Vogelwerkgroep

Huiszwaluwtelling Zedelgem en Aartrijke voorjaar en zomer 2023

Het telseizoen huiszwaluw zit er weer op voor de vogelwerkgroep van NP Zedelgem. Of we content zijn met de resultaten? Zeker en vast! Onze gemeente doet het super goed wat de evolutie van het aantal bezette nestjes betreft. Althans dit seizoen. Dit is niet evident gezien de status quo of soms een eerder negatieve trend in andere gemeenten.

Eind april waren we al op stap om de eerste huiszwaluw op onze gemeente te spotten want in andere gemeenten waren er toen al gearriveerd. We hebben lang moeten wachten eer de grote vloot toekwam om de vertrouwde plekjes te herbevolken of te her-veroveren. Eerst leek het alsof het een forse achteruitgang zou betekenen. Patientia is een mooie deugd… ineens waren ze daar dan. Oef. En het werd een supergoed seizoen!

Uiteindelijk telden we in Zedelgem 15 bezette nestjes meer en in Aartrijke 10 nestjes meer dan in 2022. Dat maakt dus in totaal een surplus van 25 nesten. Waw! In Zedelgem waren dat er in totaal 71, in Aartrijke 59, samen dus 130 nesten. Daarvan zijn veel exemplaren gelokaliseerd in de scholen. Vooral in Aartrijke spant De Fonkel de kroon met maar liefst 21 bezette nesten. Het voorheen plaatsen van de kunstnesten heeft een grote invloed op de aantallen. In de Aartrijkse school hangen 13 kunstnesten waarvan er dit jaar 12 bezet waren en dat zette de huiszwaluwen aan om er nog natuurlijke nestjes bij de bouwen. Ook in Zedelgem merken we hetzelfde gunstig effect van het ophangen van kunstnesten. De nijverige vogeltjes werken ze bij naar hun wensen en voelen er zich thuis. De kauwen, die maar al te vaak, natuurlijke nesten openpikken om de nog jonge zwaluwtjes te roven, kunnen er dan niet meer bij. Die kunstnesten doorstaan ook veel beter de grillige weersomstandigheden. Vogeltjes content, wij content.

Jammer genoeg is de zwaluwentil op Den Doorn nog niet ingenomen maar dat is een kwestie van tijd, hopen we. We zien nl dat er in de nabijgelegen straten meer en meer zwaluwtjes gaan nestelen. We volgen het zeker op.

Ondertussen zijn we ook bijna klaar met het rondgaan naar de adressen waar huiszwaluwen nestelen: wie immers zorg draagt voor de huiszwaluw, wordt door de Gemeente beloond met een subsidie en daarvoor worden de passende formulieren ingevuld en ondertekend.

Kortom: 2023 is een goed jaar voor de Zedelgemse huiszwaluwtjes.

We hebben ze... de resultaten van de telling van de huiszwaluwen in Zedelgem en Aartrijke!

We mogen dit jaar opnieuw erg tevreden zijn en dat in tegenstelling tot andere gemeenten.
Zedelgem telt dit seizoen 56 bewoonde nesten wat 1 meer is dan vorig jaar. Aartrijke telt er 4 meer dan vorig jaar en telt nu 49 bewoonde nesten.

Wederom zien we dat kunstnesten in het algemeen goed gebruikt worden door onze huiszwaluwen en dat stemt ons blij. Een goed voorbeeld daarvan is de school De Fonkel in Aartrijke. Daar werden vorig jaar door onze werkgroep 13 kunstnesten opgehangen. Dit jaar zijn 12 daarvan in gebruik genomen als liefdesnestjes en daarenboven bouwden de ijverige soortgenoten er nog eens 7 natuurlijke moddernesten bij. Het zijn immers gezelligheidsdieren die graag in elkaars nabijheid vertoeven.

Onze teltochten leren ons dat veel koppeltjes terugkeren naar hun vorige, vaak jarenlang vaste verblijfplaats en daar beginnen aan de nestbouw maar hier en daar beginnen ze met bouwen om dan ineens weg te blijven. Goed mogelijk dat ze aangetrokken worden naar gezelliger plaatsjes, dicht bijeen. Zowel in Zedelgem als in Aartrijke zijn er honkvaste huiszwaluwen maar ook verhuizers en nieuwkomers. Het blijft fascinerend dit enigszins op te volgen. Uiteraard tellen we alleen de bezette nesten, dus deze waar we zien dat er jongen gevoerd worden.

Het vraagt veel inzet om elk jaar opnieuw bij de mensen met huiszwaluwen aan te bellen om er het subsidieformulier in te vullen. We worden er vaak heel hartelijk ontvangen. De gemeente beloont de inwoners die huiszwaluwen 'onderdak' bieden en ze rustig laten broeden. Zo worden de kwetsbare huiszwaluwen onrechtstreeks geholpen. En dat is nodig want in het algemeen gaat de soort achteruit. In Zedelgem en Aartrijke kunnen we niet klagen over de cijfers.

De kunstnesten brokkelen niet af wanneer het te droog wordt en met de verdere klimaatopwarming in zicht, zijn ze dus een goede keuze. Ook slagen kauwen er moeilijker in de nesten te vernielen om de jongen te pakken te krijgen.
Ondertussen vliegen de meeste jongen al goed rond en zien we hen jagen op allerhande insecten. Ze eten hun buikje vol om straks sterk genoeg te zijn voor de trek naar het Zuiden.

Indien men meer uitleg wenst voor ofwel Zedelgem ofwel Aartrijke kan men bij volgende tellers terecht:
voor Zedelgem: Eddy Becue - 0493 93 12 24
voor Aartrijke: Catherine Priem -  0485 50 43 98

Catherine Priem voor de Vogelwerkgroep van NP. Zedelgem

In veel gemeenten zijn de cijfers slecht, maar bij ons valt het best mee. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de plaatsing van nieuwe kunstnestjes op verschillende locaties binnen de Zedelgemse gemeente door onze vogelwerkgroep. De school De Fonkel in Aartrijke heeft nu 13 kunstnesten hangen waarvan er meteen al 8 bezet zijn (+ nog een natuurlijk nest)

We noteerden wel dat veel huiszwaluwen heel laat aankwamen en nu nog ten volle bezig zijn met het verzorgen van hun nageslacht.

Wel nog jammer dat er bewoonde nesten wegvallen deels door sloopwerken, deels door kauwen die de zwaluwtjes wegjagen en hun nest vernielen, deels doordat nesten elk jaar worden verwijderd door bewoners.

Het telseizoen zit er terug op voor dit jaar, een activiteit waar we met onze vogelwerkgroep ieder jaar met spanning naar uitkijken in onze gemeente Zedelgem.

Tot grote vreugde van onze tellers werden onze eerste gevederde vrienden gespot half april. Op korte tijd was iedereen op de hoogte dankzij onze digitale wereld (WhatsApp-sms…).

Mondjesmaat arriveerden de boerenzwaluwen terug van hun grote oversteek uit Afrika. Wat later kwamen de eerste meldingen binnen van onze huiszwaluwen op weg naar hun vertrouwde kolonies in Aartrijke en Zedelgem dorp.

Het startschot voor de jaarlijkse tellingen van onze huiszwaluwen was gegeven. Wekelijks gingen onze tellers op pad met de verrekijker in aanslag om iedere beweging zorgvuldig te noteren.

Elke telronde was boeiend: nesten in opbouw, nieuwe nesten, afgevallen nesten…

Aansluitend op onze waarnemingen voerden we, in opdracht van de gemeente, een plaatsbezoek uit bij de bewoners die een toelageaanvraag indienden ter bevordering van het broedsucces van onze huiszwaluwen, een groot succes dit jaar: 26 aanvragen tegenover 6 aanvragen vorig jaar.

De taken werden zorgvuldig verdeeld onder elkaar en uitgevoerd met respect voor de corona-maatregelen.

We kunnen terugkijken op een succesvol jaar: Aartrijke 46 nesten en Zedelgem 50 nesten.

Tot slot een dankwoordje aan de gemeente Zedelgem die het zwaluwenproject mee helpt ondersteunen, aan de bewoners die meewerken voor het behoud van de zwaluwen en de goede zorg van de nesten en niet te vergeten onze tellers Cath, Eddy, Noël, Patrick en Jacques.

Op naar het volgend jaar.
Eddy

Iedere bewoner van de gemeente Zedelgem met een huis dat één of meerdere zwaluwnesten bevat krijgt onderstaande brief in de bus:

Beste bewoner van een huis met zwaluwnest(en),

Wist u al dat de Gemeente Zedelgem een subsidiereglement heeft rond de nestgelegenheid van zwaluwen? Dit kunnen huis-, boeren- of gierzwaluwen zijn. De tegemoetkoming bedraagt minimum 25€ en kan oplopen tot maximum 100€ naargelang het aantal nesten.

Uw woning huisvest zwaluwen zodat u recht heeft de tegemoetkoming aan te vragen. Hoe gaat dit in zijn werk?

• Via www.zedelgem.be/gemeentelijke-premies kunt u het “subsidiereglement nestgelegenheid zwaluwen” raadplegen en via het “aanvraagformulier subsidie nestgelegenheid zwaluwen” het nodige formulier vinden dat u moet invullen en doorsturen of afgeven aan de milieudienst van de gemeente
• Wilt u liever een contactpersoon van de Vogelwerkgroep van NP Zedelgem die bij u langs komt met een formulier, dan kunt u terecht bij Eddy Becue ( via tel : +32 493 93 12 24 of per mail: eddy.becue@telenet.be) om een afspraak te regelen.
• Nadat u uw aanvraag ingediend hebt, wordt er een controlebezoek uitgevoerd door de vogelwerkgroep i.s.m. de milieudienst. De gegevens worden doorgespeeld en na goedkeuring ontvangt u de gepaste subsidie.

Let wel! Het is belangrijk dat u zorg draagt voor de nesten en ze niet verwijdert noch vernielt, ook niet na het broedseizoen. Dit heeft zijn redenen: zwaluwen zijn beschermde vogels! Het zijn nuttige dieren die heel wat ongedierte op hun menu staan hebben. Ze pendelen tussen Afrika waar ze de winter doorbrengen en hun voortplantingsgebieden hier, vlak bij ons. Ze hebben af te rekenen met heel wat problemen zoals voldoende geschikte plaatsen vinden om hun nest te bouwen. Vandaar de warme oproep mee te helpen aan de bescherming van deze vrolijke kwetteraars.

Tip: last van hun uitwerpselen aan je voor- of achterdeur of op je geliefd terras? Hang een plankje op zekere afstand onder het nest zodat de uitwerpselen daar terecht komen. Wist je trouwens dat die mest heel goed is voor je planten? Natuurlijker kan haast niet! Succes!

Eddy Becue

Vrijwilligers van de vogelwerkgroep van Natuurpunt Zedelgem gingen in de maanden december en januari op pad om steenuilenkasten te plaatsen op het grondgebied van Zedelgem, ter bescherming van het kleinste uiltje van Vlaanderen.

Doordat de natuurlijke nestgelegenheden stelselmatig verdwijnen proberen wij de dichtheid van de broedkoppels te verhogen en zodoende de populatie te behouden.

We werken hierbij nauw samen met landbouwers en burgers in onze gemeente, allemaal mensen die een belangrijke rol spelen bij de instandhouding van de steenuil.

We plaatsten 15 extra kasten, wat het totaal brengt op 24 nestkasten in ons gebied.
Alvast een dikke proficiat aan onze vrijwilligers hiervoor.
Nu maar hopen op een succesvol broedseizoen!

Als je interesse hebt om ons team te versterken, geef gerust een seintje.

Eddy Becue

Er is geen telling voor Loppem en Veldegem maar volgend jaar komt daar wellicht verandering in!

Die grote toename is deels te wijten aan een gunstig broedseizoen in 2019 als voortzetting van de opwaartse trend van 2018.

De vondst van nieuwe locaties zorgt daarenboven voor een spectaculaire stijging van het aantal bezette nesten, vooral dan in Aartrijke (meer dan verdubbeld!)

We zoeken verder en volgen dit volgend jaar weer op. Momenteel zijn vele koppeltjes nog bezig met hun 2de broed!