Smeetshof

• Toegankelijkheid
• Beschrijving van het gebied
• Dieren en planten
• Natuurbeheer
• Verder wandelen in de buurt

Toegankelijkheid

Het hele jaar vrij toegankelijk op de paden. Stevige stapschoenen aanbevolen. Binnen de grenzen van het Smeetshof vallen de oranje en de rode wandeling volledig samen. De gele route is voorlopig afgesloten en niet bewandelbaar.

Er zijn niet minder dan vijf wandelingen uitgestippeld. Ze vertrekken allemaal aan de gerestaureerde historische hoeve uit 1873. Dat is ook een aangename rustplek, met zelfs een kleine hoogstamboomgaard, in een gevarieerd, lieflijk en tegelijk soms wild natuurlijk landschap.

De wandelpaden kregen een verharding die past in het omliggende natuurgebied, bijvoorbeeld zand- en knuppelpaden. Knuppelpaden zijn houten paadjes in het moeras. Informatieborden geven je uitleg over de typische dieren en planten in het gebied.

 Top

Beschrijving van het natuurgebied

Eind jaren ’90 was het Smeetshof een vervallen hoeve in een ontoegankelijk jachtdomein. De Vlaamse Landmaatschappij, de gemeente Bocholt en Natuurpunt bouwden het om tot een uitgestrekt wandelgebied met bijzondere moerassen, bossen, hooilanden en heide. De natuur reageerde snel positief. Het Smeetshof is dan ook een uitstekende plek om de natuur van het Kempen-Broek te verkennen. Grenzeloze natuur, daar staat het Smeetshof borg voor.

Het gebied is een overblijfsel van het Bocholterbroek, dat samen met het Wijffelterbroek een moerasgebied van 5000 hectare vormde. In 1873 kwam het latere Domein Smeetshof tot stand. Isabelle de Lescaille stichtte er een hoeve en maakte het terrein geschikt voor de landbouw. Latere eigenaars waren de gebroeders Smeets, waaraan het domein zijn naam dankt. In jaren 1970 kwam het domein in bezit van een industrieel, die het omvormde tot maisakkers. In 1999 werd het gebied aangekocht door Natuurpunt en in 2004 werd het door de Vlaamse overheid heringericht.

 Top

Dieren en planten

In het Smeetshof kan je regelmatig grote zilverreigers spoten. De vogels vonden het gebied de ideale plaats om terug op krachten te komen tijdens hun lange trek naar het zuiden. Andere zeldzame en bedreigde vogelsoorten, zoals roodborsttapuit en blauwborst, vestigen zich als broedvogel in het gebied. Zangvogels zoals de boomleeuwerik en de zwarte specht, en roofvogels waaronder sperwer, torenvalk en buizerd voelen zich er ook thuis.

Zet je een stap in vochtiger terrein, dan springen de bruine kikkers naar alle kanten weg. Ook vlinders en libellen voelen komen graag in het Smeetshof. Misschien kom je tijdens je wandeling wel enkele reeën tegen.

Voor wie het Smeetshof nadert, vallen eerst de bossen op. De natte elzenbroekbossen en wilgenstruiken staan van de herfst tot in de lente onder water. Op percelen die braak liggen, groeien typische vochtminnende soorten van voedselrijke bodems, zoals pitrus en rietgras. Kattenstaart en leverkruid kleuren de ruige graslanden paarsachtig. De eerste wilde kat in Vlaanderen in meer dan 150 jaar is opgedoken in het natuurgebied Smeetshof, waar eerder ook al een otter werd gesignaleerd.

De moerassprinkhaan is de bontst gekleurde sprinkhaan van Nederland en België: groengeel tot geel met duidelijk helderrode achterheupen en een gele achterdij. Op de achterdijen steken rijen zwarte stekeltjes af. Soms komen rode vlekken voor op kop, lichaam en poten, ook de antennes kunnen roodachtig zijn. Het is een van de grootste soorten van België en de vrouwtjes zijn duidelijk groter dan de mannetjes. Door zijn bonte kleuren is hij met geen enkele andere soort te verwarren.

Vochtige gebieden zoals moerassen, vennen en natte heidegebieden, daar is deze spinkhaan in zijn element. Luister tussen juni en september op je wandeling naar zijn hoog en tikkend geluid, wat sterk doet denken aan een druppelende kraan!

Langs bosranden en houtkanten vliegt in het late voorjaar de phegeavlinder of het melkdrupje. Hoewel die soort op het eerste zicht geen bijzondere eisen stelt aan zijn
leefgebied, zijn er in Vlaanderen nog maar weinig plaatsen waar hij nog leeft. Het melkdrupje is verzot op de nectar van bramen. De eitjes worden dan weer afgezet op allerlei lagere ruigteplanten zoals zuringsoorten, weegbree en walstro. In zijn opvallende pakje, blauwzwart met witte vlekken en gele banden op het achterlijf, steelt hij de show.

 Top

Natuurbeheer

In het najaar van 1999 kocht Natuurpunt het Smeetshof aan. Sindsdien is er al een en ander veranderd in het gebied. Natuurpunt trof beheermaatregelen, zoals het kappen van (uitheemse) bomen en houtkanten en het dichten van de draineringsgrachten.

In 2003 startte men met het herstel van het moeras. Via een natuurinrichtingsproject van de Vlaamse Landmaatschappij zijn een hele reeks ingrepen gebeurd voor de natuur. Het meest bijzonder is wel de aanleg van een overstroom- en doorstroommoeras. De beken in het gebied, zoals de Veldhoverbeek en Lechterrietbeek, kunnen overstromen en voeden zo een naar Vlaamse normen uitgestrekt en ontoegankelijk moerasgebied. ‘s Winters staan grote delen onder water, maar in de zomer zakt het water tot net onder de oppervlakte.

In de moerassen mag de natuur zijn eigen gang gaan, geholpen door runderen die ervoor
zorgen dat de moerassen niet overal dichtgroeien met wilgen. In 2000 startten we dit begrazingsproject met runderen. Doordat de runderen vrij rondlopen, ontstaat er variatie in het landschap. Korte en lange vegetaties wisselen elkaar af. De bodem ondergaat erg uiteenlopende invloeden waardoor er heel veel verschillende plantensoorten groeien. De variaties geven het gebied zijn meerwaarde.

 Top

Verder wandelen

Het Smeetshof maakt deel uit van het Kempen-Broek, een meer dan 11.000 ha groot grensoverschrijdend netwerk van natuurgebieden. Aan Nederlandse kant loopt het gebied naadloos over in het Wijffelterbroek, dat beheerd wordt door Natuurmonumenten. Naaste buren van het Smeetshof zijn de Luysen- Sint-Maartensheide in de vallei van de Abeek in Bree. Aansluitend beheert het Limburgs Landschap het Stramproyerbroek en de Zig-Goor in Kinrooi. Je kan de rode wandeling Sint-Maartensheide met de oranje en gele wandeling Smeetshof combineren tot een dagtocht. Beide wandelgebieden maken deel uit van de wandelbox GrensPark Kempen~Broek (16 euro), verkrijgbaar bij toeristische diensten. 

 Top