Hoe organiseer ik natuurstudie?

Natuurstudie is de hobby en de wetenschap die zich bezighoudt met het verzamelen van informatie over herkenning, voorkomen, talrijkheid, trends, gedrag, interacties en ecologie van soorten en gemeenschappen. In de huidige biodiversiteits- en klimaatcrisis zijn zulke gegevens essentieel voor behoud en bescherming van natuur. 

Het verzamelen van deze gegevens vraagt een grote inspanning: zowel voor de opbouw van een voldoende groot kennisniveau, als qua tijdsinvestering. Natuurstudie door vrijwilligers is daarom onmisbaar voor het natuurbehoud- en bescherming. Gelukkig zijn er duizenden vrijwillige natuuronderzoekers actief in Vlaanderen, die samen met professionele onderzoekers van o.a. Natuurpunt Studie een schat aan informatie verzamelen. Deze informatie is niet alleen nuttig voor Vlaanderen, maar draagt ook bij aan het in kaart brengen van biodiversiteit in internationale context.

Natuurpunt Studie zet sterk in op het mogelijk maken van natuurstudie door iedereen. Door het organiseren van opleidingen, het aanbieden van waarnemingen.be - de grootste natuurdatabank van Vlaanderen - en apps zoals ObsIdentify, en het organiseren van telprojecten kan een steeds breder publiek ‘burgerwetenschapper’ worden.

Soorten waarnemen vormt voor veel mensen ook een bron van ontspanning en zelfverrijking. Natuurstudie in groep zorgt voor kennisuitwisseling en positieve feedback. Vele natuuronderzoekers verenigen zich daarom in natuurstudiewerkgroepen.

Een natuurstudiewerkgroep bij Natuurpunt specialiseert zich in de studie van een of meerdere soortgroepen. Daarnaast doet ze ook vaak aan educatie, beheer en beleid om tot een optimale bescherming van de soortengroep te komen. Ze organiseert verschillende activiteiten hierrond en treedt hiervoor op als lokaal aanspreekpunt. 

Een natuurstudiewerkgroep bij Natuurpunt kan op 3 niveaus georganiseerd worden, naargelang haar werkingsgebied: gewestelijk, regionaal of lokaal.

Een natuurstudiewerkgroep bij Natuurpunt maakt gebruik van Waarnemingen.be, het grootste natuurplatform van België. Door alle natuurwaarnemingen hier op te slaan en te delen, werkt Natuurpunt samen met duizenden vrijwilligers en tientallen werkgroepen, aan een kwalitatieve databank voor wetenschappelijk onderzoek naar biodiversiteit in België.

Een natuurstudiewerkgroep die onder de vlag van Natuurpunt opereert maakt dit duidelijk in haar communicatie: met een subsite op natuurpunt.be en een logo ontworpen door Natuurpunt dat gebruikt wordt in alle externe communicatie.

Om een natuurstudiewerkgroep te starten, dient men met minimum 3 bestuursleden te zijn met een voorzitter als aanspreekpunt. Hoe de structuur er verder uitziet, kan de werkgroep zelf beslissen. Naast het bestuur is er ruimte voor een bredere kring van leden die kunnen aangesproken worden voor allerhande taken.

Gewestelijke en regionale werkgroepen kunnen deelnemen aan de jaarlijkse Algemene Vergadering van Natuurpunt.

Natuurstudiewerkgroepen die aangesloten zijn bij Natuurpunt kunnen op verschillende manieren  ondersteund worden door Natuurpunt Studie en de andere diensten van Natuurpunt. Ons doel is de natuurstudiewerkgroepen te versterken en te voorzien van informatie en hulpmiddelen, zodat ze zelfstandig, duurzaam en kwalitatief kunnen blijven werken. Het algemeen aanspreekpunt hiervoor is de werkgroepencoördinator: werkgroepen@natuurpunt.be. 

Natuurstudiewerkgroepen die aangesloten zijn bij Natuurpunt kunnen bij Natuurpunt Studie vzw terecht voor allerlei zaken: van inhoudelijke tot organisatorische vragen.

Natuurstudiewerkgroepen die voldoen aan bepaalde kwaliteitscriteria, hebben ook recht op financiële ondersteuning dankzij het samenwerkingsmodel ‘Zin in Natuur.studie?!’. Hiervoor moet de werkgroep op basis van het voorbije werkjaar kunnen aantonen in welke mate zij:

• Actief inzet op inventarisatie en monitoring
• Open staat voor een breed publiek met minder expertise
• Inzet op communicatie
• Aandacht heeft voor goed bestuur 

De werkgroepen die voldoen aan deze criteria kunnen bovendien ook beroep doen op een meer op maat begeleiding door Natuurpunt Studie.

Lees meer over onze ondersteuning voor natuurstudiewerkgroepen.

Vragen?
Neem contact op met de werkgroepencoördinator.

Ook vele Natuurpunt-afdelingen zetten in op monitoring van hun natuurgebied of onderzoek naar bepaalde soorten. Een samenwerking met een natuurstudiewerkgroep is in dit geval verrijkend: Natuurpunt Studie kan indien nodig de afdeling in contact brengen met natuurstudiewerkgroepen of -experten in de buurt. De natuurstudiewerkgroepen kunnen ook betrokken worden bij educatieve publieksactiviteiten of de organisatie van een BioBlitz.

Diegene die natuurstudie trekt vanuit de afdeling, kan in de Verenigingsapplicatie de rol ‘coördinator studie’ toegewezen worden. Zo ontvangt hij/zij ook relevante communicatie vanuit Natuurpunt Studie.

Natuurpuntafdelingen worden ondersteund door hun bewegingscoach.