Wijgmaalbroek

Toegankelijkheid

Met de steun van de stad Leuven kon Natuurpunt in 2022 een hoeve verwerven. Het wordt een prachtige uitvalsbasis voor natuurbeleving in het Wijgmaalbroek, een ontmoetingsplaats voor natuurliefhebbers en teambuildings.

Beschrijving van het natuurgebied

Het Wijgmaalbroek dankt zijn natuurwaarde aan de Dijle. Maar ook het historisch landgebruik door de mens, zorgde voor een grote diversiteit aan planten en dieren.

De bewoners van het dorp lieten hun vee grazen op de gemeenschappelijke weidegronden van het natuurlijk overstromingsgebied. Daarnaast lieten ze enkele bosjes staan voor brand- en geriefhout. Dit eeuwenlange, kleinschalige landbeheer zorgde voor een gevarieerd bocagelandschap met hooilanden, weilanden en een dicht netwerk van houtkanten.

De belangrijkste troeven zijn het aantrekkelijke valleilandschap, waar de rivier op natuurlijke wijze doorheen kronkelt, en de aantrekkelijke open ruimte, in een voor de rest dicht bebouwd gebied, in de omgeving van Leuven.

Het Wijgmaalbroek vormt ook een belangrijke schakel van de ecologisch waardevolle Dijlevallei, één van de belangrijkste natuurkernen in Vlaams-Brabant.

Hoogtepunten

Op landschapsniveau is de aanwezigheid van houtkanten, knotwilgenrijen en hagen van belang. Opvallend zijn ook de hakhoutbosjes die zich verspreid in het gebied bevinden. Het zijn deze landschapselementen die momenteel de grote ecologische waarde van het gebied bepalen.

De vallei bestaat nog uit een vrij intact systeem van oeverwallen en komgronden. In de zone beneden de taludrand, ten westen van het gebied, bevinden zich duidelijk kwelzones. Deze hebben ook invloed op de vegetatie en de bodemvorming.

Naast het bocagelandschap, zijn er ook een aantal veedrinkpoelen in het gebied. Momenteel zijn er acht voormalige veedrinkpoelen hersteld en ingericht als amfibieënpoel. Het is de bedoeling om in de toekomst verder de houtkanten te herstellen en nieuwe poelen te graven.

Dieren en planten

Bij het beheer van het Wijgmaalbroek wordt er alles aan gedaan om twee belangrijke soorten te beschermen. Dit zijn de sleedoornpage, een vlinder, en de kamsalamander.

Deze twee soorten zijn typische bewoners van een kleinschalig cultuurlandschap met houtkanten, bosjes, hooilanden en poelen. Door het beheer af te stellen op deze twee soorten, zijn er een heel gamma van andere planten en dieren die hiervan mee profiteren.

Talrijke planten komen in het Wijgmaalbroek voor. Zo komen de knolsteenbreek, de dotterbloem, de gulden- en grote boterbloem, de dauwnetel, de wilde narcis en de bosorchis hier veelvuldig voor.

Vele dieren, zoals de ree, de bever, de steenmarter, de wielewaal, de nachtegaal en de houtsnip, vertoeven graag in het gebied.

Natuurbeheer

Voor het beschermen en vergroten van de biodiversiteit in het Wijgmaalbroek, voert de Leuvense afdeling van Natuurpunt er een regulier beheer. 

Aangeplante populierenstroken worden omgevormd naar structuurrijke en gevarieerde bosjes. De graslanden worden via een gefaseerd maaibeheer verschraald. Dit brengt een toename van de biodiversiteit met zich mee.

Buiten het herstel van de alluviale bossen, worden jonge bossen omgevormd tot open parklandschappen. Dit heeft een gunstige invloed op de insecten, die dan op hun beurt invloed hebben op de soortenrijkdom onder de vogels.