27. Vos (Animalinas)

Locatie: Battenbroektunnel E19, Walem (Mechelen)
Kunstenaar: Dzia
Financierder: Departement Omgeving en Agentschap Wegen en Verkeer
Persartikel: Gazet van Antwerpen 2022 en Gazet van Antwerpen 2024

Heb je al eens gehoord van Reinaart de vos? Dit epische dierendicht uit de middeleeuwen vertelt het verhaal van een sluwe vos die liegt en bedriegt. Tijdens de middeleeuwen waren vossen geen geliefde dieren. Ze werden beschouwd als sluwe roofdieren die veel schade konden aanrichten en werden zelfs gezien als de verpersoonlijking van de duivel.

Ook na de middeleeuwen bleven vossen gevreesde dieren. In het begin van de 19e eeuw werden veel vossen genadeloos uitgeroeid door jagers. Gelukkig is dit in de loop van de 19e eeuw langzaam veranderd. Nu worden ze minder vaak bejaagd en minder beschouwd als bedreigend, hoewel ze af en toe nog wel eens een kip uit iemands tuin stelen.

Deze sluwe roofdieren zijn te herkennen aan hun oranjebruine vacht en dikke pluimstaart met een wit uiteinde. Ze behoren tot de hondachtigen en hebben een middelgroot formaat. Gemiddeld worden ze zo'n 12 jaar oud.

Gedurende de dag verschuilen ze zich vooral in hun hol, maar ze komen af en toe tevoorschijn wanneer ze zich veilig voelen in hun leefgebied. Pas 's nachts, wanneer iedereen slaapt, worden ze echt actief. Dan gaan ze op zoek naar kleine zoogdieren zoals konijnen en hazen, maar ook vogels staan op hun menu. Als ze echt honger hebben, eten ze zelfs insecten, fruit en eieren.

Een interessant weetje is dat elke vos een uniek stemgeluid heeft. Heb jij al eens een vos gehoord? Waarschijnlijk niet, maar misschien is vandaag wel de dag. Luister dus goed tijdens het vervolg van je wandeling!

Financierder Departement Omgeving en Agentschap Wegen en Verkeer aan het woord:
Vlaanderen heeft het op een na dichtste wegennet van Europa. Dit heeft een invloed op de verspreiding van veel dieren. Als overheid proberen we dat waar mogelijk te compenseren. Dat heet mitigeren. De Vlaamse overheid kiest daarvoor locaties uit: waar grote migratieroutes menselijk verkeer kruisen;
plaatsen waar de wegen, waterwegen en spoorwegen zó druk bereden worden dat deze als het ware een muur vormen en plaatsen waar drukke verkeersaders kwetsbare natuur doorsnijden.

Zeker vossen en steenmarters zijn gebaat bij grotere ingrepen, zoals een strook ontharden onder een tunnel, een 'ecotunnel'. Samen met deze soorten liften ook minder gekende soorten mee zoals de das, boommarter, bunzing, hermelijn en in hun kielzog heel wat kleinere soorten, zoals amfibieën, sprinkhanen en niet-gevleugelde loopkevers.

Als er een groot bouwwerk of ‘kunstwerk’ gepland wordt, zoals een ecoduct, ecovallei of ondertunneling, dan proberen we om die werken zoveel mogelijk te combineren met andere onderhouds- of investeringswerken aan de infrastructuur.

Misschien zou je het niet zo denken, maar dergelijke werken zijn altijd het resultaat van heel veel samenwerking. Om nog beter de krachten en centen te kunnen bundelen en meer maatregelen op korte tijd mogelijk te maken, hebben we een Vlaams actieprogramma ecologische ontsnippering gemaakt. Dit wordt getrokken door het Agentschap Wegen en Verkeer, het Agentschap Natuur en Bos en het Departement Omgeving én de wetenschappelijke onderzoeksinstelling voor Natuur en Bosonderzoek (INBO).

Gemeenten, provincies, regionale landschappen en lokale natuurverenigingen zetten op lokaal niveau in op bv. bermen ecologisch inrichten, kleine landschapselementen zoals hagen en houtkanten, amfibieschermen en kleine onderdoorgangen natuurvriendelijk inrichten. De onderlinge samenwerking willen we de komende jaren bevorderen zodat het groenblauwe netwerk en de doorwaadbaarheid van het landschap voor Wilde dieren terug verbetert en ons hele ecologische systeem terug robuuster wordt.