Veelgestelde vragen over de vos
- Waarom doodt een vos soms alle kippen in een hok?
- Waarom is een vos nuttig?
- Wat moet ik doen als ik een dode vos vind?
- Helpt het bejagen van een vos bij overlast?
- Verspreiden vossen ziekten?
- Valt een vos katten, honden en andere huisdieren aan?
- Bijt een vos al eens kinderen (of volwassenen)?
Waarom doodt een vos soms alle kippen in een hok?
Een vos die in een kippenhok terechtkomt, bijt soms alle dieren dood. De paniekreactie van het pluimvee op de aanwezigheid van een vos in het hok, zorgt ervoor dat de vos meer dieren doodt dan noodzakelijk omdat zijn jachtinstinct wordt aangewakkerd, tot de rust weerkeert. Dit fenomeen wordt surplus killing genoemd.
Waarom is een vos nuttig?
Vossen eten veel kleine zoogdieren zoals ratten, muizen en konijnen. Net die soorten kunnen schade toebrengen aan landbouwgewassen. De vos is dus een partner in het beperken van landbouwschade. Daarnaast ruimt hij ook heel wat zieke dieren en kadavers op.
Wat moet ik doen als ik een dode vos vind?
Zoals elk wild dier kan een vos drager zijn van een ziekte. Raak daarom nooit onbeschermd wilde (dode) dieren aan. Vind je een doodgereden vos? Voer dan de exacte locatie in op www.dierenonderdewielen.be. Zo kan Natuurpunt de zwarte punten op de Vlaamse wegen nauwkeurig in kaart brengen en kunnen we samen met de bevoegde overheden zoeken naar efficiënte oplossingen (bv. bouw van ‘eekhoornbruggen'). Vermoed je dat het dier op een illegale manier aan zijn einde gekomen is, verwittig dan de Natuurinspectie.
Helpt het bejagen van een vos bij overlast?
Vossen bejagen beschermt jouw kleinvee niet. De vossenjacht is geen oplossing om schade aan kleinvee te voorkomen, en dit om de volgende redenen:
- Vossen zijn territoriale dieren en reguleren zo hun aantal per oppervlakte zelf. Op een bepaalde oppervlakte is maar ruimte voor een beperkt aantal vossen en vossenfamilies. Hierdoor kunnen nooit “vossenplagen” ontstaan, in tegenstelling tot bij knaagdieren. Enkel wanneer er meer voedsel is, kan het aantal vossen iets hoger liggen. Zoals in jaren met zeer veel muizen of konijnen. Te weinig voedsel leidt tot minder vossen.
- Wanneer vossen worden bejaagd, komen territoria vrij voor andere, meestal jongere vossen. Die jonge dieren zijn minder dominant. Ze verdedigen minder de territoriumgrenzen en bezetten kleinere territoria. Hierdoor kunnen er meer vossen op eenzelfde oppervlakte (over)leven.
- Sterfte in een vossenpopulatie – bijvoorbeeld door bejaging – stimuleert de voortplanting. Er worden grotere nesten geworpen en meer vossenjongen overleven. Het oorspronkelijk hoger sterftecijfer wordt op die manier gecompenseerd.
Een bejaagde vossenpopulatie is onstabiel en zorgt voor blijvende onrust. De dieren wisselen daardoor gemakkelijk van territorium of verleggen hun grenzen, het komt vaker tot (agressieve) contacten tussen vossen en jonge dieren zwermen uit over grotere afstanden. Dit heeft ook als gevolg dat ziektes (zoals de vossenlintworm, zie verder) gemakkelijker verspreid worden.
honden en katten kunnen eveneens met deze lintworm besmet zijn en hem doorgeven. Vooral dieren die vaak in de natuur rondlopen en knaagdieren eten, hebben een verhoogd risico. Ontworm dergelijke huisdieren regelmatig (driemaandelijks). Pas wel op dat uitwerpselen van huisdieren die net ontwormd werden niet in de natuur terechtkomen, want ontwormingsmiddelen zijn dodelijk voor allerlei wilde dieren (zoals insecten). Hou daarom je huisdier minstens enkele dagen binnen na het ontwormen tot het ontwormingsmiddel weer uitgescheiden is.
Het bejagen van vossen is dus niet effectief. Integendeel, het werkt problemen met vossen in de hand en verhoogt de druk op mens en natuur.
Verspreiden vossen ziektes?
Net als andere wilde dieren kunnen vossen drager zijn van ziekten.
Hondsdolheid
Door orale vaccinatie van vossen in België en in onze buurlanden, is België sinds 2001 volledig vrij van hondsdolheid. In Vlaanderen is hondsdolheid bij vossen overigens nooit een probleem geweest (met uitz. van Voeren). De laatste vaccinatiecampagne bij vossen werd uitgevoerd in 2003 in de grensstreek met Duitsland. Het laatste geval van een hondsdolle mens in ons land dateert van 1922. De besmetting verliep toen via een hond, niet via een vos.
Vossenlintworm
De vossenlintworm is een lintworm die de vos binnenkrijgt door besmette knaagdieren te eten. Lintwormen kunnen via de uitwerpselen van de vos de mens besmetten. De vossenlintworm werd in België voor het eerst vastgesteld in 1991. De kans op besmetting is in Vlaanderen echter erg klein, zo is maar 2% van de vossen in Vlaanderen besmet. Tot 2011 werd een besmetting met vossenlintworm in ons land 13 keer vastgesteld.
Toch niet helemaal gerust? Voorkom een besmetting door:
- dode vossen of hun uitwerpselen niet met de blote hand aan te raken;
- geen ongewassen vruchten of ongewassen rauwe groenten te eten die zich lager dan 70 cm van de grond bevinden;
- honden nooit in een vossenburcht te laten neuzen. Zo voorkom je dat vossenlintwormeitjes in hun vacht blijven hangen;
- na het wroeten in bos, tuin of natuur zorgvuldig de handen te wassen;
- honden en katten kunnen eveneens met deze lintworm besmet zijn en hem doorgeven. Vooral dieren die vaak in de natuur rondlopen en knaagdieren eten, hebben een verhoogd risico. Ontworm dergelijke huisdieren regelmatig (driemaandelijks). Pas wel op dat uitwerpselen van huisdieren die net ontwormd werden niet in de natuur terechtkomen, want ontwormingsmiddelen zijn dodelijk voor allerlei wilde dieren (zoals insecten). Hou daarom je huisdier minstens enkele dagen binnen na het ontwormen tot het ontwormingsmiddel weer uitgescheiden is.
Valt een vos katten, honden en andere huisdieren aan?
Een vos zal uw kat of hond vooral mijden in plaats van het conflict op te zoeken. In de heel uitzonderlijke gevallen dat een kat of hond toch ten prooi valt aan een vos, gaat het om jonge, gekwetste of zieke dieren. Daarom is het aan te raden om dergelijke huisdieren zo veel mogelijk af te schermen. Kleine huisdieren zoals hamsters, cavia’s en konijnen lust de vos wel. Scherm daarom ook deze dieren zo goed mogelijk af.
Bijt een vos al eens kinderen (of volwassenen)?
Er is nauwelijks gevaar. De laatste jaren doken er in onze buurlanden (niet in België) slechts enkele gevallen op waarbij een stadsvos hapte naar een kind. De kans dat je kind gebeten wordt door je eigen hond of die van de buren is vele male groter. Maar wees toch beter op je hoede voor ‘tamme’ vossen. Zorg dat deze niet in huis kunnen binnenglippen (ook niet via dakramen) en sluit alle openingen goed af. Probeer ook nooit een vos aan te raken, want een dier dat zich in het nauw gedreven voelt, is geneigd om te bijten. En tot slot: voeder nooit een vos (of ander wild dier), want dat maakt hem te vertrouwd met de mens en kan bijtgedrag in de hand werken.