Op d'Hei

Runkelen Op d'Hei ligt op de rand van Vochtig Haspengouw, een streek die gekenmerkt wordt door de vruchtbare en rijke leembodems. Toch verwijst de naam van het gebied naar heide, die enkel voorkomt op arme zandgronden.

Echte heide vind je er tegenwoordig niet meer, wel een historisch overblijfsel van heischraal grasland met tormentil, gevlekte orchis en blauwe knoop. Sinds kort groeit ook struikhei opnieuw in het gebied. Je vindt veel verschillende bodemtypes in het gebied, van fijn zand tot leem en klei. Daardoor zijn er ook veel verschillende kleine landschapselementen, zoals hagen, houtkanten, bomenrijen, bosjes en poelen, afgewisseld met weiden en natte en droge graslanden. Gallowayrunderen helpen meer met het beheer van de weilanden in Runkelen Op d'Hei. Door hun graasgedrag houden ze een gevarieerd landschap met halfopen karakter in stand.

Hoogtepunten op de wandelroute

Het gebied in de vallei van de Melsterbeek is een verzameling van verschillende soorten landschappen. Steenuilen en de velduilen maken daar dankbaar gebruik van.

Verschillende poelen in Runkelen Op D'Hei zijn een paradijs voor salamanders, kikkers en padden. Op de schraalgraslanden vind je soorten die heel zeldzaam zijn voor Haspengouw, zoals struikheide en blauwe knoop. Vlinders, bijen en libellen genieten van de vele bloemen in het gebied. Vogelliefhebbers worden in de winter getrakteerd door een bezoek van talrijke trekvogels aan de ondergelopen weilanden.

Het natuurgebied Runkelen Op d'Hei heeft naast een grote natuurwaarde ook een onvervangbare cultuurhistorische waarde. Je vindt er bijvoorbeeld een voor Vlaanderen zeldzaam type weide, die van oorsprong meestal zo oud zijn als de eerste vestiging van mensen in de streek. Historische kaarten tonen dat het beekdal vroeger gebruikt werd als hooiland, terwijl de hogere gronden voornamelijk als akkers dienden. Het is nog niet zo lang geleden dat de eerste graslanden werden verlaten en beplant met populieren.

Oudere bossen zijn wel aanwezig ten zuiden van het gebied. Die gronden zijn wellicht nooit gescheurd en landbouwkundig verbeterd. Het uitgesproken microreliëf van Runkelen Op d'Hei is daar het bewijs van. Het zijn een van de weinige ongeroerde gronden in het Vlaamse landschap met een intacte bodemsortering.