De roestbruine kniptor is klaar om opgevolgd te worden

Meetnetten.be is een samenwerking tussen het Instituut van Natuur en Bosonderzoek, het Agentschap voor Natuur en Bos en Natuurpunt Studie. Het heeft als doel om betrouwbare informatie in te zamelen over prioritaire dier- en plantensoorten in Vlaanderen. Zo kan de overheid gepaste beleidsmaatregelen opstellen en implementeren om te vermijden dat soorten verder achteruitgaan of zelfs verdwijnen. Bij de selectie van prioritaire soorten werd gezocht naar soorten die diverse habitat en leefomstandigheden vertegenwoordigen, de roestbruine kniptor werd geselecteerd als indicator voor landschappen met veel holle bomen met een rijke gemeenschap aan doodhoutkevers. 
Na enkele jaren testen met de beschikbare synthetische feromonen, kon in 2018 gestart worden met het in kaart brengen van de verspreiding van de roestbruine kniptor in Vlaanderen. Omdat de verspreiding tot dan nagenoeg onbekend was, werd gestart met een inhaalslag om snel veel kennis op te doen. Hiervoor werden 83 potentiële kilometerhokken geselecteerd om in de daaropvolgende jaren feromonen op te hangen. De vrijwilligers gingen daarnaast ook buiten de vastgelegde hokken aan de slag zodat nog meer verspreidingsdata verzameld werden. In 2023 werd deze inhaalslag afgerond. Het kaartje hieronder geeft een overzicht van de hokken die bezocht werden, met al dan niet het vinden van roestbruine kniptorren. 

De soort blijkt voornamelijk voor te komen in regio’s met veel knotbomen en hoogstamboomgaarden zoals de Vlaamse Ardennen, West-Vlaamse heuvels en Haspengouw. Verder vinden we de soort op plaatsen met veel oude bossen zoals de Brabantse wouden en de Brugse veldzone. 
We weten nu grofweg waar de roestbruine kniptor zich ophoudt in Vlaanderen. Nu is de tijd gekomen om een selectie van de gevonden populaties doorheen de tijd te gaan opvolgen. Een echt meetnet dus. We houden nu vanaf 2024 30 kilometerhokken in de gaten in een driejarige cyclus. Ieder hok wordt zo minimaal om de drie jaar opgevolgd zodat we een beeld krijgen van hoe de status van deze populaties evolueert. 

Tekst: Sam Van de Poel (Natuurpunt Studie) & Arno Thomaes (INBO)