LIFE Vlaamse Ardennen

Actieplan voor behoud en herstel van drie bosgebieden in de Vlaamse Ardennen.

LIFE Vlaamse Ardennen liep van oktober 2001 tot eind 2006. Het werd uitgevoerd door het Wereldnatuurfonds WWF en de partners waren Natuurpunt vzw, het Vlaams Gewest, Afdeling Natuur en het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen RLVA.

Ondanks intensief landgebruik bleven de Vlaamse Ardennen een erg soortenrijke regio. Traditioneel bosgebruik zorgde voor goede en gezonden populaties dieren en planten. Soortenrijke bossen met es en els, of met eik en beuk, waren goed ontwikkeld in de regio. Intensivering van het bosbeheer, als deel van het post-Wereldoorlog I herstelprogramma, legde een sterke focus op cyclisch bosbeheer in plaats van het multifunctionele, meer gevarieerde functionele bosbeheer dat tot dan toe werd gevoerd. Bosranden, die erg soortenrijk waren, versmalden tot scherp afgelijnde grenzen. Poelen verdwenen en beekjes werden voedselrijk, waardoor het biotoop van kamsalamders en beekprik (een vis) verdween.

Het project had als doel om de typische kruidenlaag in de bossen, die stilaan verdween door de intensievere bosbouw, te herstellen. Hiervoor werden dunningen in de bosbestanden uitgevoerd. Door de aankoop van gronden konden grotere territoria voor de bossoorten gecreëerd worden. Bossen werden met mekaar verbonden door aanplant en spontane bebossing tussen bestaande bosfragmenten. Het belangrijkste werk gebeurde dus aan de randen van de bossen; bestaande beschermde gebieden werden uitgebreid en met mekaar verbonden.

Een stal werd aangekocht en jaarrond begrazing startte in het Bos t'Ename, in het Raspaillebos en in het Steenbergbos in Everbeek. Populieren werden verwijderd. Het drainagesysteem van het landbouwgebied in Everbeek werd deels uit gebruik gehaald zodat meer natuurlijke vochtige bossen kunnen ontwikkelen. Twee poelen werden aangelegd voor amfibieën.

In totaal werd tijdens het project 133 ha natuurgebied aangekocht, aansluitend op de reeds 126 ha die eerder was verworven.

Al bij al slaagde het project erin om minder natuurlijke bossen om te toveren in meer natuurlijke bossen. Verder werd extra bos gecreëerd. Wandelpaden werden verbeterd en nieuw aangelegd.

Dit project werd geselecteerd als één van de 26 beste LIFE-Natuur-projecten in 2007-2008.

Gebieden

Bos t'Ename

Het aloude bos t'Ename is gelegen op de steile valleiwand van de rechter Schelde-oever bij Oudenaarde. Het is een hellingbos van ongeveer 5 km lang en 1 km breed.

Een educatief wandelpad "Mariette Tielemanspad" doorkruist het gebied en is 5,5 km lang met zes informatieborden die de wandelaar een historisch-ecologisch beeld geven. Een uitbreidingslus van 2,2 km is mogelijk.

Meer info

Everbeek

De drie bosgebieden van Everbeek bij Brakel behelzen 130 ha bos en liggen op de grens met Wallonië waar het Levierenbos met 200 ha aansluit.

De Everbeekse bossen zijn van de mooiste in de Vlaamse Ardennen en worden vooral gekenmerkt door sterke niveauverschillen en imposante beukenbossen met tal van bronnen en bloementapijten in het voorjaar. 
De bronbeken, die meestal ontstaan in de bosgebieden zelf, hebben het reliëf van deze streek gevormd. Habitatsoorten zoals Beekprik en Rivierdonderpad zijn er nog aanwezig. Het meest compacte bos is het Haeyesbos dat aansluit op het Levierenbos (Bois de la Louvičre). In de onmiddellijke omgeving bevinden zich in het westen het Burreken en het Brakelbos, dat overgaat in het Hoppebos (Bois de la Houppe) in Wallonië en in het oosten het Parikebos. In 2004 werd een educatief wandelpad aangelegd.

Meer info

Raspaillebos 

Het Moerbekebos, Raspaillebos en Karkoolbos vormen een aaneengesloten boscomplex van 200 ha. Het Kluysbos sluit hierbij aan en hoewel het eigenlijke bos slechts 12 ha groot is, heeft het veel van zijn oude eigenheid mogen bewaren.

Deze bossen liggen alle op de flanken van de Bosberg. Binnen het LIFE-project werd een gezamenlijke gebiedsvisie ontwikkeld voor het ganse bosgebied.

Meer info
 

Doelhabitats

6430 - Voedselrijke, soortenrijke ruigtes langs waterlopen en boszomen
6510 - Glanshaver- en Grote vossenstaartgraslanden
7220 - Kalktufbronnen met tufsteenformatie
9130 - Eiken-Beukenbossen met Wilde hyacint en Parelgras-Beukenbossen
91E0 - Valleibossen, Elzenbroekbossen en zachthoutooibossen
4030 - Droge heide

Meer info over het Life-programma van de Europese Unie vindt u hier.

Meer info over het Natura 2000-netwerk vindt u hier.