Appreciatie en suggesties voor het wolvenplan

Begin 2018 werd de gezenderde wolvin Naya in Limburg gesignaleerd.

Het is de eerste zekere waarneming van een wolf in Vlaanderen sinds het dier uitgeroeid werd aan het begin van de twintigste eeuw. Het was de kroniek van een aangekondigde komst: wolven doen het de laatste jaren beter in onze buurlanden.

Op 11 maart 2018 werd een dood gereden wolf gevonden in Opoeteren in Limburg. Het bleek niet om wolvin Naya, maar om een niet gezenderd mannetje te gaan. Dit was de derde bevestigde waarneming in ons land en de tweede voor Vlaanderen.

Wolven vervullen een unieke rol in de natuur. Wolven zijn toppredatoren. Ze staan helemaal bovenaan de voedselketen. Ze zijn onvervangbaar. Bovendien: wolven horen hier thuis.

Als we wolven als Naya een kans willen geven in Vlaanderen, dan hebben we een uitgewerkt wolvenplan nodig met daarin een schadevergoedingsregeling, sensibiliseringsacties, een meerjarenplan ontsnippering en aandacht voor handhaving.

Compensatie voor schade.

Natuurpunt is voorstander van een goed werkende schadevergoedingsregeling waarbij de geleden schade op een vlotte en correcte manier financieel wordt gecompenseerd.

Volgende is daarbij belangrijk:

• Bewijslast: Het moet aangetoond zijn dat de schade door een wolf is aangebracht. In Nederland is een nulmeting gedaan naar bijtwonden bij schapen en daaruit bleek dat een groot deel van de schade door o.a. loslopende honden worden aangericht (0,5% in NL, en tot 8% in Amerika). 
• Franchise: Het afschaffen van de franchise is goed omdat de geleden kosten vaak lager liggen. Maar het is wel een precedent. Wil men hoge uitgaven in kader van schade in de toekomst voorkomen, moet deze ingreep doordacht gebeuren. Waarom wel bij schade door Wolf en niet vb. bij schade door everzwijnen?
• Preventieve maatregelen: Ook het afschaffen van de verplichting tot preventieve maatregelen is een gevaarlijk precedent.

Er wel degelijke werkende preventieve maatregelen, zoals het plaatsen van een omheining of het werken met een wolfshond. In Italië is er een LIFE project LIFE Wolfalps waarin deze preventieve maatregelen ook uitgelegd worden: http://www.lifewolfalps.eu/en/f-q/.

Bovendien vermijd je door preventieve maatregelen de emotionele schade bij verlies van huisdieren die je niet kunt vergoeden (cf. mensen zijn niet boos om de financiële waarde van hun kippen die gepakt zijn door de vos, maar om de emotionele waarde).

Natuurpunt ziet eerder heil in de volgende aanpak:

• Maatwerk: analyseer de context. In zones waar er mogelijks schade kan plaatsvinden, kunnen preventieve maatregelen verplicht worden gemaakt. Daar zullen ze ook meer renderen en is de noodzaak groter.
• Breng overheden en natuurbeschermers in contact met personen die schade zouden kunnen lijden of hebben geleden en werk samen aan een pakket preventieve maatregelen op maat (cfr het Duitse wikiwolves).
• Maak preventieve maatregelen fiscaal voordeling of voorzie een subsidie vanuit de overheid voor preventieve maatregelen met een bepaalde keurmerk.

Informeren en sensibiliseren.

Zet vanuit de overheid concrete acties op om alle betrokkenen (landbouwers, personen die betrokken zijn bij grazingsprojecten, burgers, lokale overheden, natuurbeheerders, medewerkers van natuuronthaalpoorten, jeugd) te informeren over de wolf.

Meerjarenplan ontsnippering.

Vlaanderen heeft het dichtste wegennet van Europa op Malta na. Dit leidt tot veel verkeersslachtoffers (cfr project dieren onder de wielen). Natuurpunt pleit voor een meerjarenplan ontsnippering cfr Nederland. Dit zal niet alleen de wolf ten goede komen, maar ook andere diersoorten. Het meerjarenplan moet een inhaalbeweging realiseren voor rasters én ecoducten (cf. opiniestuk: nog 29 extra ecoducten nodig) gekoppeld aan een meerjarenfinanciering via een apart instrument groene infrastructuur en ontsnippering.

Handhaving.

Het is bewezen dat stroperij/vergiftiging in andere Europese landen de belangrijke mortaliteitsfactor is bij wolven en andere predatoren en bijvoorbeeld een reden waarom de  lynx het in buurregio's niet redt. Wolven hebben voldoende grote rustgebieden nodig (cfr militair domein) dus een aandachtspunt is ook rust verzekeren (bv problematiek loslopende honden, omgekeerde toegankelijkheid)

De handhaving in Vlaanderen is nodeloos complex én er zijn te weinig natuurinspecteurs. Natuurpunt vraagt een doorlichting en vereenvoudiging van het handhavingsbeleid én een significante verhoging van het aantal natuurinspecteurs tot 10 per provincie.

Naar een natuurnetwerk Vlaanderen

Daarnaast is het ook noodzakelijk om verder te investeren in grote, aaneengesloten natuurgebieden. Die bieden een veilige rustplaats voor allerlei grote dieren zoals herten, reeën, otters, bevers, en uiteraard ook wolven. Ze zorgen voor minder verstoring door mensen en voldoende voedsel. Cruciaal is dat er tussen natuurgebieden verbindingen worden gelegd, zoals ecoducten en corridors.