Beton verhardt en versnippert, dit terwijl natuur vooral nood heeft aan ‘plaats’. Natuurpunt ijvert voor een goede ruimtelijke ordening die zorgt dat dieren en planten een eigen, goede plek hebben om te leven, en zich makkelijk en veilig kunnen verplaatsen langs groen-blauwe netwerken.
Gezonde natuur levert ons ook ecosysteemdiensten op die essentieel zijn voor het welzijn van de mens. Denk aan zuivere lucht en water.
Help! Een geel plakaat!
Stel: je stuit op een geel plakkaat in de buurt van een natuurgebied. Of je krijgt informatie over een omgevingsvergunning.
- Welke stappen kan je dan zelf ondernemen?
- Hoe kom je te weten wat er precies wordt aangekondigd?
- Hoeveel tijd heb je om te reageren?
- En wanneer schiet het Natuurpuntsecretariaat mee in actie?
We maakten ook een webinar waarin we de inspraakprocedure uitleggen.
DOWNLOAD HET STAPPENPLAN
Introductie tot ruimtelijke ordening
Hoe stel je orde op zaken in een versnipperd en verstedelijkt Vlaams landschap? In een webinar maken we je wegwijs in de samenhang tussen ruimtelijke visies, ruimtelijke plannen en omgevingsvergunningen. We bespreken termen zoals de 'ruimteboekhouding' en de 'betonstop' of 'bouwshift'. Tot slot zoomen we in op specifieke wetgeving inzake 'complexe projecten'. Dat gaat over een specifieke procedure die de overheid kan volgen om in één beslissing zowel de bestemming van gronden te wijzigen, als om een omgevingsvergunning op die grond af te leveren.
Online petities en bezwaarschriften
Hoe start je een online petitie? En hoe verzamel je bezwaarschriften online? We gingen op zoek naar verschillende platformen die je daarvoor kan gebruiken. In het onderstaande document bespreken we vier platformen met hun voor- en nadelen. We beschrijven ook telkens hoe je te werk gaat.
Visie op ruimte
Met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV, 1997) draagt de Vlaamse overheid haar visie op ruimtelijke ordening uit. Al sinds 2011 doorloopt de overheid een traject dat moet leiden naar een opvolger voor het RSV: het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV).
Op basis van een Groenboek (2012) en een Witboek (2016) zal dat traject uitmonden in een kernnota en een aantal thematische beleidskaders. Samen vormen zij het toekomstige BRV. Een ontwerp van kernnota of strategische visie (2019) is reeds klaar. De beleidskaders zijn nog in opmaak.
Ook de Provinciale (PRSP) en Gemeentelijke Ruimtelijke Structuurplannen (GRSP) worden op termijn vervangen door Provinciale en Gemeentelijke Ruimtelijke Beleidsplannen. De meeste provinciale processen staan intussen al verder dan het Vlaamse traject (Limburg, Antwerpen, Vlaams-Brabant, Oost-Vlaanderen).
Betonstop en groen-blauwe netwerken
Het ontwerp van kernnota BRV omvat een aantal strategische doelstellingen. Eén daarvan is een daling van de betonsnelheid (6 ha/dag) naar 3 ha/dag tegen 2025 en 0 ha/dag tegen 2040. Deze doelstelling noemt men ook wel de betonstop, of bouwshift.
Een andere doelstelling uit de kernnota BRV is om Vlaanderen groen-blauw te dooraderen. Het betreft een functioneel ecologisch netwerk dat vertrekt vanuit robuuste natuurgebieden, door het landbouwgebied, langs industriegebieden tot in het hart van dorpen en steden.
Een geslaagde betonstop vergt het neutraliseren van slecht gelegen bouwgronden. Evidente bouwgronden die best niet bebouwd worden zijn signaalgebieden, reservegebieden voor wonen of zogenaamde woonuitbreidingsgebieden (WUGs) en ecologisch waardevolle bossen. Eigenaars van zulke gronden verdienen een billijke vergoeding, waarbij grondspeculatie evenwel een privé-risico blijft.
Stem van Natuurpunt
Natuurpunt wil als vereniging haar stem laten horen tijdens het proces, zowel op Vlaams, provinciaal als gemeentelijk niveau. Gedurende het proces ontwikkelde de beleidsdienst van Natuurpunt een aantal tools ter ondersteuning.
Ruimte voor natuur (2015)
De nota ‘Ruimte voor natuur’ werd opgesteld in functie van het Groen- en Witboek (2012-2016), en is nog steeds actueel. De nota is het resultaat van een intern proces: naast bestuurlijke terugkoppeling, werd input vergaard uit een enquête (nov-dec 2014) en een daaropvolgend denk-café ‘ruimte voor natuur’ (dec 2014) dat open stond voor alle vrijwilligers.
Lees de hele visie
Betonrapport en fiches per gemeente (2018)
In aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen maakte Natuurpunt het betonrapport op. Het bevat 5 indicatoren: ruimtebeslag, verhardingsgraad, betonsnelheid, leefdichtheid en betonrisico, en dit op niveau Vlaanderen, provincies en gemeenten. Het resultaat van deze oefening is ook beschikbaar in fiches per gemeente.
Klimaatrapport van Vlaamse bouwgronden (2019)
In aanloop van de Vlaamse verkiezingen maakte Natuurpunt het klimaatrapport op. Voor alle onbebouwde bouwgronden van Vlaanderen geeft het rapport inzicht in drie ecosysteemdiensten die relevant zijn in het klimaatbeleid. Het betreft koolstofopslag, waterinfiltratie en verkoeling.
Het rapport schotelt telkens drie scenario’s voor: het scenario ‘nu’, het scenario ‘beton’ en het scenario ‘natuur’. Het resultaat van deze oefening is ook beschikbaar in fiches per gemeente.
Bestemming van gronden
Sinds de opmaak van de gewestplannen in de jaren ‘70 heeft elk perceel in Vlaanderen een ruimtelijke bestemming: bijvoorbeeld wonen, industrie, landbouw, recreatie of natuur. Vlaanderen, provincies of gemeenten kunnen het gewestplan wijzigen, respectievelijk via gewestelijke, provinciale of gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP, PRUP, GemRUP).
Een RUP is een krachtig instrument dat Natuurpunt nauwlettend opvolgt. Denk bijvoorbeeld aan het symbooldossier van het Essersbos te Limburg. Alle gewestelijke RUPs kan je hier raadplegen.
Omgevingsvergunning
Sinds begin 2017 zijn de bouw- en milieuvergunning gebundeld tot een permanente omgevingsvergunning. Vaak gaan aanvragen tot omgevingsvergunningen gepaard met een openbaar onderzoek. Ook worden vergunningen steeds bekend gemaakt. Dit gebeurt via gele affiches ter plekke alsook het publiek loket (digitaal).
Omwonenden of andere belanghebbenden krijgen zo de kans om bezwaar of beroep aan te tekenen tegen omstreden aanvragen/vergunningen. Indien dit niets uithaalt, en de vergunning niet correct verleend werd, dan biedt de Raad voor Vergunningsbetwisting (rechtbank) misschien een oplossing.
De juridische dienst en beleidsdienst van Natuurpunt voorzien opleiding en ondersteuning aan lokale beleidsvrijwilligers. Vraag ernaar.
Complexe projecten
Wanneer de overheid de bestemming van een grond wenst te wijzigen, en gelijktijdig ook een omgevingsvergunning afleveren, dan kan ze een beroep doen op een allesomvattende procedure, met name die van een ‘complex project’. Alle info over complexe projecten vind je hier.
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief