Dieptepunt in 20 jaar mestbeleid: nieuwe recepten nodig om waterkwaliteit te redden
VMM en VLM trekken vandaag (29/11/2018) aan de alarmbel over de waterkwaliteit in landbouwgebied. Het voorbije meetjaar haalt dan ook teleurstellende resultaten: de Europese normen worden op 28% van de meetpunten overschreden. De Vlaamse Regering heeft de touwtjes in handen om te evolueren naar een landbouwbeleid dat boeren niet langer dwingt om de grenzen van het leefmilieu af te tasten.
Nadat het aantal meetpunten met overschrijding van de Europees vastgelegde nitraatnorm al vier jaar rond de 20% schommelt (het doel was 5%), toonde het voorbije meetjaar zelfs een stijging naar 28%. De droge zomer in 2017 heeft de slechte cijfers beïnvloed, maar kan op zijn eentje het teleurstellend bilan zeker niet verklaren. Net omdat klimaatgrillen steeds frequenter worden, is dat bovendien een extra argument om het mestbeleid robuuster te maken.
Het huidig mestactieplan (MAP5) loopt op zijn einde en steekt met zijn zwak resultaat af tegen eerdere actieplannen die wél tot verbetering hebben geleid. Oorzaak: MAP5 bood te veel achterpoortjes en heeft mestfraude niet kunnen verhinderen. Maar bovenal gaf het actieplan geen antwoord op de achterliggende oorzaken van dit milieuprobleem, zoals een regionaal té intensieve veehouderij en overmatig kunstmestgebruik. Door dit halfslachtig mestbeleid staat Vlaanderen mijlenver van de doelen die zij met Europa afsprak (16% tegen 2014, 5% tegen 2018) en dreigt Vlaanderen hiervoor op de strafbank te belanden.
MAP6 negeert olifant in de kamer
Helaas lijkt het slechte bilan van MAP5 niet te leiden tot voortschrijdend inzicht. Al enkele maanden wordt op het kabinet van minister Schauvliege gesleuteld aan MAP6. Dat zet hardnekkig in op dezelfde recepten. Dat daarbij ongestoord wordt gefoefeld aan meetnetten en doelen zelfs worden teruggeschroefd, is niet meer ernstig. Ronduit zorgwekkend is dat het plan ook grossiert in versoepelingen die kwalijk zijn voor leefmilieu en natuur.
We erkennen dat de uitdagingen om de doelstellingen van de Nitraatrichtlijn te halen groot zijn. Net daarom is het tijd dat de Vlaamse Regering inziet dat een slechte waterkwaliteit in belangrijke mate symptomatisch is voor een landbouwbeleid dat boeren aanstuurt om kostendrukkend de grenzen van ons leefmilieu af te tasten. Zolang men mestactieplannen koppig doet schikken naar deze systeemfout, blijven het pleisters op een houten been.
