen gegarandeerd worden, maar wanneer het gebied geprivatiseerd wordt zoals nu blijkbaar dreigt te gebeuren, is speculatie steeds mogelijk. Een lucratieve vastgoedoperatie loert dan vlug om de hoek.
