Edelhert
Het edelhert is een groot hoefdier, met een rossige zomervacht en een grijsbruine wintervacht. Zijn staart is kort en de spiegel (een behaarde plek op het achterwerk) is geelbruin. Enkel de mannetjes hebben een gewei, dat in de nawinter wordt afgeworpen.
15 jaar
Grassen en jonge boompjes. Ook beukennootjes, eikels en boomschors.
Verdeeld in vrouwengroepen en mannengroepen.
Uitgestrekte jonge bossen met een vochtige, voedselrijke grond.
Luidruchtig tijdens de bronsttijd.
Jonge boompjes.
Hoe herken je het edelhert?
- rosse zomervacht of dikkere grijsbruine wintervacht
- korte staart (12 - 15cm)
- geelbruine spiegel op het achterwerk
- Mannetjes: kop-romplengte: 180 - 210 cm, schouderhoogte: 105 - 125 cm, gewicht 95 - 160 kg
- Vrouwtjes: kop-romplengte: 150 - 180 cm, schouderhoogte: 90 - 110 cm, gewicht 55 - 80 kg.
- de mannetjes dragen een gewei met veel zijtakken
- de oudere mannetjes hebben een manenachtige kraag
Het edelhert is een groot hoefdier, met een rossige zomervacht en een grijsbruine wintervacht. Zijn staart is kort en de spiegel (een behaarde plek op het achterwerk) is geelbruin. Enkel de mannetjes hebben een gewei, dat in de nawinter wordt afgeworpen. Je kan het edelhert onderscheiden van het damhert door zijn grootte, de witte spiegel zonder zwarte omlijning, en het vertakte gewei.
Edelherten zijn zowel overdag als 's nachts actief en rusten bij voorkeur uit in een jong, dicht bos.
Het geluid van het edelhert
In de bronsttijd (september en oktober) proberen de mannelijke herten indruk te maken op de vrouwtjes (en de andere mannetjes) met een soort loeiend gebrul dat ‘burlen’ genoemd wordt.
Hoe leeft het edelhert?
Wat eet het edelhert?
Het dieet van de edelherten hangt af van het seizoen en het biotoop waarin ze zich bevinden. In het groeiseizoen eten de dieren vooral grassen, kruiden en bladeren van loofbomen, terwijl ze in de winter voornamelijk van dwergstruiken, jonge boompjes en grassen leven. In de herfst en de winter snoepen de edelherten ook van eikels en beukennootjes. Boomschors helpt hen bij de spijsvertering.
Hoe plant het edelhert zich voort?
Buiten het bronstseizoen leven mannelijke en vrouwelijke edelherten in gescheiden kuddes.
De hindes en hun tot 2 jaar oude kalveren leven in roedels, en daarnaast zijn er groepen van uitsluitend mannelijke herten. De hinderoedels kennen een sterke hiërarchie en worden geleid door de leidhinde en haar kalf.
Vlak voor de bronsttijd verlaten sommige mannelijke herten hun groep. Tijdens de bronsttijd (eind september tot half oktober) beconcurreren ze elkaar met een bronstroep (het burlen), langdurige gevechten, territorium- afbakening en imponeergedrag.
Het dominante mannetje verzamelt een groep van enkele tot meer dan 70 hindes rond zich en verdrijft de jonge, niet-dominante mannetjes. Na de bronsttijd verlaat het mannelijke edelhert de groep hindes en trekt hij weer met de andere mannetjes op.
De paartijd valt in september-oktober en in mei-juni wordt meestal één kalf geboren. Vlak daarvoor wordt het jong van het vorige jaar verdreven.
Wist je dat?
Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door
Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
Waar vind je het edelhert?
Edelherten leven in verschillende landschapstypes: hooggebergten, moerassen, rivierdelta's, grasvlakten, boomloze heiden ... Ze hebben een voorkeur voor uitgestrekte jonge bossen met een vochtige voedselrijke grond.
Het leefgebied van de edelherten is in de zomer groter dan in de winter en varieert van 200 tot 400 hectare in cultuurbossen tot 2400 hectare in hooglanden. De populatiedichtheid varieert van 5 tot 45 individuen per vierkante kilometer.
> Bekijk deze soort op waarnemingen.be
Komt het edelhert veel voor?
In Vlaanderen zijn in het wild levende edelherten relatief zeldzaam. Ze komen voor in de regio Voeren. Ook in de regio rond Bree, kort bij de Nederlandse grens, worden af en toe edelherten gezien. In Wallonië is hun verspreiding algemeen in de Ardennen.
Geschikte edelhertgebieden, zoals het Kempisch Plateau in Vlaams en Nederlands Limburg, zijn waarschijnlijk niet bezet wegens habitatversnippering. Het is onwaarschijnlijk dat deze gebieden op natuurlijke wijze gekoloniseerd zullen worden als er geen speciale corridors aangelegd worden.
Edelherten worden maximaal 15 jaar oud. Natuurlijke vijanden zijn de wolf en de lynx. Jonge herten vallen ook ten prooi aan de vos en de steenarend, die net als de wolf en de lynx (bijna) niet meer voorkomt in Vlaanderen. Daarnaast wordt het edelhert intensief bejaagd. Maar ondanks die bejaging doen de populaties het zeer goed.
Samen creëren we meer bos
We hebben dringend meer bos nodig, voor onze biodiversiteit, ons klimaat en ons eigen welzijn.
Overal in Vlaanderen willen Natuurpunters bos planten. Ze hebben de kennis en de goesting, maar missen nog centen. Met elke € 10 die jij schenkt kunnen zij 4 m2 bos realiseren. Mét 3 garanties: slim aangeplant, goed beheerd en eeuwig beschermd!
Help het edelhert
Leer Wild Spotten in onze natuur
Er valt in België heel wat prachtige natuur te spotten, zoals te zien was in de reeks en de film Onze Natuur. Je hoeft maar goed te kijken en te luisteren. En hoe meer je over de soorten en hun verstopplaatsen weet, hoe boeiender je zoektocht wordt.
Start met de gratis online cursus en kom meer te weten over wilde natuur in Vlaanderen. Je ontvangt 1 les per week waarbij onze Natuurpunt-experts je de beste zoektips geven om wilde soorten te spotten.
Wild Van Dieren
Staf maakt in Wild Van Dieren kennis met een kudde tamme herten. Als hij in het wild 2 volwassen herten wil zien vechten, dan kan hij maar beter goed voorbereid zijn. Joeri van Natuurpunt geeft hem tekst en uitleg.
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief