De natuurherstelwet: wat staat er eigenlijk in?

Het voorstel van de Europese Commissie voor een natuurherstelwet is de grootste kans in 30 jaar om de neerwaartse trends eindelijk te keren. Tegelijk is het ook noodzakelijk voor de aanpak van klimaatverandering. Maar met opzet sturen bepaalde belangenorganisaties (die liever business as usual voortzetten) onwaarheden de wereld in over de natuurherstelwet. Laat ons dus even kijken wat er wél in staat. 

Wat deze wet verschillend maakt van voorgaande is dat ze juridisch bindende doelstellingen qua oppervlakte en timing invoert. Zo moet ze ervoor zorgen dat vage engagementen eindelijk serieus genomen worden. Overkoepelend stelt het wetsvoorstel dat voor 20% van de oppervlakte van de EU herstelmaatregelen genomen moeten worden. 

De natuurherstelwet moet niet alleen leiden tot een florerende en veerkrachtige natuur, maar is ook noodzakelijk voor de klimaatdoelstellingen door CO2 op te slaan en ons te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering zoals droogtes en overstromingen. 

De natuurherstelwet is opgebouwd rond 7 thema’s, en samengevat zijn er vier speerpunten:

• Natuur herstellen (op land en in zee) met focus op de types natuur die ons helpen bij de klimaatuitdagingen: bossen, wetlands, graslanden, rivieren, …

• Natuurherstel in productiegebieden: landbouwecosystemen en productiebos

• Steden vergroenen, om de leefbaarheid in een opwarmend klimaat te waarborgen

• Bestuivers redden, in het belang van ecosystemen en onze voedselzekerheid

Waarom we de Natuurherstelwet echt nodig hebben lees je hier

Afbeelding

Hieronder geven we de doelstellingen weer van de belangrijkste artikels uit de natuurherstelwet. De volledige officiële tekst van het voorstel kun je hier nalezen. Op onze website vind je een overzicht waarom we de natuurherstelwet hard nodig hebben en antwoorden op de meest gestelde vragen. 

Geloof jij in natuurherstel? Teken ons Natuurmanifest

Wil je een sterke natuurherstelwet? Spoor onze Europarlementariërs aan

1. Natuurherstel (art.4)

De lidstaten worden gevraagd om biodiverse habitats die in slechte staat verkeren te herstellen. Het voorstel focust op 6 groepen habitats die ook een belangrijke rol hebben in de aanpak van klimaatverandering: wetlands, graslanden, rivieren, bossen, heide en duinen. Lidstaten moeten analyseren waar ze die habitats nog hebben en welke daarvan er slecht aan toe zijn. Voor 30% van de oppervlakte van de habitats die er slecht aan toe zijn, moeten herstelmaatregelen genomen worden tegen 2030, voor 60% tegen 2040 en voor 90% tegen 2050. Als er niet genoeg van een habitat over is om het in goede staat te brengen, moet er bijkomend habitat gecreëerd worden. Indien de gebieden waar deze habitats voorkomen te versnipperd zijn, moeten de nodige verbindingen gecreëerd worden zodat robuuste, aaneengesloten natuurgebieden worden gerealiseerd.  

2. Mariene natuur (art.5)

Voor habitats in zee en de bijbehorende typische soorten gelden dezelfde doelstellingen als voor de habitats op land. Het voorstel richt zich op 7 groepen van mariene habitats waaronder mossel- en oesterbanken, zachte sedimenten, zeegrasvelden en onderwaterbossen van wieren.

3. Stedelijke natuur (art.6)

In steden moet de groene ruimte op nationaal niveau toenemen met minstens 3% van de stedelijke ruimte tegen 2030 en 5% tegen 2050. De boomkroonbedekking moet in 2050 tenminste 10% bedragen in alle steden, kleinere steden en voorsteden. Bij renovatie en vernieuwing moet er netto groene ruimte bijkomen. 

4. Rivierverbindingen (art.7)

De lidstaten moeten barrières identificeren en verwijderen die de connectiviteit in oppervlaktewateren verhinderen, om zo tegen 2030 te komen tot (op EU niveau) minstens 25.000 km aan rivieren die vrij kunnen stromen. De nodige maatregelen moeten ook uitgevoerd worden om de natuurlijke functies van de overstromingsgebieden te verbeteren. 

5. Bestuivers (art.8)

De lidstaten moeten de afname van bestuiverpopulaties keren en omzetten in een stijgende trend tegen 2030. De commissie maakt een gestandaardiseerde aanpak op voor monitoring van die trends.

6. Landbouwnatuur (art. 9)

Lidstaten moeten de maatregelen nemen die nodig zijn om de biodiversiteit in landbouwecosystemen te verbeteren. Welke maatregelen dat zijn wordt overgelaten aan de lidstaten, maar er moeten stijgende trends gerealiseerd worden in aantal graslandvlinders, akker- en weidevogels, organische koolstof in de bodem en percentage landschapselementen met hoge biodiversiteit in het landbouwgebied. 

Ontwaterde veengronden in landbouwgebruik moeten hersteld worden: 30% tegen 2030 (waarvan minstens een kwart vernat is), 50% tegen 2040 (min. helft vernat) en 70% tegen 2050 (min. helft vernat). 

7. Bossen (art. 10)

Bovenop de maatregelen vermeld bij ‘natuurherstel’ voor het habitat ‘bos’ moeten de lidstaten hiervoor specifiek nog stijgende trends realiseren voor de volgende indicatoren: staand en liggend dood hout, meer bos met bomen van verschillende leeftijden door elkaar, verbindingen, aantal bosvogels en de voorraad organische koolstof. 

De volledige officiële tekst van het voorstel kun je hier nalezen.