Egel nog steeds meest gemelde verkeersslachtoffer in Vlaanderen

De voorbije drie jaar verzamelden 2.634 waarnemers via de website www.dierenonderdewielen.be, www.waarnemingen.be en de mobiele apps (iObs en Obsmapp) samen 30.873 waarnemingen van verkeersslachtoffers en dit is allicht slechts het topje van de ijsberg. Er werden 399 soorten wilde dieren als slachtoffer gemeld. De talrijkst gemelde slachtoffers zijn zoogdieren (45,2%), gevolgd door amfibieën en reptielen (28,0%), vogels (23,7%) en andere soortgroepen (ongewervelden 3,1%). De trieste top 3 van de meest gemelde soorten bestaat uit egel (4.707 waarnemingen), gewone pad (2.953) en houtduif (1.988). Ook bij de voorgaande projecten van ‘Dieren onder de wielen’ bleken egel en gewone pad steeds de 2 meest gemelde verkeersslachtoffers. 

Egel
Het aantal egels in Vlaanderen gaat dramatisch achteruit: tussen 2008 en 2018 is hun aantal maar liefst gehalveerd. Verschillende factoren, zoals het verdwijnen van geschikt leefgebied en van voldoende voedsel, liggen hier aan de basis. Tegelijkertijd is de egel al meer dan tien jaar het meest gemelde verkeersslachtoffer. Hoewel de precieze impact van het verkeer op de totale populatie egels in Vlaanderen niet bekend is, betekent het verkeer een extra druk die de egel kan missen als kiespijn. Daarom moedigt Natuurpunt via het project ‘Egelstraat’ mensen aan om hun tuinen met elkaar te verbinden. Zo kunnen egels zich veilig tussen tuinen verplaatsen, en vallen er hopelijk minder verkeersslachtoffers.

Tabel: top 10 meest gemelde soorten als verkeersslachtoffer

Grote zoogdieren
Aanrijdingen met wilde dieren zijn voor de slachtoffers meestal fataal, maar ook voor de bestuurders en inzittenden van voertuigen vormen ze een gevaar. De impact en de schade is afhankelijk van de grootte en het gewicht van het aangereden dier. Vooral aanrijdingen met grote zoogdieren, zoals ree en wild zwijn, vormen een probleem voor de verkeersveiligheid. Slechts een klein deel van die aanrijdingen wordt echter gemeld via ‘Dieren onder de wielen’. Een kadaver van een groot zoogdier blijft meestal slechts een tweetal werkdagen ter plaatse, wat de kans klein maakt dat het binnen die tijdspanne wordt gemeld door een opmerkzame waarnemer. Verschillende lokale politiezones in Vlaanderen houden echter wel gegevens bij over aanrijdingen met (groot) wild. Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) verzamelde, naar aanleiding van een bevraging over aanrijdingen met everzwijnen, gegevens over faunaslachtoffers afkomstig van verschillende politiezones uit alle Vlaamse provincies. Zo konden we 2.787 gegevens van verkeersongevallen met grote zoogdieren aan www.waarnemingen.be toevoegen, een belangrijke inhaalslag. In totaal werden 1.100 reeën, 1.234 hertachtigen (ree, edelhert, muntjak of damhert) en 263 everzwijnen als verkeersslachtoffer geregistreerd via de politiezones. 

Afbeelding

Foto: Aangereden ree (Lucas Vanermen)

Knelpunten aanpakken
Op basis van deze gegevens voerden we een analyse van de knelpunten uit en konden we 199 significant gevaarlijkere wegsecties of knelpunten voor verkeersslachtoffers identificeren. Uit deze analyse blijkt dat 744 verkeersslachtoffers vallen binnen deze 199 clusters die samen 121 km weglengte bestrijken. Of anders: 27% van alle geregistreerde verkeersslachtoffers door politiezones, wordt gevonden in clusters die ‘slechts’ 0,003% van de wegen binnen die politiezones omvatten. Deze informatie kan de keuze onderbouwen om op bepaalde locaties gericht maatregelen te nemen om knelpunten voor verkeersslachtoffers op te lossen.

Het volledige rapport van ‘Registratie van faunaslachtoffers in het verkeer: "Dieren onder de wielen 3.0"’ kan je hier raadplegen.

Deze studie werd uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse Overheid, Departement Omgeving.

Tekst: Annelies Jacobs en Kristijn Swinnen (Natuurpunt Studie)