De Chinese muntjak in vraag en antwoord

Wat is het probleem?

De Chinese muntjak is een hertje ter grootte van een hond, dat de laatste jaren geregeld opduikt in Vlaanderen. Zijn oorsprong ligt in China en Taiwan. Omdat hij zo schattig is, werd hij in Engeland vaak als huisdier gehouden op landgoederen en in parkjes. Ontsnapte en uitgezette dieren wisten zich er voort te planten en ondertussen leven er meer dan 100.000 wilde exemplaren in Engeland en Wales. Resultaat: zeker waar ze in grote dichtheden leven, berokkenen ze enorme schade aan lokale ecosystemen. De muntjak staat sinds 2016 op de Europese lijst van zorgwekkende invasieve, uitheemse soorten.

De muntjak is daarmee een van de weinige exotische soorten die een acuut probleem vormt voor de natuur. Ze bedreigen onze wereldberoemde boshyacinten en andere plantensoorten. De impact daarvan is groter dan de begroeiing alleen: samen met de bloemen verdwijnen onze vlinders en vogels uit het landschap. En doordat muntjakken hun leefgebied kaalvreten, concurreren ze onze eigen reeën weg.

Wat kunnen we eraan doen?

Eerst en vooral: vermijden dat er nog meer muntjaks bijkomen door strikte controle op het invoerverbod. Voorkomen is beter dan genezen. Het is sinds de Europese verordening van 2016 verboden muntjakken te importeren, houden of kweken. Al blijkt de handhaving van dat verbod een ander paar mouwen. En geregeld ontsnappen dieren die in gevangenschap gehouden worden.

Daarnaast moeten de dieren die er nu al zijn actief uit de vrije natuur verwijderd worden. Zo voorkomen we dat het probleem nog groter wordt. Dat kan bijvoorbeeld ook door dieren weg te vangen, te castreren of steriliseren en onder te brengen in opvangcentra die daar de nodige vergunningen voor hebben.

De aanpak en strategie om muntjakken te verwijderen, wordt gecoördineerd door de Vlaamse overheid. De Engelse ervaring heeft geleerd dat het van belang is om zo snel mogelijk in te grijpen, om zowel grote kosten als nog groter dierenleed zoveel mogelijk te beperken.

Samen met Waalse zustervereniging Natagora hebben we het systeem waarnemingen.be/exoten uitgewerkt, op vraag van de overheid. Daarmee kunnen meldingen van invasieve exoten snel tot bij terreinbeheerders en bevoegde overheden geraken. Zo kunnen we de vinger aan de pols houden en de verspreiding van een soort als de muntjak in detail opvolgen.