De blaasjesmossen vormen een opvallend groepje van levermossen waarvan twee soorten bekend zijn in ons land. Het Gerand blaasjesmos wordt steeds vaker in tuinen en akkers gemeld. Blaasjesmossen lijken toe te nemen, maar dat kan ook te wijten zijn aan een waarnemerseffect. Wie zoekt mee naar nieuwe vindplaatsen van dit fotogenieke geslacht?
De laatste jaren verschijnen steeds meer studies die wijzen op een opmerkelijke achteruitgang van een groot aantal bestuivende insecten. Hierdoor kan men verwachten dat planten die voor een succesvolle bestuiving afhankelijk zijn van deze bestuivers, problemen zullen ondervinden bij de zaadzetting en de uitwisseling van genen. De ecologische gevolgen zijn al vaker onderzocht, maar er is weinig bekend over de evolutionaire consequenties.
Na een stevige vorstperiode - met op alle wateren een dikke laag ijs - is de dooi ingetreden. Bijna alle ijs is intussen verdwenen. Op een aantal plaatsen werden de voorbije dagen in (vooral) kleine poelen en vijvertjes dode, opgezwollen Bruine kikkers aangetroffen. Hoe komt dit?
Moerassmele en Waterlobelia, twee met uitsterven bedreigde soorten in Vlaanderen, reageren positief op de genomen maatregelen in het Turnhouts vennengebied. Van beide soorten waren slechts enkele exemplaren overgebleven die stilaan wegkwijnden door hoge toevoer van stikstof en fosfaat uit de omgeving. Na een uitgebreide studie werden gerichte herstelmaatregelen uitgevoerd in het kader van het Natuurinrichtingsproject Turnhouts vennengebied West en het LIFE natuurproject. En met resultaat.
Het gaat goed met de Klapekster. Niet als broedvogel, wel als overwinteraar. De voorbije jaren werden op steeds meer plaatsen overwinterende Klapeksters gemeld. Om deze toename exact in kaart te kunnen brengen, organiseerde Natuurpunt in december en januari twee simultaantellingen.
Het onderzoek naar waterorganismen zou er in de nabije toekomst wel eens heel anders kunnen gaan uitzien. Tot voor kort werden vissen onderzocht via verschillende vangsttechnieken, amfibieën werden gevangen met fuiken en voor ongewervelden en planten werden schepnetten ingezet. Watergebonden zoogdieren konden dan weer best worden bestudeerd aan de hand van vangsten of door heel veel observaties. Om de biodiversiteit van poelen en waterlopen te bepalen, was veel veldwerk vereist. Maar mogelijk wordt dat in de toekomst anders, nu DNA-technieken krachtiger én goedkoper worden.
Deze winter is er één van markante uitersten. Boterzacht tot ver na de jaarwisseling om dan opeens extreem toe te slaan met bijtende kou en sneeuw. Een koudegolf hield ons van 30 januari tot 13 februari in zijn greep.
Na meer dan 40 jaar afwezigheid werd de zeer zeldzame Stekelpootroofvlieg recent opnieuw in België aangetroffen. Tot 1970 was de soort slechts bekend van drie vondsten. In 2010 werd een enkel exemplaar waargenomen in de provincie Limburg. In 2011 volgden meer waarnemingen, zowel in Limburg als Antwerpen. Een interessante ontwikkeling die natuurliefhebbers op de voet volgen.
De opeenvolging van een zeer zachte decembermaand en een echte koudegolf bracht heel wat dieren van slag. Padden die al naar de voortplantingswateren trokken, dreigen vast te vriezen, Grauwe ganzen zitten op het nest in de sneeuw, midden in de winter Atalanta's in de tuin,… Zelfs sommige spinnen weten het even niet meer.
In de ochtend van 8 februari strandde een Potvis op het strand van Heist. Het dier was aanvankelijk nog in leven maar stierf in de loop van de voormiddag. In de namiddag werd een autopsie uitgevoerd. Dit is pas de achtste Potvis die sinds 1900 in België aanspoelt. Zoals steeds haalde ook deze stranding de nodige media-aandacht.
Bunzings komen van oudsher over heel Vlaanderen voor en zijn nog steeds relatief algemeen. Vele waarnemers signaleren echter dat de Bunzing in het laatste decennium een forse achteruitgang heeft gekend in hun streek. Maar is dit ook zo?
Marsmannetjes kennen we, maar Harsmannetjes vermoedelijk niet. Op het einde van de 19de en in de eerste helft van de 20ste eeuw werden op de meeste heideterreinen en stuifduinen massaal naaldbomen aangeplant, voornamelijk Grove den: het ideale leefgebied voor Harsmannetjes!
Je leest het wel eens in de krant: 'Nieuwe kikker ontdekt in Papoea-Nieuw-Guinea' of 'Nieuwe inktvissoort duikt op in Antarctische diepzee'. De ontdekkingen die de media halen vormen slechts het topje van de ijsberg. En hoewel de stukjes van de biodiversiteitspuzzel elk jaar een beetje meer in elkaar vallen, ziet het ernaar uit dat het nog eeuwen zal duren vooraleer alle levensvormen op aarde gekend zullen zijn.
Het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid liet in 2010 een studie uitvoeren over de economische waardering van ecosysteemdiensten voor maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA). Opdat iedere geïnteresseerde de resultaten van deze waarderingsstudie gemakkelijker zou kunnen gebruiken, zag de online rekentool ‘Natuurwaardeverkenner’ het licht.
Op zaterdag 4 en zondag 5 februari 2012 organiseert Natuurpunt voor de twaalfde opeenvolgende winter de nationale telling van tuinvogels. In Wallonië gebeurt de telling door zusterorganisatie Natagora. De voorbije maanden werden er geen spectaculaire aantallen geteld maar de strenge koudegolf kan nog voor vuurwerk zorgen!
Op de meeste plaatsen is het kwik onder het vriespunt gezakt en hier en daar heeft het licht gesneeuwd. De strooidiensten van het Agentschap Wegen en Verkeer hebben gisterennacht zo'n 600 ton zout gestrooid op de Vlaamse wegen. De ecologische effecten van strooizout werden tot nog toe nauwelijks onderzocht. Van een aantal zoutminnende plantensoorten (die normaal enkel in het kustgebied voorkomen) is bekend dat ze dankzij een verhoogd zoutgehalte in de bodem, ten gevolge van uitgespoeld strooizout, ook in binnenlandse wegbermen voet aan grond krijgen. Recent werd ook onderzocht welke impact strooizout heeft op amfibieën.
Uit een recente Nederlandse studie blijkt dat vogels, en dan vooral watervogels, massaal op de vlucht gaan wanneer op oudejaarsavond om middernacht het vuurwerk wordt afgeschoten. Bij een nauwkeurige analyse van de beelden van de weerradar van Zaventem (Belgocontrol) blijkt hetzelfde fenomeen zich in ons land voor te doen. Bovendien lijkt, eveneens in overeenstemming met de Nederlandse studie, de activiteit van de vogels het grootst bij waterrijke gebieden die zich dicht bij dichtbevolkte agglomeraties bevinden.
De gemiddelde maximumtemperatuur in december 2011 bedroeg 8,7 °C, een record. De natuur weet zich even geen raad: in januari werden rondvliegende Atalanta's gemeld, een aantal vleermuizen zit nog steeds niet in winterslaap en salamanders trekken nu al naar de voortplantingspoelen. De 'vriezeganzen', die vanaf oktober normaal massaal afzakken uit het Hoge Noorden om te overwinteren in de Vlaamse Polders, zijn dan weer opvallend afwezig.
Sinds 2010 worden op verschillende plaatsen in België Gewone essen ziek. De bladeren aan de toppen van de twijgen sterven vroegtijdig af, een- en tweejarige twijgen kleuren geel tot zwart en de stam vertoont zwarte ovale plekken en littekens. Deze ziektesymptomen zijn toe te schrijven aan een invasieve schimmel die vermoedelijk via Oost-Europa zijn weg vond tot hier
De voorbije dagen werden gekenmerkt door lichte nachtvorst. Bij vriesweer zijn zelfs typische winterpaddenstoelen nog amper te vinden. Maar tonderzwammen vind je het hele jaar door. Al eeuwen geleden ontdekten onze voorouders dat hun harde vruchtlichamen voor talloze doeleinden konden worden aangewend.
