Beneden-Dender: Bellebroek, Hannaerden, Wiestermeers, Hoekske en Hogedonk
De Beneden-Dendervallei, tussen Aalst, Lebbeke en Dendermonde, is een prachtig open natuurlandschap van 850 hectare, waar Natuurpunt zich inzet voor betere natuurwaarden. De Dender loopt als een ader door het natuurgebied, waar bevers en reigers zich erg thuis voelen.
- Toegankelijkheid
- Leuk voor kinderen
- Beschrijving van het gebied
- Dieren en planten
- Natuurbeheer
- Verder wandelen in de buurt
Toegankelijkheid
Het hele jaar vrij toegankelijk op de wandelpaden. Laarzen of stevige wandelschoenen aangeraden. Honden welkom, aan de leiband.
De wandelroute Van Markt tot markt (15,3km) brengt je door de gebieden van Beneden-Dender langs de Dender van Aalst naar Dendermonde of omgekeerd. De Vossenwegelroute (10 km, start kerk Denderbelle of Wieze) leidt je door de deelgebieden Wiestermeers, Hannaerden en Bellebroek. Het Alfons De Cock wandelpad (7,6km) laat je genieten van de fauna en flora van deelgebied Hogedonk en Denderland. Bellebroek kan je verkennen via de Bellebroekwegel (6,5km). Hoekskenpad (5,7km) brengt je langs de mooiste plekjes van het gebied Hoekske. In Mespelare en Hogedonk kan je op de route van de de Mespelwegel (7,2km) misschien de bever zien.
Natuurpunt heeft in de Wiestermeers ook een gezellige picknickplek aangelegd, aan een oude Denderarm waar ook een honingbosje werd aangeplant. Enkele jaren geleden werd ook het natuurpad Wiestermeers aangelegd. Het pad loopt langs een boscomplex dat zeer oud en waardevol is. De bomen en struiken zijn de nakomelingen van bomen en struiken die zich vestigden na de jongste ijstijd, 13.000 jaar geleden. Het pad biedt uitzicht op de rechteroever van een Oude Dender, knotwilgenrijen en passeert een kasteelpark en een historische hoeve.
DOWNLOAD DE WANDELGIDS |
Leuk voor kinderen
In samenwerking met de gemeente Lebbeke is de Dendervallei aangeduid als het gebied bij uitstek waar kan gewerkt worden aan natuureducatieve doelstellingen. Op dit ogenblik bestaat er al een volledig uitgewerkt natuurpad, voorzien van rustbanken en een brochure met interessante informatie.
Bovendien zijn een aantal educatieve pakketten uitgewerkt voor scholen. Een intensieve samenwerking met de nabijgelegen school VBS Wieze kwam tot stand via het project 'Natuurouders'. Zo worden op geregelde tijdstippen met de meeste klassen uitstappen ondernomen in het natuurgebied.
De leerlingen hielpen met het aanplanten van een honingbos, het inrichten van een takkenmuur, het maken van "bijenhotels". De kinderen gingen ook mee inventariseren en wateronderzoek doen in de Oude Dender.
De verwijzingen in het gebied naar het educatieve pakket werden gemaakt op onopvallende, genummerde paaltjes. Bij de verdere ontwikkeling van het gebied willen we dit netwerk blijven uitbouwen en ook naar andere doelgroepen toe werken.
Wandelfolder verkrijgbaar bij: milieudienst Lebbeke, Leo Duboisstraat 44 Lebbeke en in Brouwershuishuis, Wiezeplein Wieze-Lebbeke.
Beschrijving van het gebied
Natuurpunt Aalst en 's Heerenbosch slaan de handen in elkaar om de Beneden-Dendervallei samen te beschermen. Het natuurgebied bestaat uit natte weiden en bossen. De oude Denderarmen zijn meestal omzoomd door schitterende rijen knotwilgen. Denderbellebroek is een vochtig laaggelegen gebied met hooilanden. Het is een zeer open gebied, met een randzone van populier- en elzenbossen.
Bij een hoge waterstand van de Dender en overstromingsgevaar, wordt het broek als potpolder gebruikt. Hogedonk ligt op de linkeroever in Gijzegem, Mespelare en Hofstade. Ook hier vinden we oude Denderarmen, met daarnaast bloemrijke hooilanden en uitgestrekte rietvelden. Hannaerden tot slot, aan de zuidrand van Wieze, is een drassig gebied in de vallei van de Pasbeek, die zich een weg baant in het landschap op weg naar de Dender.
Denderbellebroek
Denderbellebroek is een zeer open gebied, met een randzone van populieren- en elzenbossen. Het gebied wordt door talrijke grote en kleine beken doorsneden. Bij hoge waterstand van Dender en overstromingsgevaar wordt het broek als potpolder gebruikt.
Tot begin jaren tachtig genoot Denderbellebroek groot aanzien bij ornithologen en botanici. De vochtige hooilanden herbergden voor de regio zeldzame broedvogels zoals het paapje en de kwartelkoning. Door vermesting, verzuring en vooral verdroging diende het broek wat van zijn oude glorie in te leveren.
Hannaerden
Vroeger groeide hier een oerwoud van dichte vegetatie. De Pasbeek en andere beken sneden zich in het landschap, op weg naar de Dender. Lager gelegen gedeelten bleven het hele jaar door drassig. Poelen bleven vol water staan na elke overstroming van de Dender. Na elke flinke bui hoopte het regenwater zich op.
De ontwikkeling van het gehucht Wieze gebeurde langs de Romeinse heirbaan van Aalst naar Baasrode. Nog altijd is die oude weg de centrale as in het wegennet van Wieze. De naam Hannaerden of Aan-aarden zou betekenen 'land langs de heirbaan'.
Wiestermeersch
De Dender is in Wiestermeersch sinds 1769 gekanaliseerd. Je vindt talrijke afgesneden oude Denderarmen, zoals de Oude Dender of Grote Beek. De variatie van planten is vaak een weerspiegeling van de bodem. De bodem in Wiestermeers bestaat uit een dikke kleilaag. Die is afgezet toen de Dender nog door de vallei stroomde. Recentere afzettingen bevatten leem. Ook zand werd opgehoopt, afkomstig van stuifzandheuvels in de buurt. Dat zorgt voor een complexe verzameling van bodemtypes. Bovendien stroomt er ook kwelwater door het gebied. Dat is mineraalrijk water dat de plantendiversiteit erg beïnvloedt.
Hogedonk
In de vallei van de Dender, tussen Aalst en Dendermonde ligt het natuurgebied Hogedonk. Het is een gevarieerd rivierlandschap met vochtige meersen, rietvelden, stukjes bos en natuurlijk de Dender die het gebied letterlijk in twee snijdt. In het landschap zijn zeven lage heuvels te ontdekken. Dit zijn zandheuvels, ontstaan tijdens de laatste ijstijd, toen hevige winden het "lichtere" zand tot in het binnenland deed terechtkomen. Hoger gelegen plaatsen worden "donken" genoemd, vandaan het toponiem "Hogedonk".
De oude Dendermeanders en de talijke grachten en poelen maken het gebied bijzonder waardevol. Dergelijke waterpartijen zijn niet allleen belangrijk voor waterminnende planten, maar trekken ook een groot aantal insecten en vogels aan. Elk biotoop heeft zijn eigen specifieke plantengroei. Op de natte percelen groeit vooral populier, zwarte els, gewone es en schietwilg. Daar zijn in de lente tal van lentebloeiers te zien. Langs de Dender vinden we ook bosjes met grauwe abeel en zomereik. Aan de rand van de bosjes en langsheen de grazige paden zijn heel wat soorten planten te ontdekken.
Dieren en planten
De greppelsprinkhaan is een zeldzaam diertje, maar de Beneden-Dendervallei biedt hem nog een thuis. De eitjes van deze sprinkhaan, die in hoge vegetaties van distels en schermbloemigen worden gelegd, overwinteren hier twee- of driemaal. Pas daarna komen ze uit. De sprinkhanen worden in juli volwassen en leven tot eind september.
Blauwborstjes, roodborsttapuiten en karekieten komen hier jaarlijks broeden. Een kleine reigerkolonie vormt een luidruchtige attractie. Ook de bever, die zich op de oude Denderarmen wel in zijn sas voelt, is hier te zien.
Onder de bosfragmenten staat een prachtige voorjaarsflora met speenkruid, bosanemoon, slanke sleutelbloem, muskuskruid en veelbloemige salomonszegel. Opvallend is ook de rijkdom aan begeleidende struiken. Een paar opvallende soorten zijn hondsroos, eenstijlige meidoorn en kardinaalsmuts, maar ook soorten, die kenmerkend zijn voor armere bodems komen voor zoals vuilboom en wilde lijsterbes.
De dottergraslanden zijn plaatselijk spectaculair. Je ziet er echte koekoeksbloem, egelboterbloem en moerasvergeet-mij-nietje. De zeldzame voszegge komt ook massaal voor.
Op plaatsen die, als gevolg van minder intensief beheer licht verruigen groeit moerasspirea, echte valeriaan, leverkruid, gewone berenklauw en wilde bertram.
Er zit ook een bijzondere nachtvlinder, de schedeldrager, in Wiestermeers. Er zijn al broedgevallen geweest van buizerd, torenvalk, bosrietzanger en ransuil. Ook de vos vindt er zijn thuis.
Natuurbeheer
Een grote verscheidenheid aan biotopen zorgt voor een verscheiden natuurbeheer. Er werden beheerscontracten afgesloten met landbouwers uit de regio. Inventarisatie van vogels en insecten wijzen op een langzame maar gestage groei van de aantallen. Er is duidelijk een verband met de goede ontwikkeling van de vegetatietypes. Het landschap wordt onderhouden door het begrazen met schapen.
De realisatie van het Alfons De Cock wandelpad van 7 km, is een aanrader in elk seizoen. Bij hoge waterstand van de Dender en overstromingsgevaar wordt het Denderbellebroek als potpolder gebruikt. De doortrekking van de N41, die het gebied zou doorkruisen, vormt een mogelijke bedreiging van het natuurgebied.
Verder wandelen
- Gebieden aankopen en beheren is de beste manier om de natuur te beschermen
- Voor elke gift van 40 euro of meer krijg je een fiscaal attest
Help Beneden-Dender: Bellebroek, Hannaerden, Wiestermeers, Hoekske en Hogedonk groeien
Gift via overschrijving
Op stap met een ervaren wandelgids
Wil je Beneden-Dender verkennen onder begeleiding van een ervaren wandelgids? Boek dan een afspraak met Daan Stemgée, 0476-60 05 95.
Iets te melden?
Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.