Otter

De otter behoort tot de familie van de marterachtigen. Dit roofdier was sinds de jaren tachtig niet meer waargenomen en vermoedelijk uitgestorven in onze contreien. Toch werd er in het Smeetshof, een natuurgebied van Natuurpunt, in 2012 een otter waargenomen en op camera vastgelegd.

Hoe kan je de otter herkennen?

• De otter is 60 tot 140 cm lang, inclusief zijn staart van 35 tot 50 cm. Vrouwtjes zijn doorgaans kleiner dan mannetjes.
• Een otter weegt gemiddeld 12 kg.
• De pels is bruin, maar aan de buikzijde vaalwit tot grijs.
• De otter is groot en slank, hij heeft een lange, kegelvormige staart en zwemvliezen tussen de tenen. Zijn kop is kort en plat, neus, ogen en oren liggen in 1 vlak.

Wat eet de otter?

Otters eten voornamelijk vis, als paling, baars, snoek, karper en zalm. Daarnaast eet hij ook amfibieën, watervogels, woelratten, ratten, rivierkreeften, krabben, wormen en insecten. Naargelang de grootte van het leefgebied leggen ze grote afstanden af om op zoek te gaan naar voedsel.

Waar leeft de otter?

• Oorspronkelijk komt de otter in vrijwel geheel Europa voor, in het grootste gedeelte van Azië en in Noordwest-Afrika.  In Noord- en Midden-Europa is de otter in aantal sterk afgenomen en op sommige plaatsen zelfs volledig verdwenen. Verschillende landen, waaronder Nederland, hebben al herintroductieprogramma’s opgezet om de soort te helpen.
• De otter verkiest zoetwatergebieden, waaronder rivieren, kanalen, beken en moerassen. Soms komt hij ook voor in kustgebieden. De otter is ’s nachts actief, overdag heeft hij dus nood aan voldoende beschutting, zoals rietbedden, holle bomen of ondergrondse holten. Naast beschutting hecht de otter ook veel belang aan een goede waterkwaliteit in zijn leefgebied.
• Verspreidingskaart van de otter

Hoe plant de otter zich voort?

Het mannetje heeft een vrij groot territorium, dat hij verdedigt tegen indringers. Het territorium van het mannetje overlapt vaak met meerdere kleinere territoria van vrouwtjes. Otters gebruiken ondergrondse holen als nestruimte, meestal hebben ze meerdere holen in één territorium.

Een vaste paartijd lijken otters niet te hebben, hoewel de meeste de jongen wel in het voorjaar worden geboren. De gemiddelde leeftijd waarop vrouwtjes jongen krijgen, is 2 jaar. Een vrouwtje zal een tijdje voor de geboorte landinwaarts trekken en daar bevallen, zo wil ze confrontaties met soortgenoten vermijden. De jongen doen er meer dan een jaar over om succesvol vissen te leren vangen. Tot die tijd zijn ze volledig afhankelijk van hun moeder.

Hoe krijg je de otter te zien?

In 2010 ging Natuurpunt met de ‘Ottercampagne’ op zoek naar de otter in Vlaanderen. Na een heuse zoektocht werden er geen levende exemplaren of enige bewijzen of sporen van de aanwezigheid van otters gevonden. In het Smeetshof, gelegen in de provincie Limburg, werd er in 2012 toch een exemplaar waargenomen, met de hulp van een verborgen camera. Eerder dat jaar werd er ook al een otter op doortocht waargenomen in Willebroek. De otter is evenwel een zeldzaamheid in Vlaanderen, bovendien zijn de dieren ’s nachts actief en erg schuw.

Weetjes over de otter

• In gevangenschap kunnen otters 11 tot 15 jaar oud worden, in het wild worden ze gemiddeld maar 3 à 4 jaar.
• De otter is erg goed aangepast aan een leven in het water. De buitenste laag van zijn vacht is waterdicht, de binnenste laag is luchthoudend.