Pyreneeën-Tombele

Beschrijving van het natuurgebied

In de voorbije twintig jaren werden vochtige weides, bronbossen, akkers, hooiweides en hellingbossen aangekocht. Op die manier heeft Natuurpunt een variatie aan biotopen veilig gesteld. Die variatie heeft er al lange tijd bestaan, alleen zijn er in de loop van de twintigste eeuw een reeks huizen gebouwd, een spoorweg aangelegd, die intussen weer in onbruik is geraakt, en een gewestweg aangelegd. De inkrimping van het bosareaal vond er plaats in de 19^de eeuw. De vrij gekomen grond werd als akker bewerkt, na de Tweede Wereldoorlog werd een groot gedeelte van de (steile) akkers omgezet in grasland. Er zijn eigenlijk weinig historische kleine landschapselementen terug te vinden. 

De wandeling start bij de Beylsstraat op de oude spoorlijn 87, die geasfalteerd is tot Ellezelles (het wandelpad). Ruim 800 m verder zie je aan de rechterkant de ingang van het geboortebos. In het geboortebos van Ronse worden sinds 2006 elk jaar boompjes geplant door ouders die in het afgelopen jaar een nieuwe spruit mochten verwelkomen.

Een 10-tal meter vóór de ingang van het geboortebos sla je aan het paaltje met het logo van een trage weg links af. Je landt op voetweg 225 die overgaat in een brede landbouwweg. Rechts van je ligt een akkerreservaat. Aan het einde sla je rechts af, de aarden buurtweg ‘Ter Guchten’ in. Aan het volgende kruispunt sla je de Verbrandenbosstraat naar rechts in. Langs deze aardeweg passee je aan de linkerkant de poelenweide. Dit is een gebied van Natuurpunt dat je herkent aan de jonge knotwilgen die aan de rand van de weg staan. Aan de andere kant van de weg ligt een rietveld dat ook een perceel van Natuurpunt is. Na een bocht naar rechts kom je even verder aan een brug. Je bestijgt de trap, links van de brug, en bereikt zo terug het wandelpad dat je naar links volgt. Eerst ligt de voormalige spoorwegbedding duidelijk hoger dan de lager gelegen bospercelen die deels van Natuurpunt zijn. Een paar honderd meter verder is dit juist omgekeerd, met rechts een groot bosperceel van Natuurpunt. Aan het volgende kruispunt sla je rechts af en maakt zo een bocht van 180 graden.

Afbeelding

Je maakt een bocht van 90 graden naar links met aan je linkerkant terug een perceel van Natuurpunt. Bovenaan, aan het einde van de holle weg, zie je recht voor je de Kattemolen. Je slaat links af en volgt de aardeweg die de grens vormt met Wallonië. Aan de linkerkant liggen twee hooilandpercelen van Natuurpunt die omzoomd zijn door streekeigen struiken als meidoorn, sleedoorn, veldesdoorn, hazelaar en gelderse roos.

Een 200m verder sla je linksaf en daalt zo langs de botanisch belangrijke buurtweg tot je terug aan het wandelpad komt. Je steekt dat over langs een onverharde weg. Links van je ligt een boomgaard en een akkerreservaat van Natuurpunt. Deze akker wordt jaarlijks ingezaaid maar de oogst blijft ongemoeid in het najaar en de winter. De achtergebleven zaden en de aanwezigheid van een struikenrijke omgeving zorgen er voor dat akkervogels zoals de geelgors hier kunnen overleven.

Aan het volgende kruispunt sla je links af, in het rustige asfaltwegje Waaienberg. Bij de tweede bocht naar rechts verlaat je de asfaltweg en slaat de landweg links in. Je volgt de bordjes die naar voetweg 231 leiden. Je volgt de rand van een bosje dat je aan de linkerkant begeleidt en eveneens een reservaatsperceel van Natuurpunt is. Even verder kom je terug aan de straat, ‘Rotterij’ genaamd. Je slaat links af en komt opnieuw op het wandelpad en gaat naar links. Even voorbij het tweede kruispunt van het pad met trage wegen ligt aan je linkerkant een bosperceel van Natuurpunt.

Dieren en planten

Tal van schaarse dieren en planten komen in dit natuurgebied voor. De gewone bronlibel en de vuursalamander planten er zich voort. Eveneens gebonden aan de bronbossen zijn de beide soorten goudveil en eenbes. Muurhavikskruid, paarse schubwortel, heelkruid en spekwortel vind je in en aan het bos. Mispel groeit in het bos, kamgras op de begraasde weides, akkerandoorn en groot streepzaad werden aangetroffen op een akkerreservaat, kleine waterranonkel en de zwanenbloem in een poel en pijptorkruid en slanke zegge naast dotterbloemen, wilde bertram en echte koekoeksbloem in de natte weides.

Afbeelding

De geelgors en braamsluiper broeden er in de heggen. De wespendief, kleine en soms ook de middelste bonte specht, vuurgoudhaan, de appelvink en de goudvink broeden in het bos naast de glanskop, boomklever, sperwer en buizerd. In de poelenweide komt er een populatie gaffelwaterjuffer voor, waar ook de vinpootsalamander is vastgesteld. Twee zeldzame soorten dagvlinders, het bruin blauwtje en de sleedoornpage, planten er zich voort naast het oranjetipje en het groot dikkopje. Ook de eikenpage plant er zich voort.

Het gewoon spitskopje komt in de natte weides voor, waar ook het gewoon doorntje en het zeggendoorntje worden waargenomen. De sikkelsprinkhaan en de struiksprinkhaan werden aan de bovenweides vastgesteld. De grote trechterzwam en de rode kelkzwam zijn vaste klanten.

In het winterhalfjaar komen vinkachtigen op de akkerreservaten foerageren: geelgorzen, kepen en vinken.

Natuurbeheer

De natuur rekent op een groep vrijwilligers en de werkploeg van Natuurpunt die het gebied beheren. In het grootste deel van Pyreneeën-Tombele mag de natuur haar gang gaan. Dit is vooral waar je bos vindt. De graslanden worden wel beheerd om te vermijden dat alles evolueert naar bos. Hier helpen runderen en paarden mee bij het beheer. Er wordt ook gehooid door plaatselijke landbouwers.

De twee akkers van Natuurpunt worden door een boer bewerkt, maar de oogst blijft staan. Er worden bomen gerooid of geknot om dichtgroeien van weides of nabuurproblemen te voorkomen. In de loop der jaren zijn vele streekeigen struiken aangeplant die tot hagen zijn uitgegroeid. Die zorgden voor het behoud van de geelgors en de braamsluiper.

Afbeelding

In de weides en het bos zijn poelen gegraven voor de amfibieën, maar ook de libellen en waterplanten profiteerden hiervan. Het meest door de mens geboetseerde stuk natuur is het geboortebos, dat allerlei aangeplante streekeigen bomen en struiken herbergt. Er is ook een hoogstamboomgaard aangeplant. Daar is een nestkast voor de steenuil geplaatst.