Natuurherstel in Kasteelkelder Schildehof

Kasteelkelder Schildehof (Schijnvallei, Schilde)

In het Schildehof is de kelder van het voormalige kasteel nog het laatste restant van dit gebouw. In de kelder, gelegen in de grote vijver die het kasteel omringde, werd in 1992 voor het eerst gezocht naar overwinterende vleermuizen. Toen werden vier dieren gevonden. Later bleek er ook een kraamkolonie watervleermuizen in de kelder te wonen tijdens de zomermaanden. In 2017 vroeg Natuurpunt subsidies aan bij de Vlaamse overheid om de kelder nog geschikter te maken voor vleermuizen. Het resultaat mag gezien worden. Het aantal (gevonden) dieren schommelt de laatste winters tussen 180-230 dieren. Tijdens de telling in januari 2020 werden bovendien voor het eerst sinds erg lang ingekorven vleermuizen waargenomen. Met zulke resultaten kan het de concurrentie met heel wat forten zeker aangaan.

Inrichting voor vleermuizen

De forse stijging kan voor een deel verklaard worden door de verbeteringswerken die met de financiële steun van Vlaanderen, het Agentschap Natuur en Bos en het Europees Landbouwfond voor Plattelandsontwikkeling aan de kelder zijn uitgevoerd. Dankzij deze fondsen konden de arbeiders van Natuur- en Landschapszorg vzw de handen uit de mouwen steken in 2017 en 2018. Ze sloten heel wat raamopeningen af die niet door vleermuizen gebruikt worden en zorgden voor een stevige deur. Deze ingrepen zorgen voor een stabilisatie van het binnenklimaat met een vrij constante temperatuur en een hoge luchtvochtigheid tot gevolg. Een stevige deur zorgt voor de nodige rust in de kelder. Aangezien de kelder gelegen is in een publiek toegankelijk park is dit geen overbodige luxe. Rust, stabiele temperatuur en een hoge luchtvochtigheid zijn de belangrijkste factoren die van een lokale een geschikte overwinteringsplaats maken voor vleermuizen.

De arbeiders maakten ook een extra kelderruimte open en hingen daarin Swaenen boxen op: dat zijn speciale kasten waarin vleermuizen kunnen overwinteren. Ze herstelden een steunboog om de stabiliteit van de kelder te verbeteren. Ze ruimden meer dan 20 ton puin waardoor de bufferende waterlaag optimaal kan zorgen voor een vorstvrije locatie met hoge luchtvochtigheid en onderzoek veiliger en stiller kan uitgevoerd worden.

Het project werd mede gefinancierd door de Vlaamse overheid (het Agentschap Natuur en Bos) en PDPO (www.vlaanderen.be/pdpo, beheerautoriteit PDPO III).