Doodhoutpaddenstoelen nemen steeds meer toe
De trends van bospaddenstoelen zijn erg uiteenlopend, naargelang de ecologische groep. Zo heb je de symbionten, die samenleven met bomen. Boleten, russula’s, cantharellen, vezelkoppen, vaalhoeden, stekelzwammen, … behoren allemaal tot die groep. Hieronder bevinden zich erg veel stikstofgevoelige soorten: over het algemeen gaat het met symbionten helaas bergaf. Maar een andere groep paddenstoelen, de opruimers, doen het dan weer goed. Dat heeft vooral te maken met veranderd bosbeheer. Dood hout mag blijven liggen in het bos, en onze bossen worden ouder. Dat betekent steeds meer groot dood hout in de bossen -al zitten we nog helemaal niet aan de dood-hout-hoeveelheden die je in een natuurlijk bos zou hebben. Zo zijn er soorten die 20 tot 30 jaar geleden niet of amper in Vlaanderen voorkwamen, maar nu duidelijk in opmars zijn. We laten er hier zes zien; enkele daarvan profiteren duidelijk van het ouder worden van de talrijke populierenaanplantingen in ons land.
Kroontjesknotszwam
De eerste Vlaamse vondst van deze prachtige paddenstoel gebeurde in het najaar van 2002 in De Panne. Die vondst betrof een minuscuul exemplaar van nog geen 5 cm groot, terwijl we nu vaak vruchtlichamen van 20 cm of meer tegenkomen. De kroontjesknotszwam ziet eruit als een koraal. Hij wordt dan ook wel eens verward met de rechte koraalzwam (ook de app ObsIdentify durft zich soms te vergissen). De kroontjesknotszwam is witter en een belangrijk verschil is de structuur van de ‘takjes’: bovenaan elke vertakking vinden we een kroontje, met vingerachtige uitsteeksels. Hij staat op waarnemingen.be nog als zeldzaam, maar gezien de veelheid aan meldingen van de afgelopen jaren wordt die status wellicht op korte termijn aangepast naar ‘vrij algemeen’. Deze soort groeit op allerlei loofhout (meestal dikke takken of stammen).
Rood oorzwammetje
Oorzwammetjes zijn (doorgaans bleke) plaatjeszwammen zonder steel die op takken en stammen groeien. De meeste van die bleke soorten kan je zonder microscoop moeilijk uiteenhouden. Het rood oorzwammetje is echter een onmiskenbare soort. Ze groeit op dikke dode stammen (vaak populier, en vaak in de nabijheid van het algemene week oorzwammetje). Het dook dit jaar op op nieuwe locaties rondom Antwerpen (Wolvenberg/Berchem en Hof ter Linden/Edegem), maar nog steeds zeer zeldzaam. Deze soort is wellicht Amerikaans van oorsprong.
Roze trechtertje
Nog een opvallend gekleurde paddenstoel is het roze trechtertje (soms ook molmtrechtertje genoemd). Een mooi gekleurde plaatjeszwam die op rot populierenhout groeit. Het roze trechtertje is een recente nieuwkomer die pas in 2020 voor het eerst in Vlaanderen gezien werd, maar elk jaar wel op een nieuwe plek gevonden wordt. Nog steeds zeer zeldzaam, maar aan een geleidelijke opmars bezig.
Oranjerode hertenzwam
De eerste Vlaamse waarnemingen van de oranjerode hertenzwam dateren uit de jaren 1980. De soort stond lang bekend als zeer zeldzaam, maar is intussen wijdverbreid in heel Vlaanderen. Met een knaloranje hoedje en een witte tot gele steel laat deze paddenstoel zich gemakkelijk herkennen. Net als andere hertenzwammen zijn de plaatjes vrij (niet aangehecht op de steel) en roze (door het sporenpoeder). Deze zwam groeit graag in holle stronken, vaak van populier. Piep zeker eens in een holle boom als je hem wil vinden.
Kammetjesstekelzwam
De kammetjesstekelzwam is een paddenstoel van de oh’s en de ah’s: dit is echt een juweeltje. Toen deze soort in 2019 voor het eerst in de provincie Antwerpen opdook, haalde hij nog de media. Intussen wordt hij meer gemeld, al blijft het een zeer zeldzame verschijning. Een typische soort van groot dood hout (vaak beuk, maar soms ook ander loofhout).
Oranje oesterzwam
Toen deze soort in het najaar van 2011 voor het eerst in België opdook, was dat erg bijzonder. Intussen ziet het ernaar uit dat we de oranje oesterzwam eerder als vrij algemeen dan als zeldzaam mogen beschouwen. Hij heeft wat het postuur van een gewone oesterzwam (zonder steel dus), maar het hoedje is aan de bovenzijde wit tot gelig, met doorgaans een erg donzige rand. De plaatjes zijn dan weer opvallend oranjegeel. Dat maakt deze soort goed herkenbaar. Groeit op allerlei dood loofhout, vaak grote stammen.
Trek je dit weekend zelf het bos in, vergeet dan zeker niet om ObsIdentify op zak te hebben. Die kan je helpen bij het op naam brengen van de mooie diversiteit die er momenteel nog te zien is.
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief