Bos t'Ename

• Toegankelijkheid
• Leuk voor kinderen
• Beschrijving van het gebied
• Dieren en planten
• Natuurbeheer
• Natuurboerderij

Toegankelijkheid

Bos t’Ename is het hele jaar door toegankelijk op de paden. Deze zijn echter niet geschikt voor kinderwagens en rolstoelgebruikers. Het pam Ename (Provinciaal Archeologisch Museum Ename) is wel uitgerust om personen met een beperking te ontvangen (ook blinden en slechtzienden). Honden zijn welkom aan de leiband. Je draagt het best waterdicht schoeisel.

 Top

Leuk voor kinderen

Er loopt een A.S. Adventurepad door een deel van het bos. Daar kan je ook koeien en paarden tegenkomen. Er is modder, maar er zijn ook knuppelpaden en er is een speelbos van 3 hectare. In het speelbos mag je klimmen, kampen bouwen, verstoppertje spelen, de weg zoeken door de touwen in de bouwen te volgen en nog veel meer. Durf jij op blote voeten het pad te nemen of op de boommikado te klimmen? Voor gezinnen en scholen zijn er bosrugzakjes met opdrachten te verkrijgen in het pam Ename (Provinciaal Archeologisch Museum Ename). Er is een kampeerplek voor jeugdbewegingen. Reserveren voor de kampeerplek kan via pieterblonde@hotmail.com.

 Top

Beschrijving van het natuurgebied

Ten oosten van Ename, op de heuvels van de Vlaamse Ardennen, ligt het legendarische Bos t’Ename. In de Middeleeuwen was dit bos nauw verbonden met de havenstad Ename en met de abdij van Ename. Eeuwenlang liet de lokale bevolking vee grazen in het natuurgebied zodat het deels veranderde in een grasland met bomen en struiken. Vanaf de dertiende eeuw plantte de abdij opnieuw bomen aan. Het grootste deel van die bomen werd om de negen jaar gekapt, de rest mocht doorgroeien. Zo ontstond een lichtrijk en halfopen bos. Tijdens de hongersnoden in de tweede helft van de negentiende eeuw werd een groot deel van het bos omgezet in akkers. Gelukkig bleven er nog houtkanten over zodat de bosflora kon overleven. Op de steile helling bracht akkerbouw weinig op en werd het bos terug aangeplant. Vanuit deze houtkanten koloniseren de overgebleven, zeldzame soorten nu het nieuwe bos zodat hun gebied langzaam vergroot.

Door zijn erfgoedwaarde en schoonheid is het Bos t’Ename beschermd als landschap.

Natuurpunt en de Werkgroep Bos t’Ename bouwen hier aan een aaneengesloten natuurgebied. Om het natuurgebied te beheren doen ze een beroep op begrazing met paarden en runderen.

Bos t’Ename is gemakkelijk te combineren met het Provinciaal Archeologisch Museum (pam Ename) en de archeologische site van de abdij van Ename. In het pam Ename wordt de rijke historiek van de plaats op een schitterende wijze tot leven gewekt. Het zustermuseum in Velzeke, minder dan vijftien kilometer van Ename, dompelt je onder in het Romeinse verleden en is ook zeker een bezoek waard.

 Top

Dieren en planten

Na de laatste IJstijd leefden in Vlaanderen geen wilde konijnen meer. In de Middeleeuwen werd het konijn terug ingevoerd vanuit Zuid-Europa. In zwaardere grond lukt het de dieren niet om holen te graven. Dit was het geval in Ename en daarom werd door de abdij een ‘konijnenberg’ aangelegd, een kunstmatig heuveltje met een gangenstelsel en broedkamer. Het konijn leverde vlees, maar ook bont waarvan kleding en hoeden werden gemaakt. Naast de Konijnenberg in het Bos t’Ename ligt het Hoedenmakersveld, een duidelijke verwijzing naar de bontwerker die dit veld in pacht had.

 Top

Natuurbeheer

Bos t’Ename was tot 1851 een aaneengesloten bos van 150 hectare. Daarna werd het grootste deel van het bos ontgonnen om akkers aan te leggen. Op het einde van de 19de eeuw werd zo’n 63 hectare van de oorspronkelijke oppervlakte herbebost. De herbebossing vond vooral plaats in het Grotenbos, het deel ten noorden van de Katteberg. Ten zuiden daarvan, tussen Katteberg en Wolvenberg werd een kleiner deel bebost: het Wallebos. Tussen Grotenbos en Wallebos bleef een gat van enkele honderden meters, een afstand die voor veel planten en dieren niet te overbruggen valt. Ondertussen is deze opening door aanplanting en spontane verbossing gedicht zodat het Bos t’Ename opnieuw een aaneengesloten geheel vormt.

Op het grondgebied van Volkegem kon Natuurpunt samen met de stad Oudenaarde ongeveer 20 hectare grond aankopen en sindsdien wordt dat nieuwe Volkegembos stapsgewijze verder uitgebreid. In 2002 startte daar de aanleg van een nieuw bos, deels via aanplanting en deels via spontane bosontwikkeling. Paarden en runderen zorgen voor een vertraging van de bosvorming zodat een afwisseling tussen open en gesloten bos in stand gehouden wordt. Een wandelpad dat start in Volkegem voert je door dit gebied. Het bosbeheer van Bos t’Ename streeft ernaar om het natuurlijke landschap en de biologische verscheidenheid van een niet verstoord biotoop te herstellen. In 2002 werd het Bos t’Ename bekroond met de Vlaamse Monumentenprijs. Het was een primeur dat deze prijs naar een landschap ging en niet naar een monument.

 Top

Natuurboerderij

Aan de rand van het bos vind je de Natuurboerderij Bos t’Ename. Natuurpunt en de Werkgroep Bos t’Ename pasten de oude boerderij aan naar een nieuwe, educatieve Natuurboerderij. Naast het vervullen van voorbeeldfunctie voor natuurinclusie op boerderijen biedt de Natuurboerderij dagelijks ruimte en kansen voor diverse doelgroepen om belevend en experimenterend te leren over natuur, bosbouw en landbouw. De Natuurboerderij is een broedplek voor groene innovatie, toekomstgericht en op duurzame wijze gebouwd. Ambacht, erfgoed en natuur komen er samen. Het educatieve, culturele en sociale aanbod van de Natuurboerderij is breed en inspirerend.

Je kunt hier meer lezen over de pijlers van de Natuurboerderij.

 Top