Amfibieën helpen in je vijver of kelder

• De vijver heeft best een onregelmatige vorm. Dit biedt extra kansen aan moerasplanten en bepaalde insecten. Zorg er voor dat vijver ondiep is langs de noord- en westzijde en dieper in het zuiden en het oosten. Het ondiepe gedeelte warmt in het voorjaar snel op wat gunstig is voor de ontwikkeling van jonge larven. 
   
• Als er voldoende plaats is, maak de tuinvijver dan liefst zo groot mogelijk. De grootte heeft geen invloed op de soortendiversiteit, maar wel op het aantal aanwezige amfibieën. Het vraagt bovendien minder onderhoud, omdat het natuurlijk evenwicht zich gemakkelijker instelt.
• Zorg ervoor dat je vijver diep genoeg is. Sommige amfibieën (groene en bruine kikker en een aantal salamanders) overwinteren in het water. Vriest de vijver volledig dicht, dan overleven de amfibieën dit niet. Een diepte tussen 100 en 120 cm volstaat, voor een grote vijver loopt dit best op tot 160 cm.
   
• Voorzie voldoende onderwatervegetatie. Amfibieën maken er gretig gebruik van om eitjes af te zetten (salamandervrouwtjes) of om in te schuilen (opgroeiende larven). Voor groene kikkers zijn drijvende waterplanten uitgelezen rust- en loerplaatsen waarop ze zonnen of van waaruit ze voorbijvliegende insecten verschalken. Vermijd exotische waterplanten: ofwel overleven ze de winter niet, ofwel bedreigen ze de inheemse fauna en flora.
   
• Zorg tenslotte voor voldoende schuilmogelijkheden op het land. Kortgemaaide graslanden of kale akkers bieden geen schuilmogelijkheden. Bij voorkeur is er in de omgeving van de vijver een weelderige begroeiing waarin amfibieën zich kunnen verschuilen, naast schuilplekjes in de vorm van een houtmijt, vloer onder een tuinhuisje, boomstronken, gestapelde stenen of een composthoop.
   
• Op de website van de amfibieënwerkgroep Hyla lees je hoe je jouw vijver omtovert tot een paradijs voor amfibieën.

Amfibieën zoeken tijdens warme en/of droge periodes in de zomer en in het najaar vaak vochtige, beschaduwde plaatsen op om te verhinderen dat ze zouden uitdrogen of om er te gaan overwinteren. Je kan er dus wel eens eentje in jouw kelder aantreffen.

Wanneer het nog niet vriest en er ook voor de komende twee weken geen grondvorst wordt voorspeld, kan je de amfibieën vrijlaten, liefst zo dicht mogelijk bij de vindplaats (bv. In je tuin). Een (beschaduwde) houtstapel is een goede plek. Je kan ook zelf één of meerdere geschikte plekjes aanleggen door een houten plank (± 1 m²) in je tuin te leggen. Let erop dat deze niet volledig tegen de grond ligt (ruimte van 1 cm volstaat) en bedek ze met een laag dode bladeren, kreupelhout of grasmaaisel.

Vriest het al? Laat hen dan overwinteren in een plastic box in de kelder. Leg in de box een laag bladaarde die je regelmatig van vocht voorziet (bv. met een vernevelaar) en breng enkele ventilatiegaten aan in het deksel. Belangrijk: de temperatuur in de kelder mag niet hoger zijn dan 6 °c. Bij een hogere temperatuur kan je amfibieën tijdens de winter tijdelijk laten overleven in een terrarium waarvan de bodem bedekt is met een laag vochtige bladaarde (± 5 cm dik) waarin enkele schuilplaatsen beschikbaar zijn (platte steen, stuk boomschors, …). Bij temperaturen hoger dan 6 °c zullen amfibieën niet in winterslaap gaan en zullen ze geregeld moeten worden bijgevoederd (bv. met kleine regenwormen). In het terrarium moet ook een plat schaaltje met wat water worden geplaatst zodat de amfibieën zich kunnen bevochtigen om uitdroging te voorkomen.