Ontstaan en geschiedenis van Natuurpunt Diepenbeek
In december 1984 kregen de inwoners van Diepenbeek een uitnodiging in de brievenbus om de oprichting van een lokale natuurvereniging te bespreken in de Provinciale School. Al op 15 januari 1985 werd door een aantal enthousiastelingen een lokale natuurvereniging gesticht onder de naam: Orchis Diepenbeek. De eerste beheerwerken in de Dauteweyers waren toen al uitgevoerd. Dauteweyers huisveste destijds één van de laatste populaties boomkikkers in Vlaanderen. Deze laatste boomkikkers konden alle hulp gebruikten. Er restte nog een 30-tal roepende mannetjes. Deze populatie daalde, ondanks het opgestartte beheer verder tot 2 roepende mannetjes in de jaren 90 van de vorige eeuw. Na meerdere ingrepen op terrein en onderzoek naar de oorzaken van de achteruitgang telden in 2024 onze vrijwilligers er naar schatting 1 200. Het goede beheer en het overheidsinvesteringen zijn hier niet vreemd aan.
De nieuwbakken natuurvereniging organiseerde al snel een aantal activiteiten om de inwoners in contact te brengen met de lokale natuur. Orchis Diepenbeek werd al snel Natuur & Milieu Diepenbeek. Na Dauteweyers gaf de gemeente ook een aantal percelen in de Dorpsbemden in beheer aan de lokale natuurvereniging. Hier werd zorg gedragen voor de zeldzame flora met o.a. grote ratelaar, gevlekte orchis, kranskarwij en kleine schorseneer. Enkele van deze planten kwamen destijds enkel voor in Diepenbeek. Natuur & Milieu Diepenbeek besliste zich te scharen onder de paraplu van Natuurreservaten. Natuurreservaten, dat na de fusie met de Wielewaal verpopte tot het huidige Natuurpunt. In Diepenbeek zaten ze niet stil en werd ook in het Diepenbeeks gedeelte van De Maten de handen uit de mouwen gestoken. De Maten is één van de oudste en topnatuurgebieden in Vlaanderen. Rond de eeuwwisseling werd het spannend. Verschillende percelen van het huidige Nietelbroeken werden te koop aangeboden op een openbare verkoop. Ons plannetje lukte en we slaagden erin om de meest waardevolle percelen aan te kopen. Een nieuw natuurgebied was op de kaart gezet. In Nietelbroeken werd op een bepaald moment de grootste populatie van de Bechsteinvleermuis ontdekt van West Europa. Via de ruilverkaveling werden Den Elst aan het areaal toegevoegd.
In een volgende fase ontstond het nieuw natuurgebied Sluisbemden, langs de Demer, vlakbij de Universitaire Campus Diepenbeek. Ook slaagden we er in om enkele percelen te kopen nabij Miezerikvijvers. Op de Campus zelf beheerden we met de afdeling al een blauwgrasland en was er onze vleermuizenkelder, de Mowkes. Ondertussen hebben we mee aan tafel gezeten aan de uitwerking van het Groene Campusproject waar de Sluisbemden en Miezerikvijvers op aansluiten. Het beheerplan wordt momenteel uitgewerkt. Kortom, de beheerde oppervlakte is ondertussen gegroeid tot meer dan 250 ha en de afdeling van 10 enthousiastelingen in 1985 is nu een Natuurpuntafdeling waar eind 2024 zo’n 350 Diepenbeekse gezinnen deel van uit maken.
Het verder uitbouwen van onze natuurgebieden en het enthousiasmeren van de Diepenbekenaren voor de eigen natuur blijven ook in de volgende jaren onze prioriteiten.