Image
Havik - Elwin van der Kolk

Havik

Northern Goshawk
Accipiter gentilis
Havikachtigen (Accipitridae)

De havik, een middelgrote roofvogel, behoort uiteraard tot de familie van de havikachtigen. Het zijn dagroofvogels, die voornamelijk leven op het noordelijke halfrond.

Grootte
49 - 66 cm - spanwijdte: 93 - 127 cm
Favoriete maaltijd

Andere vogels of kleine zoogdieren

Burgerlijke staat

Leeft jarenlang in paar in hetzelfde territorium

Status
Vrij algemeen
Woonplaats

Beboste gebieden of halfopen landschappen

Verleiding

Door rondjes te vliegen boven het territorium met diepe vleugelslagen en uitgespreide onderstaartdekveren

Hoe herken je de havik?

  • Grote vogel, waarbij het vrouwtje aanzienlijk groter is. 
  • Korte, brede vleugels
  • Een lange vierkante staart, met afgeronde hoeken en donkere dwarsbanden
  • Bruingrijs, met vaalwitte onderdelen en fijne, donkerbruine dwarsstrepen. 
  • Juveniele vogels hebben een bruiner verenkleed, de buik is lichter beige, met donkere druppelvormige strepen.
  • Een volwassen havik heeft een witte wenkbrauwstreep boven het oog, die sterk contrasteert met de donkere kruin en oorstreek.
  • Het vrouwtje heeft grotere klauwen, daarmee kan ze grotere prooien vangen dan een mannetje. 

De havik is een middelgrote roofvogel die tijdens de dag actief is. Verscholen tussen de bomen in het bos of vanuit een lage vlucht racet hij tegen snelheden van 100 km/u tijdens zijn verrassingsaanval op zijn prooi af. Meer en meer kom je haviken ook in de stad tegen. 

Havik - Elwin van der Kolk
havik adult vliegend - Elwin van der Kolk
havik adult vliegend2 - Elwin van der Kolk
havik adult vliegend3 - Elwin van der Kolk
havik juveniel - Elwin van der Kolk

Het geluid van de havik

Haviken maken weinig geluid, enkel tijdens de broedtijd kan je hen horen. Je hoort ze dan op verschillende manieren kekkeren. 

Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de havik

Wat eet de havik?

Op het menu van de havik staan andere vogels en kleine zoogdieren. Duiven, lijsters, spreeuwen, eksters en zoogdieren tot de grootte van een konijn lust hij wel als hapje. 

De roofvogel jaagt in bosgebieden en halfopen gebieden vanaf een zitplaats of in een lage vlucht. Op korte termijn bereikt hij hoge snelheden tot wel 100 km/u. Hij is een geduchte jager, die zelfs roofvogels, als ransuil en sperwer, weet te verschalken. Regelmatig wordt hij ook gespot, wanneer hij eenden verdrinkt, vooraleer ze uit het water te slepen.
 

Afbeelding
Havik - waarnemingen.be - Jelle Van de Veire
waarnemingen.be - Jelle Van de Veire
Afbeelding
Havik - Marc Dauwe
Marc Dauwe

Hoe plant de havik zich voort?

Een paartje haviken leeft jarenlang in hetzelfde territorium waar ze meerdere nesten bouwen. Ze verhuizen naar een nieuw nest om parasieten te vermijden. Het nest wordt, hoog in een boom, gebouwd met dode takken. Van half maart tot begin mei beginnen ze te broeden. Het vrouwtje legt 1 tot 5 blauwwitte eieren, die ze in een maand uitbroedt. Het vrouwtje blijft gedurende die 3 maanden bijna heel de tijd op het nest, waar ze voedsel krijgt aangeboden door het mannetje. Na vliegoefeningen in het nest, vliegen de jongen na 40 dagen uit. Na 3 tot 4 weken verlaten ze uiteindelijk het territorium van de ouders.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • De havik wordt gemakkelijk verward met de sperwer. Het mannetje van de havik kan dezelfde afmetingen hebben als het vrouwtje van de sperwer. Het verenkleed is zeer gelijkend. In de vlucht zijn de slagpennen van de havik echter minder opvallend gebandeerd dan bij de sperwer.
  • De havik plukt zijn prooi, vooraleer hij ze verorbert.
  • De balts van de havik kenmerkt zich door rondjes te vliegen boven het territorium, met diepe vleugelslagen en uitgespreide onderstaartdekveren. Het spreiden van die dekveren wordt vlaggen genoemd.

Waar vind je de havik?

De havik komt verspreid voor in Europa. Hij heeft een voorkeur voor grote bossen en halfopen gebieden. Soms tref je ze eens aan in landbouwgebieden, waar ze op een paal het landschap afspeuren. De gebieden moeten vooral voldoende dekking bieden, om de verrassingsaanval voor te bereiden. Meer en meer komen ze ook voor in verstedelijkte gebieden, maar slechts uitzonderlijk bezoeken ze je tuin. 

De havik is over het algemeen een vrij standvastige vogel, eens een territorium ingenomen, verlaat hij dit maar zelden. Haviken uit noordelijke gebieden trekken soms wel zuidwaarts om hier te overwinteren. In de winter heb je daarom iets meer kans om haviken te zien.
 

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor

De havik is een vrij algemene vogel in Vlaanderen.

Natuurgebieden

Alle natuurgebieden

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?