Klein-Zwitserland
Wandelen in Klein-Zwitserland
Klein-Zwitserland in Mortsel is een prachtig voorbeeld van een jong opkomend bos. Sinds de jaren tachtig groeien hier pioniersplanten, struiken, eiken en berken. Het hele jaar door kan je er genieten van een boeiend planten- en dierenleven. Fluitenkruid, boerenwormkruid en honingklavers kleuren het gebied. Vele dieren zoals konijnen en hazelwormen vinden er een thuis. Het Hazelwormpad laat je kennis maken met Klein-Zwitserland.
- De wandelpaden zijn het hele jaar vrij toegankelijk.
- Download hier je wandelfolder
Toegankelijkheid
-
Laarzen of stevige schoenen aanbevolen
-
Honden zijn welkom aan de leiband
Eigenschappen
-
wandelpad
Kaart van het gebied
Download de kaart en de routes
Ontvang de kaart en de route
En krijg meteen toegang tot alle kaarten en routes.
Ga door zonder lidmaatschap
Ben je geen lid van Natuurpunt? Geen probleem, we mailen je een link van de route. Zo heb je die altijd in je mailbox.
1 routes
Hazelwormpad
Startpunten
Hoeve Dieseghem
Mortsel
België
Zien en doen

Wil je Klein-Zwitserland verkennen onder leiding van een ervaren wandelgids? Boek dan een afspraak met Griet (03-449 51 57).
Dieren en planten
Klein-Zwitserland is op zijn mooist in mei als alle meidoorns in bloei staan. De doornen beschermen de planten tegen konijnenvraat. Meidoorn is vaak de eerste struik die op oude landbouwgrond verschijnt. Onder een meidoorn groeien dan de eerste bosplanten. Hier zie je hoe een nieuw bos stilaan groeit.
De dode stammen die je ziet, zijn iepen die gestorven zijn aan een schimmel. Die schimmel laat zich meevoeren van boom tot boom. De kever vreet gangen onder de schors van iepen en legt er zijn eitjes. De schimmel komt via de pootjes van de kever mee en verspreidt een giftige stof in de gangen. De boom reageert tegen de stof door zijn vaten af te sluiten. Al snel zal de boom geen vocht meer krijgen en zal hij sterven. De helft van alle organismen leeft van dood hout. Daarom laat Natuurpunt altijd minimum 4% dood hout staan of liggen.
Van juni tot november kan je in berkenbosjes vliegenzwammen aantreffen. Ze profiteren van elkaars gezelschap. Als de weersomstandigheden goed zijn, komen ze in enkele uren tevoorschijn.
Aan een bepaalde gewone es zie je vreemde bloemkoolachtige zwellingen: gallen. Wanneer insecten, mijten of bacteriën de boom irriteren, reageert die door de vorming van een gal. Het insect leeft in de gal en eet ervan. De boom sterft hierdoor niet. Vooral op inlandse eiken vind je gallen van wel meer dan 40 soorten galwespen.
Kikkers vormen een belangrijke schakel in de voedselketen: ze houden de insectenbevolking in toom, maar worden zelf gegeten door reigers die je soms over Klein Zwitserland ziet vliegen.
Over dit gebied
De grond waar je staat, is uit de haven van Antwerpen hierheen gebracht om de treinen hoger te doen rijden. Zo kwamen waarschijnlijk het riet, en ook de vele schelpen die je hier kan vinden, naar Klein- Zwitserland.
Meer dan 100 jaar geleden was de plek waar je nu staat weiland. Daardoor kwam er veel mest in de bodem. Mest is voedsel en als er té veel voedsel in de bodem zit, groeien er ruigtekruiden. Waarschijnlijk zie je grote brandnetel, kleefkruid, distels en bramen. De grote plant met witte schermbloemen is de gewone berenklauw. In een natuurgebied worden die planten grotendeels weggemaaid. Toch is het nuttig om niet alle ruigtekruiden te verwijderen. Insecten gebruiken de dikke dode plantenstengels om in te overwinteren. Slimme pimpelmezen hebben de schuilplaats van de insecten ontdekt en hakken 's winters de dode stengels open.
Konijnen graven met hun poten gangen en holen, de zogenaamde konijnenpijpen. Ze zorgen ook voor het onderhoud van de speelweide: zij eten hun buikje rond met sappig gras en doen zo dienst als grasmaaier. Ook in de winter merk je dat er konijnen zitten. Als de wintervoorraad schaars wordt, knagen ze aan de schors van de bomen.
Wat doet Natuurpunt
Hier groeide vroeger de Japanse duizendknoop die wel 2 meter hoog werd. Onze inheemse planten kregen geen plek meer en onze dieren lusten de exoot niet. Daarom doen we er alles aan om hem te vervangen door inheemse soorten zoals de zomereik. Die wordt door 400 verschillende diertjes bezocht en gegeten.
Voor de winter (en voor ze zaad vormen) maait Natuurpunt de netels en bramen weg. Dankzij dit graslandbeheer krijgen andere planten opnieuw een kans.
Vacatures
Contact
Iets te melden? Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.
Steun Natuurpunt
Doe een gift voor Klein-Zwitserland
- Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar
- Jouw gift gaat rechtstreeks naar je gekozen project
Word lid van Natuurpunt
- Bescherm de natuur
- Ontvang de Fiets- en Wandelgids
- Krijg korting bij onze partners

Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief