Atalanta meest getelde vlinder in Vlaamse tuinen

Natuurpunt heeft afgelopen weekend voor de negende keer het vlindertelweekend georganiseerd. Uit de resultaten op maandagmiddag blijkt de meest getelde vlinder de atalanta te zijn: een grote zwarte dagvlinder met witte en oranje banden. Deze  trekvlinder beleeft een topjaar dankzij het warme weer. In 7100 tuinen werd meegeteld dit weekend. 

De telling draaide uit op een nek-aan-nek race met het klein koolwitje. Koolwitjes zijn elk jaar talrijk vertegenwoordigd in de Vlaamse tuinen. De atalanta kent grotere schommelingen. Deze grote dagvlinder is een trekvlinder die elk jaar vanuit Frankrijk en Spanje onze streken bereikt. Door het warme voorjaar hebben opvallend veel atalanta”s onze contreien bereikt. De vrouwtjes zetten hier eitjes af op brandnetels. Hun nakomelingen zien we nu volop rondvliegen. In het najaar trekken die opnieuw zuidwaarts. Ook in Nederland was de atalanta de meest getelde vlindersoort het afgelopen weekend.

De talrijkste vlinder van de vlindertelling vorig jaar, de kleine vos, werd dit jaar beduidend minder gezien en viel zelfs buiten de top drie. Ook in Nederland was dat zo. Droogteperiodes dit voorjaar lijken tot vertraging te hebben geleid. ‘Het zou kunnen dat later in augustus nog een inhaalbeweging wordt gemaakt’, aldus Wouter Vanreusel, vlinderexpert van Natuurpunt.

Door de ongewone weersomstandigheden dit voorjaar werden ook ongewone vlinders verwacht. Die verwachting is ook ingelost: zo werden dit jaar veel kolibrievlinders gemeld. Dat zijn nachtvlinders die overdag rondvliegen en met een razendsnelle vleugelslag (die aan een kolibrie doet denken) nectar uit bloemen zuigen. Ook de zeldzamere glasvleugelpijlstaart, het broertje van de kolibrievlinder, werd meer gemeld dan normaal. Ook enkele zeldzame soorten zoals de keizersmantel (een echte bosvlinder) werden dit jaar opvallend vaker gemeld.

Gemiddeld werden in de Vlaamse tuinen 16 exemplaren geteld van 6 verschillende soorten. “Een gemiddeld jaar”, zegt Wouter Vanreusel. “Vorig jaar werden nauwelijks 12 exemplaren van 5 soorten gezien, toen was de grootste vlinderpiek al voorbij tijdens het weekend. In een goed jaar, zoals in 2013, worden tot 26 vlinders per tuin gemeld.”

Opvallendste provinciale verschillen

In de provincies Limburg en Antwerpen werden meer citroenvlinders gemeld, in de provincies Oost- en West-Vlaanderen deed het oranje zandoogje het beter dan in de rest van Vlaanderen. In West-Vlaanderen houdt de kleine vos (de winnaar van vorig jaar) opvallend beter stand.

In totaal telden ruim 7000 mensen meer dan 100.000 vlinders dit weekend. Ook in Wallonië en Nederland werd meegeteld. Met de actie wil Natuurpunt de vlinderpopulatie jaar na jaar in kaart brengen. Tegelijk wil de natuurvereniging mensen aanmoedigen om iets te doen voor de natuur in hun tuin.

Telresultaten kunnen nog ingevoerd worden tot zondag 9 augustus via www.vlinderweekend.be.

Tekst: Wouter Vanreusel, Natuurpunt Studie
Foto: Diane Appels