Beneden-Dender: Bellebroek, Hannaerden, Wiestermeers, Hoekske, Hogedonk en Biezebroeken

Natuurpunt Aalst en 's Heerenbosch slaan de handen in elkaar om de Beneden-Dendervallei samen te beschermen. Het natuurgebied bestaat uit natte weiden en bossen. De oude Denderarmen zijn meestal omzoomd door schitterende rijen knotwilgen. Denderbellebroek is een vochtig laaggelegen gebied met hooilanden. Het is een zeer open gebied, met een randzone van populier- en elzenbossen.

Bij een hoge waterstand van de Dender en overstromingsgevaar, wordt het broek als potpolder gebruikt. Hogedonk ligt op de linkeroever in Gijzegem, Mespelare en Hofstade. Ook hier vinden we oude Denderarmen, met daarnaast bloemrijke hooilanden en uitgestrekte rietvelden. Hannaerden tot slot, aan de zuidrand van Wieze, is een drassig gebied in de vallei van de Pasbeek, die zich een weg baant in het landschap op weg naar de Dender.

Denderbellebroek

Denderbellebroek is een zeer open gebied, met een randzone van populieren- en elzenbossen. Het gebied wordt door talrijke grote en kleine beken doorsneden. Bij hoge waterstand van Dender en overstromingsgevaar wordt het broek als potpolder gebruikt.

Tot begin jaren tachtig genoot Denderbellebroek groot aanzien bij ornithologen en botanici. De vochtige hooilanden herbergden voor de regio zeldzame broedvogels zoals het paapje en de kwartelkoning. Door vermesting, verzuring en vooral verdroging diende het broek wat van zijn oude glorie in te leveren.

Hannaerden

Vroeger groeide hier een oerwoud van dichte vegetatie. De Pasbeek en andere beken sneden zich in het landschap, op weg naar de Dender. Lager gelegen gedeelten bleven het hele jaar door drassig. Poelen bleven vol water staan na elke overstroming van de Dender. Na elke flinke bui hoopte het regenwater zich op.

De ontwikkeling van het gehucht Wieze gebeurde langs de Romeinse heirbaan van Aalst naar Baasrode. Nog altijd is die oude weg de centrale as in het wegennet van Wieze. De naam Hannaerden of Aan-aarden zou betekenen 'land langs de heirbaan'.

Wiestermeersch

De Dender is in Wiestermeersch sinds 1769 gekanaliseerd. Je vindt talrijke afgesneden oude Denderarmen, zoals de Oude Dender of Grote Beek. De variatie van planten is vaak een weerspiegeling van de bodem. De bodem in Wiestermeers bestaat uit een dikke kleilaag. Die is afgezet toen de Dender nog door de vallei stroomde. Recentere afzettingen bevatten leem. Ook zand werd opgehoopt, afkomstig van stuifzandheuvels in de buurt. Dat zorgt voor een complexe verzameling van bodemtypes. Bovendien stroomt er ook kwelwater door het gebied. Dat is mineraalrijk water dat de plantendiversiteit erg beïnvloedt.

Hogedonk

In de vallei van de Dender, tussen Aalst en Dendermonde ligt het natuurgebied Hogedonk. Het is een gevarieerd rivierlandschap met vochtige meersen, rietvelden, stukjes bos en natuurlijk de Dender die het gebied letterlijk in twee snijdt. In het landschap zijn zeven lage heuvels te ontdekken. Dit zijn zandheuvels, ontstaan tijdens de laatste ijstijd, toen hevige winden het "lichtere" zand tot in het binnenland deed terechtkomen. Hoger gelegen plaatsen worden "donken" genoemd, vandaan het toponiem "Hogedonk".

De oude Dendermeanders en de talijke grachten en poelen maken het gebied bijzonder waardevol. Dergelijke waterpartijen zijn niet allleen belangrijk voor waterminnende planten, maar trekken ook een groot aantal insecten en vogels aan. Elk biotoop heeft zijn eigen specifieke plantengroei. Op de natte percelen groeit vooral populier, zwarte els, gewone es en schietwilg. Daar zijn in de lente tal van lentebloeiers te zien. Langs de Dender vinden we ook bosjes met grauwe abeel en zomereik. Aan de rand van de bosjes en langsheen de grazige paden zijn heel wat soorten planten te ontdekken.

Biezebroeken

Tussen plaatsen met een ronkende naam als  Kattenbroek, Boekveld, Hoeksken en Traffelgem (ter Affligem) ligt een eeuwenoud bos, waar de bronnen van de Monnikhofbosbeek ontspringen. De kruidlaag is er bijzonder rijk aan voorjaarsbloeiers en er groeien ook nog oorspronkelijke boomsoorten. Het bos heeft zijn “overleven” te danken aan de drassige bodem, want er ontspringen bronnen.

De verschillende heldere beekjes die er ontstaan vloeien naar de Monnikhofbosbeek, waarin ook de Pasbeek uitmondt, die naar de Dender vloeit. Daarom hoort de Biezebroeken tot het grote natuurgebied Beneden-Dender.

Al in de 16^de eeuw is er sprake van “den Biesbrouck” en later van “Kattenbroek”. De biezen verwijzen naar planten als biezeknoppen, pitrus, veldrus en zeggesoorten. Broek is een oud Nederlands woord voor moeras.

Terecht is het gebied op het Gewestplan aangeduid als natuurreservaat. 

Afbeelding

DOWNLOAD DE WANDELGIDS 'Ontdek het Natuurlandschap Beneden-Dender' met 6 leuke wandelingen voor het hele gezin

Leuk voor kinderen

In samenwerking met de gemeente Lebbeke is de Dendervallei aangeduid als het gebied bij uitstek waar kan gewerkt worden aan natuureducatieve doelstellingen. Op dit ogenblik bestaat er al een volledig uitgewerkt natuurpad, voorzien van rustbanken en een brochure met interessante informatie.

Bovendien zijn een aantal educatieve pakketten uitgewerkt voor scholen. Een intensieve samenwerking met de nabijgelegen school VBS Wieze kwam tot stand via het project 'Natuurouders'. Zo worden op geregelde tijdstippen met de meeste klassen uitstappen ondernomen in het natuurgebied.

De leerlingen hielpen met het aanplanten van een honingbos, het inrichten van een takkenmuur, het maken van "bijenhotels". De kinderen gingen ook mee inventariseren en wateronderzoek doen in de Oude Dender.

De verwijzingen in het gebied naar het educatieve pakket werden gemaakt op onopvallende, genummerde paaltjes. Bij de verdere ontwikkeling van het gebied willen we dit netwerk blijven uitbouwen en ook naar andere doelgroepen toe werken.

Wandelfolder verkrijgbaar bij: milieudienst Lebbeke, Leo Duboisstraat 44 Lebbeke en in Brouwershuishuis, Wiezeplein Wieze-Lebbeke.

Trollenpad in Biezebroeken

Kinderen kunnen de Biezebroeken ontdekken via het avontuurlijke Trollenpad. Verschillende belevingselementen, een speelzone en houten trollen vertellen er over de verborgen magie van het eeuwenoude bronbos Biezebroeken. 

Kinderen leren er hoe de bijen honing maken, waarom de egel zich onder takken verstopt en hoeveel soorten vlinders er rondfladderen. Via spelelementen verkennen de jongsten een vertelhoekje onder de hazelaars, een varenhoekje in het bos, een speelzone met een takkenhuis en takken waarmee ze zelf een kamp kunnen maken. De gebeeldhouwde trollen zijn hun gids.

Omwille van de veiligheid van de kinderen zijn honden niet toegelaten op de speelzone.

Dit project is een samenwerking van JCI Aalst (Junior Chamber International), Stad Aalst en Natuurpunt Aalst om mens en natuur op een speelse wijze te verbinden en dichter bij elkaar te brengen.