Afbeelding
Donkere tweetandbij
Thibaud Vandaudenard

26 nieuwe bijensoorten in ons land

9 okt 2024
Categorieën
Natuurbericht

Sinds het verschijnen van de Belgische Rode Lijst voor wilde bijen in 2016, werden er al 26 nieuwe bijensoorten voor ons land waargenomen. 11 andere soorten die uitgestorven gewaand werden, zijn inmiddels herontdekt. Dit brengt het totale aantal waargenomen bijensoorten in België op 421.

In 2016 verscheen de Belgische Rode Lijst voor wilde bijen. Rode Lijsten geven aan hoe groot de kans is dat een soort in een bepaalde regio zal uitsterven. In totaal waren er destijds al 403 bijensoorten in België waargenomen. Sindsdien werden er al 26 extra soorten aan de lijst toegevoegd, terwijl er aan de andere kant ook 8 soorten zandbijen van de Belgische lijst zijn geschrapt omdat ze destijds fout gedetermineerd werden. Dit brengt het nieuwe totaal voor België op 421.

Klimaatsoorten

Wanneer een nieuwe soort in ons land aangetroffen wordt, gaat het in de meeste gevallen over areaaluitbreiding richting het noorden door warmteminnende soorten onder impuls van klimaatopwarming, ook wel eens klimaatsoorten genoemd. Zo werden er tussen 2018 en 2024 al 17 nieuwe bijensoorten voor ons land waargenomen. Dit betekent dus dat er jaarlijks 2 à 3 nieuwe soorten in ons land arriveren! Enkele van de betreffende soorten werden sinds hun eerste vondst al op heel wat verschillende locaties waargenomen, zoals zwartbuikbehangersbij (Megachile nigriventris) en composietwolbij (Pseudoanthidium nanum). Andere soorten blijven meer onder de radar en werden voorlopig nog maar op 1 locatie waargenomen, zoals de zwarte ertsbij (Ceratina cucurbitina) en roodpotige bloedbij (Sphecodes ruficrus).
 

Afbeelding
Geelschouderwolbij
Stefan Verheyen
De geelschouderwolbij (Anthidium florentinum) is een klimaatsoort die sinds de eerste vondst in 2015 al in drie totaal verschillende regio's aangetroffen werd.

Nieuwe soorten uit oude vondsten

Naast deze zogenaamde klimaatsoorten, werden er ook nog andere soorten aan de Belgische soortenlijst toegevoegd. Het gaat dan bijvoorbeeld over oudere vondsten, maar waarvan de correcte determinatie pas recent gebeurd is. Een heel duidelijk voorbeeld hiervan is de enige vondst van de zwarte metselaar (Megachile parietina). De soort werd al in 2011 waargenomen en ingevoerd met foto’s via onze website waarnemingen.be. Ze werd echter ingevoerd als de sterk gelijkende blauwzwarte houtbij (Xylocopa violacea) en zo pas recent ontdekt toen één van de validatoren foto’s van deze soort aan het controleren was. Een andere soort, Andrena confinis, een soort die nog geen Nederlandse naam heeft gekregen, werd ontdekt in een historische collectie. Zo werd er een nieuwe soort voor België ontdekt dankzij een vondst uit het jaar 1870! Bij twee soorten gaat het simpelweg over soorten die door taxonomen als nieuwe soorten beschouwd worden en dus nu pas met zekerheid onderscheiden kunnen worden van andere soorten.
Naast al deze nieuwe soorten, werden er sinds het verschijnen van de Rode Lijst ook al 11 soorten herontdekt in ons land. Bij het publiceren van dit rapport werden alle soorten die sinds 1990 niet meer gezien werden, beschouwd als uitgestorven voor België. Dat deze soorten herontdekt werden voor ons land, betekent niet noodzakelijk dat ze gered zijn of terug van weggeweest. Zo wordt onze kennis over en ons verspreidingsbeeld van de bijensoorten die in België voorkomen steeds groter dankzij de snel groeiende werkgroep voor wilde bijen en wespen (Aculea). Een groot deel van deze vondsten werd dan ook gedaan door vrijwilligers van deze werkgroep.

Nieuwe publicatie

Alle resultaten werden gepubliceerd in een wetenschappelijk artikel dat geschreven werd door specialisten van Natuurpunt Studie en ULB (Université Libre de Bruxelles) in samenwerking met vrijwilligers van de werkgroep Aculea. Het artikel is te raadplegen via deze link. In het artikel werden alle resultaten tot begin 2024 meegenomen en sindsdien werden er zelfs opnieuw twee nieuwe bijensoorten voor ons land ontdekt: de meerjarige groefbij (Lasioglossum marginatum) en Nomada kohli.

Tekst: Win Vertommen en Jens D’Haeseleer (Natuurpunt Studie)