Natuurherstel in Doeveren

Waarschijnlijk is niet elke bezoeker er zich ten volle van bewust, maar dat de natuur in een natuurgebied standhoudt, is niet zomaar gegeven. In elk gebied zijn er krachten van binnenuit (bv. successie) of buitenaf (bv. stikstof) die de kwaliteit van habitats aantasten. Achter de schermen zijn beheerders dan ook druk bezig met onderhoud, inrichting, planning, overleg en administratie… Het natuurgebied Doeveren is een groene long op de grens van Zedelgem en Oostkamp. Het kon sinds haar verwerving in het begin van deze eeuw al veel aan kwaliteit winnen (toename van bos, herstel van heide, verschraling van graslanden…). We vinden er regionaal belangrijke soorten als zwarte specht, hazelworm, kleine ijsvogelvlinder, rode dophei en tweenervige zegge.

De afgelopen jaren merkte het beheerteam dat een aantal processen een verdere ontwikkeling remden, wat zij met de vele vrijwilligers niet konden bolwerken (zie De Spille 2021-3). Zo restten er in het gebied nog vier percelen die helemaal begroeid waren met rododendron. Deze sierstruik werd hier in de 19de eeuw aangeplant. Haar uitbundige bloei en speelse groeiwijze hebben hun verdiensten in park- en speelbossen, maar zorgen voor problemen in natuurgebieden. Ze groeit namelijk dens en is altijdgroen. Hierdoor krijgen kruidachtigen in de ondergroei  en zaailingen van bomen geen kansen. Dat betekent ook dat bosverjonging uitblijft, en er geen duurzaam, gelaagd bos ontstaat met bomen van verschillende leeftijden. Dat is nochtans wel de bedoeling. Daarnaast slibden enkele poelen dicht, wat dan weer slecht nieuws is voor amfibieën. In Doeveren komen grote aantallen voor van de zeldzame vinpootsalamander. Zij zouden met een slibruiming gebaat zijn.

Voor het beheer van de graslanden en heide doen de beheerders beroep op runderen. Om dit graasbeheer efficiënt en veilig te laten verlopen, moest een deel van de infrastructuur worden vernieuwd, met o.a. poorten en klaphekkens. Tijdens de drukke coronaperioden waren een aantal onder hen immers ‘uitgeklapt’. Om dit alles mogelijk te maken, kon Natuurpunt eind 2020 financiële hulp ontvangen van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), onder de vorm van een ‘Projectsubsidie Natuur’ (PSN). De steun komt van het MINA-fonds van de Vlaamse Gemeenschap en het Europees landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.

De klus is ondertussen geklaard. De firma Krinkels verwijderde niet minder dan 2,8 hectare rododendron en 200 m³ achterstallige beheerresten, ruimde twee poelen, verving drie weidepoorten en vijf klaphekkens. De ontworteling en de afvoer van de rododendron verliep erg vlot, dankzij de handigheid van de kraanmachinisten en met een zeer geringe impact op de bodem. Het moet gezegd dat de weersomstandigheden na een natte zomer dan toch even meezaten. Met de verwijdering van de rododendron kwamen hier en daar ook oude sluikstortjes aan het licht. Deze werden door vrijwilligers verwijderd. Daarvoor konden we dan weer beroep doen op de logistieke steun van de Gemeente Oostkamp, die voor de Dag van de Natuur (27-28 november 2021) een container ter beschikking stelde. Daarmee is de rust teruggekeerd in Doeveren. Voor een evaluatie op natuurvlak is het nog te vroeg, maar het leidt geen twijfel dat dit project opnieuw een belangrijke stimulans betekent voor de realisatie van kwalitatieve, veerkrachtige natuur.

We danken de Gemeente Oostkamp voor het verlenen van de container, het groenbedrijf Krinkels voor de prima uitvoering van het terreinwerk, en het ANB voor de goedkeuring van het project!

Bezoekersinfo

Praktische info en wandelkaartjes vind je hier