Image
Lentevuurspin - Elwin van der Kolk

Lentevuurspin

Ladybird Spider
Eresus sandaliatus
Koepelspinnen

Het opvallende uiterlijk van de volwassen mannetjes maakt hen voor velen tot de mooiste van alle Belgische spinnen. De Lentevuurspin is op wereldschaal ernstig bedreigd. De Lentevuurspin wordt in België maar op enkele plaatsen gevonden.

Grootte
mannetje: 6-11 mm, vrouwtje: 8-20 mm
Levensverwachting

Vrouwtjes worden doorgaans drie tot vier jaar oud.

Favoriete maaltijd

Bodembewonende ongewervelden als mieren, kevers, sprinkhanen,... Volwassen spinnen kunnen grote en sterke prooien aan zoals driehoornmestkevers of grote loopkever-soorten.

Status
Zeldzaam
Woonplaats

De lentevuurspin brengt haar hele leven door in een zelfgegraven verticaal holletje in zandbodem.

Karakter

Leeft onopvallend en teruggetrokken. Webjes zijn moeilijk te localiseren.

Verleiding

Enkel de prachtig gekleurde mannetjes verlaten hun web wanneer ze volwassen zijn, en zijn dan bij zonnig weer van midden april tot midden mei rondlopend te zien tijdens hun zwerftochten op zoek naar vrouwtjes.

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de lentevuurspin?

Het opvallende uiterlijk van de volwassen mannetjes maakt hen voor velen tot de mooiste van alle Belgische spinnen. Met de vier tot zes zwarte puntvlekken op hun oranje of rode achterlijf doen ze denken aan lieveheersbeestjes. In Engeland noemt men ze dan ook 'Ladybird Spider' (lieveheersbeestjesspin).

Vrouwtjes zijn onopvallender, maar ook elegant: fluweelzwart met vele kleine witte stipjes.

Lentevuurspin - Elwin van der Kolk

Hoe leeft de lentevuurspin

Waar leeft de lentevuurspin?

De lentevuurspin brengt haar hele leven door in een zelfgegraven verticaal holletje in zandbodem. Dat bekleedt ze met spinsel en boven de grond weeft ze een klein webje dat ze camoufleert met strooisel. Voor het ongeoefende oog is dat onzichtbaar.

Die ondergrondse levenswijze stelt hen in staat een stuk ouder te worden dan de meeste andere Belgische spinnen. De vrouwtjes worden doorgaans drie tot vier jaar oud.

Boven hun ondergrondse woonbuis spinnen ze een klein wollig webje. Haar web bestaat uit "kaardedraden". Dat zijn wollig gemaakte draden zonder kleefstof, maar door een soort velcro-effect uiterst efficiënt in het vangen van zelfs de krachtigste insecten zoals mestkevers.

Afbeelding
Lentevuurspin
Lucas Van Ermen
Afbeelding
Lentevuurspin man - Lex Peeters
Lex Peeters

Hoe plant de lentevuurspin zich voort?

Enkel de prachtig gekleurde mannetjes verlaten hun web wanneer ze volwassen zijn en zijn dan bij zonnig weer van midden april tot midden mei te zien tijdens hun zwerftochten op zoek naar vrouwtjes.

De prachtige rood-zwarte kleuren van de mannetjes dienen als afschrikmiddel voor hongerige vogels. Eigenlijk zenden ze de boodschap uit: "ik ben gevaarlijk en smaak heel slecht, eet mij dus niet op". In werkelijkheid zijn het doetjes en zijn ze helemaal niet gevaarlijk... Pure bluf dus, die waarschuwingskleuren.

De lentevuurspin is een uitzonderlijk zorgzame moeder: wanneer de zon schijnt zal ze haar eicocon in de spinselbuis naar boven brengen om de eitjes te laten opwarmen. Als de jongen uitgekomen zijn, zal ze die uit haar monddelen voederen met voorverteerd voedsel. Uiteindelijk biedt ze zichzelf aan als voedsel voor haar jongen, waardoor die goed doorvoed het nest kunnen verlaten.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

De lentevuurspin met uitsterven is bedreigd. Op heel de planeet, komt ze maar in 8 landen in Noordwest-Europa voor. Het gaat om een erg zeldzame soort met verspreide populaties. In 2009 vonden onderzoekers voor het eerst sinds 1896 terug een vuurspin in ons land. De lentevuurspin wordt in België maar op enkele plaatsen gevonden.

Vaak gestelde vragen over spinnen

Hoeveel ogen heeft een spin?

De meeste spinnensoorten hebben 8 ogen, maar er zijn er ook veel die er maar 6 hebben. Een kleine minderheid heeft er 4, 2 of 0.

Hoeveel poten heeft een spin?

Een spin heeft 8 poten. Vooraan het kopborststuk zijn ook twee -meestal kleine- tasters zichtbaar.

Wat is het verschil tussen een spin en een hooiwagen?

Hooiwagens worden vaak verward met spinnen hoewel het onderscheid vrij eenvoudig gemaakt kan worden:

  • Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen: het kopborststuk en het achterlijf. Bij hooiwagens zijn beide delen versmolten tot één bolletje. Er is dus geen versmalling zichtbaar tussen beide delen.
  • Hooiwagens kunnen geen gif produceren.
  • Hooiwagens kunnen geen spindraden maken.
  • Waar spinnen verschillende opstellingen van meerdere ogen hebben, hebben hooiwagens boven op het lichaam één paar ogen die op een heuveltje geplaatst staan en zijwaarts gericht zijn.

Meer info over hooiwagens

Leven er gevaarlijke spinnen in België?

In België leven geen spinnensoorten die levensgevaar kunnen opleveren voor de mens.

Kunnen spinnen bijten?

Van de meer dan 700 bekende Belgische spinnensoorten, zijn er een 60-tal dat theoretisch mechanisch in staat is om met de giftanden de menselijke huid te doorboren. Daarbij zijn er een heel deel die je als mens gewoon niet tegenkomt, laat staan in omstandigheden waarin ze zouden willen bijten (enkel als je ze vastknelt) en een aantal dat zelfs niet bijt als je ze zwaar zou pesten. Er schiet dan misschien nog een vijftal soorten over die je mits de nodige inspanningen zou kunnen overtuigen om je te bijten, maar NOOIT zal een spin dus spontaan een mens bijten (bv. wanneer ze over je hand loopt). We herhalen: NOOIT. Er circuleert megaveel fake news over spinnenbeten, zowel op het internet, als in verhalen die mensen vertellen. 

Waarom zijn spinnen nuttig?

De nood om levende wezens als ‘nuttig’, ’onnuttig’ of ‘schadelijk’ te taxeren getuigt van een vrij enge visie op natuur, maar zelfs als we zo naar die natuur willen kijken, zijn spinnen voor de mens zeker ‘nuttig’ te noemen. Het zijn immers de enige jagers die in huis op zoek gaan naar insecten die voor ons mensen wel eens ‘overlast’ kunnen bezorgen, zoals vliegen en muggen die ziektes kunnen overbrengen.

Klopt het dat spinnen 's nachts in je mond kruipen?

Nee. Spinnen kunnen via verschillende zintuigen warmte, vochtigheid, luchtstromen, trillingen etc. waarnemen en gaan dus geen zelfmoord plegen door in een menselijke mond te kruipen. Voor het VTM-programma “Ze zeggen dat” werd dit ook in verschillende opstellingen uitgetest en weigerden de spinnen zelfs bij zware sturing om überhaupt richting de mond van proefpersoon Dina Tersago te kruipen. Dus het is een fabeltje dat je 's nachts in je slaap wel eens een spin zou eten.

Hoe geraak je van je angst voor spinnen af?

Spinnenangst is normaal. Onderzoek toonde aan dat de eerste angstreflex bij confrontatie met bv. een donkere spin op een lichte ondergrond, bij alle onderzochte volkeren aanwezig is. Die angstreflex heeft dus vermoedelijk een evolutionaire oorzaak. Wat niet ‘normaal’ is, is arachnofobie. Dat is een extreme angst die bovendien een reële impact heeft op je leven. Dat kan zich bv. uiten in een zenuwachtigheid elk jaar als de mannelijke huisspinnen hun web verlaten en op zoek gaan naar een partner, of in het niet willen betreden van ruimtes waar mogelijk (of zeker) spinnen aanwezig zijn,... Bij arachnofobie is het aangeraden om professionele begeleiding te zoeken die je van je fobie kan verlossen, want vaak lopen mensen veel te lang rond met hun fobie, met alle nare gevolgen van dien. 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android