Image
Zwartekraai - Elwin van der Kolk

Zwarte kraai

Black Crow
Corvus corone
Corvidae (Kraaien)

Kraaien zijn grote, zwarte vogels die bekend staan om hun intelligentie, aanpassingsvermogen en om hun luide, harde ‘kras’.

 

Grootte
44 - 51 cm- spanwijdte: 84-100cm.
Gewicht
396 - 602 gram
Levensverwachting

gemiddeld tussen de 4-6 jaar oud., max 19 jaar

 

Favoriete maaltijd

wormen, insecten, fruit, zaden, keukenafval, eieren en jonge vogels.

 

Burgerlijke staat

monogaam, vormen paartjes voor het leven.

 

Status
Algemeen
Woonplaats

akkers, bos, parken, stedelijk gebied en weiden.  In België komt de grote, zwarte vogel nagenoeg overal voor

 

Karakter

schuw en schrikachtig. solitair, zeer territoriaal

 

Verleiding

vocale communicatie, baltsvluchten en het aanbieden van voedsel.

 

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de zwarte kraai?

  • pikzwarte vogel (in vers verenkleed met zwak groene en blauwpaarse metaalglans)
  • krachtige, donkere snavel met stompe punt (geen naakte huid rond snavelbasis zoals de roek)
  • platte kruin
  • in vlucht een afgeronde staart

 
De zwarte kraai heeft een volledig zwarte verenkleed, inclusief de snavel en poten. vaak met een wat groenige glans over de veren. Ze zijn te onderscheiden van roeken door het ontbreken van een kaal stuk huid aan de basis van de snavel en een donkerdere snavel. Zwarte kraaien zie je vaak al stappen waarbij ook het achterlichaam heen en weer gaat. Ze zijn vaak te vinden in paren of kleine groepen. Ze hebben een sterk gebogen snavel en produceren luid en schor gekrast geluid.

Zwartekraai - Elwin van der Kolk
zwarte kraai vliegend - Elwin van der Kolk

Het geluid van de zwarte kraai

Een zwarte kraai heeft een kendmerkende luide en schor gekrast geluid dat meestal klinkt als "kaah-kaah-kaah" of "kraa-kraa-kraa". Het geluid kan verschillende betekenissen hebben, zoals het waarschuwen van andere kraaien voor gevaar of het aangeven van voedselbronnen aan andere kraaien. De roep van een zwarte kraai kan ook veranderen afhankelijk van de context, bijvoorbeeld bij het baltsen of communiceren met zijn partner. Zwarte kraaien zijn zeer vocaal en kunnen een breed scala aan geluiden produceren, waaronder klikken, kreten en zachte koeren.

Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de zwarte kraai

Wat eet de zwarte kraai?

De zwarte kraai is een alleseter en heeft een gevarieerd dieet, waaronder insecten, kleine zoogdieren, zaden, noten, vruchten, restjes van menselijk voedsel en kadavers van dode dieren.
Af en toe durven ze andermans nest leegroven.  Kraaien zijn erg intelligent en vindingrijk om aan voedsel te geraken. Zo laten ze okkernoten op de weg vallen, waarna deze breekt of door auto’s worden overreden en de noot bereikbaar is.

Afbeelding
Zwarte kraai - Wim Dirckx
Wim Dirckx
Afbeelding
Zwarte kraai - waarnemingen.be - Leo Janssen
waarnemingen.be - Leo Janssen

Hoe plant de zwarte kraai zich voort?

De zwarte kraai is geen koloniebroeder. Broedt vanaf eind maart tot juni. Het koppel bouwt een nest van takken en modder, met zachte materialen zoals gras en veren aan de binnenkant. … Het vrouwtje legt vier tot vijf blauwgroene gespikkelde eieren met donkere vlekken en bebroedt ze alleen gedurende 18 dagen. Als de kuikens vier weken oud zijn kunnen ze het nest verlaten. De ouders voeren de jongen nog tot ze een dag of 60 oud zijn.
Soms blijven jonge kraaien ook nog enkele jaren in de buurt van hun geboortenest om te helpen bij het grootbrengen van de volgende generatie.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • De soort is bij veel mensen (ten onrechte) niet populair. Sommigen denken dat ze ongeluk brengen of een sterfgeval aankondigen.
  • Kraaien zijn natuurlijke opruimers die zo de uitbraak van ziektes (zoals botulisme) afremmen.
  • In 1998 kwamen zwarte kraaien in het nieuws toen zij talloze ruiten in de glazen koepel van het Europarlement in Brussel lieten sneuvelen door ze met steentjes te bekogelen. Uiteindelijk werd het probleem opgelost door de losliggende steentjes van de omliggende platte daken te verwijderen en een fijn net boven de glazen koepel te hangen.
  • Al in de 15de eeuw zag het rond Brugge zwart van de kraaien. Zo zwart dat kraaienzwermen door de Brugse boeren als ware plagen werden ervaren. Uit oude rekeningen van het Brugse Vrije kan worden opgemaakt dat de officiële bestrijding van kraaien een aanvang nam rond 1480. Volgens de oude rekeningen werden deze vogels gevangen metten netten, metten strecken of mette steicvoghele. Wie kraaienkoppen binnenbracht, kreeg hiervoor een premie wanneer hij die craeyehoofden kon voorleggen aan een ontvanger van het schepencollege. Alleen al in de winter van 1480 - 1481 werden zo'n 10.000 kraaienkoppen ingeleverd. Het kraaien vangen vorderde zelfs zo goed dat het aantal vogels rond 1490 al gevoelig was afgenomen. In de tweede helft van de 16de eeuw ging de verdelging nog steeds door en in 1620 brachten twee professionele kraaienvangers nog steeds 10.798 kraaienkoppen binnen.
  • Clavecimbelbouwers gebruikten vroeger de veren van de zwarte kraai als pennetjes voor het aantokkelen van de snaren.
  • Veel kraaien zijn op zichzelf, maar ze eten wel vaak in groepen. Een groep kraaien wordt een ‘moord’ genoemd. Als een kraai sterft, omringt de groep de overledene. Deze begrafenis is niet alleen om te rouwen om de dode, maar ze komen ook bij elkaar om uit te zoeken wat hun lid heeft gedood. Als het een roofdier is geweest, spant de groep samen om het dier te achtervolgen.
  • Kraaien zijn probleemoplossende en creatieve vogels. Ze kunnen raadsels oplossen, puzzels maken, gebruiken gereedschap om bij voedsel te kunnen en kunnen meerdere stappen doorlopen om tot een oplossing voor een probleem te komen. Wanneer een kraai bijvoorbeeld een mens tegenkomt die het niet goed met ze voor heeft, leert hij andere kraaien hoe ze die persoon kunnen identificeren. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat een kraai een gezicht niet vergeet. De intelligentie van kraaien wordt vergeleken met die van jonge kinderen tot een jaar of zeven.

Waar vind je de zwarte kraai?

De zwarte kraai zit overal: in open landschappen, bosgebieden, moeras en heide, landbouwgebieden en - in mindere mate - in steden. Door zijn hoge intelligentie en vindingrijkheid, kan de soort zich aanpassen aan elk leefgebied.
Er zijn ook kraaien die geen eigen territorium hebben. Dit zijn bijvoorbeeld nog jonge kraaien of kraaien met een mindere conditie. Kraaien hebben een goede conditie nodig om hun territorium te kunnen verdedigen tegen continu dreigend gevaar. Deze kraaien zonder eigen gebied verzamelen zich in zogenaamde vrijgezellengroepen.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor

De soort komt algemeen voor in heel Belgie.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de zwarte kraai

Wat kan jij doen?

Kraaien lijken regelmatig ramen aan te vallen. Meestal wordt dit agressieve gedrag vastgesteld in het voorjaar, bij spiegelglas. In hun spiegelbeeld herkennen ze een concurrent die ze zo gauw mogelijk uit hun territorium willen verdrijven. Daarom gaan ze een gevecht aan met hun spiegelbeeld, wat kan leiden tot raamschade. Dit territoriaal gedrag uit zich ook in het lospikken van silicone of stopverf van ramen. Dit is immers de enige plek waar ze grip op hun tegenstander kunnen krijgen, waarin ze kunnen pikken, waaraan ze kunnen trekken. Het probleem verdwijnt van zodra ook het rivaliserend spiegelbeeld verdwijnt. Het glas met een gaas of plastic afplakken (zodat de weerspiegeling wordt gebroken) of bloembakken op de vensterbank plaatsen (zodat kraaien er niet meer kunnen landen) kan aan het probleem verhelpen. Ook bij (pas gewassen) auto’s kunnen kraaien al eens hun frustratie op de ruitenwissers bekoelen. De wagen (of tenminste toch de ruiten) met een dekzeil afdekken, is dan een efficiënte methode.
Net als eksters hebben ook zwarte kraaien geleerd dat onder het plastic van voederkuilen eten te rapen valt. Kuilvoeder wordt luchtdicht ingepakt om bederf tegen te gaan. Wanneer het plastic door kraaien wordt stuk gepikt, bederft het voer. Dit kan leiden tot ziektes bij de veestapel. Om dergelijke schade te voorkomen, kan het ingekuilde voer worden afgedekt met dikkere plastic, en stevig worteldoek of een laag aarde. Ook de voederkuil overspannen met een net kan een oplossing bieden. In een beperkt aantal gevallen, blijkt geen van deze middelen afdoende en wordt vaak gedacht dat economische schade enkel kan worden vermeden door de kraaien te verdelgen. Uit onderzoek blijkt dat echter dat het vrijgekomen territorium van de gedode kraai, snel wordt ingenomen door een nieuwe kraai.
 

Wat doet Natuurpunt?

 

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?