U leest het goed: vrienden staat er niet zomaar. Het heeft niets te maken met naar de mond praten of amechtig pogen in de gunst te raken. Nee, het is een bewuste aanspreking.
We hebben woelige weken achter de rug en nog zijn de problemen niet helemaal van de baan, maar er is gelukkig overleg. Dat wij in de natuursector niet gelukkig zijn is duidelijk. Wel kunnen we weer praten over de toekomst, dat is positief. Trappen wij een open deur in als we stellen dat het niet de natuursector is die de oorzaak is van jullie problemen ?
Neem het probleem van de dure gronden. Landbouwgrond is in enkele jaren verdubbeld in prijs en bijna onbetaalbaar geworden voor de lokale pachter en/of de jonge boer die wil uitbreiden. CD&V voorzitter Sammy Mahdi beschuldigt Natuurpunt ervan de prijzen op te drijven maar is dat wel zo ? Als wij in onze omgeving rondkijken zien we landbouwgrond opgekocht worden voor een golfterrein van 84 ha in Koksijde, dat zou worden uitgebreid met 15 ha Herbevestigd Landbouwgebied!
In Veurne werden de plaatselijke KMO-zones allemaal uitgebreid in, jawel, landbouwgebied. Hier vestigen zich dan mega-supermarkten, die niet alleen de handelsactiviteiten uit de Veurnse binnenstad leegzuigen maar ook nog volop meedoen aan de race-to-the-bottom door het onderdrukken van jullie productieprijzen. Horen wij ook niet dat enkele landbouwers vlot 17 ha van hun grond hebben verkocht aan Plopsaland, die zo een voorafname willen op onteigeningen voor de geplande ringweg rond Adinkerke ? Nog eens 20 ha kwaliteitsvolle landbouwgrond wordt in Adinkerke voorzien als woonuitbreidingsgebied (zone Smekaertstraat). In al deze gevallen zal er wel meer betaald worden dan puur voor landbouwgrond. Natuurlijk zetten deze planwijzigingen een meerwaarde op gang die door geen enkele verkopende landbouwer in vraag wordt gesteld. Vanuit individueel financieel belang is het te begrijpen dat een landbouwer zijn grond zo duur mogelijk wil verkopen, maar het is wel deze evolutie die de grond onbetaalbaar maakt voor collega's of startende landbouwers. En dan spreken we nog niet over de maneges die als paddenstoelen uit de grond zijn geschoten op... landbouwgrond.
Als Natuurpunt al eens landbouwgrond kan/kon kopen was dit in quasi alle gevallen minder geschikte grond als overstromingsgebied, heidegrond, zilte weiden of gronden die aansluiten bij een erkend natuurgebied. In tegenstelling met de bovenstaande roofbouw gaat het hier om marginale percentages. Toch konden landbouwers er na afspraak nog steeds maaien en/of begrazen.
Wij met Natuurpunt Westkust hebben reeds in de jaren 2000-2002 gepleit voor het behoud van het landbouwgebied op de militaire basis van Koksijde, zeer lang voor er al sprake was van de reconversie. Nu ook weer pleiten wij voor het behoud van unieke landbouwpercelen ten westen van de Europalaan in Veurne en willen wij deze gronden weghalen uit de zoekzones voor stadsuitbreiding.
Mogen wij een aantal voorstellen doen die een oplossing zouden kunnen zijn voor veel van de fricties tussen natuur en landbouw ?
Op het Vlaamse niveau :
1. Haal zo veel mogelijk woonuitbreidingsgebied uit het landbouwareaal en durf een herbestemming overwegen. Zet maximaal in op versterking van het woonweefsel in de bebouwde kom. Verdrievoudig de belasting op leegstand.
2. Maneges, KMO-zones, recreatiegebied, zandwinningsgroeves op eertijds landbouwgebied krijgen een nabestemming landbouw. Bij stopzetting kunnen nadien enkel landbouwactiviteiten plaatsvinden.
3. Historisch landbouwgebied dat door natuurverenigingen wordt opgekocht moet een landbouwbedrijvigheid behouden. Uitzonderingen kunnen gemaakt worden voor landbouwgebied dat een ander landschapsbeeld heeft verdrongen zoals overbemeste heidegebieden, opgehoogde overstromingszones, rechtgetrokken beek -en rivierbeddingen, gedempte broekbossen en zo meer. Een speciale commissie met vertegenwoordigers uit de landbouw -en natuursector moeten daarover dan oordelen.
Mogen wij dan ook vragen om historisch waardevolle weiden niet meer te scheuren voor akkerbouw om diezelfde redenen ?
En dan is er nog het probleem van stikstofuitstoot en pesticidengebruik. Elke landbouwer beseft dat maar op het eind is het de opbrengst die doorweegt. Wij begrijpen dat in de gegeven omstandigheden en door een jarenlang blind landbouwbeleid de huidige boer soms voor onmogelijke keuzes wordt geplaatst.
Het gaat hier om het inkomen. Wij pleiten binnen de vereniging al decennialang voor een minimumprijs voor voedsel. Wij begrijpen echt niet hoe op Europees niveau vlot geschakeld wordt over gas- en elektriciteitsprijzen, hoe men zo consequent afspraken kan maken binnen de monetaire unie, hoe op Europees niveau handelsafspraken kunnen worden gemaakt maar dat dit niet zou lukken voor een minimumprijs voor voedsel, waarin een grotere winst voor de landbouwer als producent zou worden ingecalculeerd ? Misschien wordt het dan in de toekomst niet meer nodig om 60 miljard euro Europees geld als subsidie voor de landbouw te voorzien. En voedsel dat de Europese Unie via import binnenkomt moet minstens aan dezelfde prijs worden verkocht. Wedden dat daardoor meer lokaal zal worden gekocht ?
Er zijn nog zoveel zaken die beter kunnen. Wij kunnen het dan nog hebben over de agro-industrie die soms onmogelijke eisen stelt en milieubehoud als te verwaarlozen beschouwt en zelfs vervelend vindt.
Beste vrienden landbouwers, laten we afspreken dat we gezamenlijk een plan opmaken voor de toekomst en liefst regelmatig overleggen in tijden dat het goed gaat. Wij gaan elkaar nog nodig hebben. Help ons met natuurdoelstellingen te realiseren , dan helpen wij jullie graag om eraan te verdienen.
Namens het bestuur van Natuurpunt Westkust
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief