Motorkapje en de dode wolf - episode 2
De werkweek was nauwelijks gestart, files waren er nog niet maar er werd wel opnieuw een jonge wolvin doodgereden op een verbindingsweg in Limburg. Om de noodzaak aan ontsnipperingsmaatregelen aan te tonen was dat écht niet meer nodig. Dit zoveelste verkeersslachtoffer uit onze dierenwereld toont wél aan dat de impact van versnippering op populatieniveau echt wel groot kan zijn, zeker voor zeldzame soorten.
Hoe belangrijk het Vlaams ontsnipperingsplan (VAPEO) ook is, het is alleen onvoldoende om de problematiek op te lossen. Alle lijnvormige infrastructuur kent haar eigen problematiek van versnippering en risico’s voor dieren. We roepen de beheerders van deze infrastructuren dan ook op om eigen ontsnipperingsmaatregelen te nemen. Ieder verkeersslachtoffer is er één teveel.
Enkele voorbeelden:
Er wordt vandaag sterk ingezet op de aanleg van vrijliggende fietspaden en de uitbouw van fietssnelwegen. Doorheen natuurgebied kunnen deze echter dodelijk zijn voor reptielen en insecten zoals grote kevers en vlinders die het snel opwarmende asfalt gebruiken om op temperatuur te komen. Bij de afweging komen natuurrisico’s vaak niet aan bod, laat staan milderende maatregelen of een alternatieve locatie.
Gemeentewegen vormen vaak een barrière voor kikkers en padden. Jaarlijks zijn er in Vlaanderen duizenden vrijwilligers in de weer om de dieren van een gewisse dood te redden. Paddenoverzetacties zijn echter bedoeld als tijdelijke acties totdat een structurele oplossing in de vorm van een amfibieëntunnel met geleidingselementen wordt gerealiseerd. Toch zien we nog vaak dat een weg waar overzetacties plaatsvinden, wordt heraangelegd zonder een duurzame oplossing voor de amfibieën te voorzien. Mits goed aangelegd, gebruiken niet enkel padden deze tunnels maar ook kleine zoogdieren en zelfs zeldzaamheden zoals deze boommarter.
Ook kanalen en ingedijkte rivieren zijn dodelijke vallen voor dieren. Slachtoffers worden hier meestal niet gevonden waardoor het probleem wellicht wordt onderschat. Bij de aanleg worden vaak geen uitstapmogelijkheden ingebouwd voor dieren die in het water sukkelen.
Het mag duidelijk zijn dat gemeenten een erg belangrijke rol te spelen hebben als beheerder van gemeentewegen net als de Vlaamse waterweg voor kanalen en Infrabel voor spoorwegen.
De toepassing van natuurtechnische milieubouw bij aanleg of heraanleg van verkeersinfrastructuur is vandaag nog te vaak afhankelijk van een wakkere burger die dit als opmerking aanbrengt in de fase van advies of publieksraadpleging.
We kijken uit naar de belofte uit het Vlaamse regeerakkoord (pag. 160) om natuurtechnische milieubouw (NTMB) standaard te maken bij ALLE wegenwerken. Naast de directe impact werkt versnippering op langere termijn immers ook als een dodelijke fuik voor dieren die willen ontsnappen aan de opwarming van hun leefgebied.
