Herpesvirus bij padden en kikkers

Herpes komt niet enkel bij mensen maar ook bij amfibieën voor. Sommige dieren bezwijken onder het virus, andere lijken er geen of weinig last van te hebben. Zie je een pad of kikker met vreemde vlekken, meld dit dan!

Het ene herpesvirus is het andere niet. Zo is het virus dat bij mensen de slijmvliezen rond de mond infecteert (koortslip) afkomstig uit een andere groep dan het herpesvirus dat zorgt voor de waterpokken of hepatitis. Inmiddels zijn er meer dan 100 verschillende herpesvirussen bekend waarvan vrij recent werd aangetoond dat twee soorten ook voorkomen bij Europese amfibieën. Ranid Herpesvirus 3 werd beschreven in 2017 en wordt vooral aangetroffen bij Bruine kikkers tijdens de voortplantingsperiode. Bufonid Herpesvirus 1, beschreven in 2018, wordt vastgesteld bij de Gewone pad.

Het voorkomen van deze twee virussen is al langer gekend. Zo worden er ieder jaar meldingen gemaakt van besmette dieren in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Nederland, Zwitserland en Italië. Ook in België komt herpes bij padden en kikkers voor, maar het is niet duidelijk in welke mate de dieren er last van hebben en wat de invloed is op dier- en populatieniveau.

Symptomen

‘Kikkerherpes’ is herkenbaar aan blaasjes die een gedeelte of het gehele lichaam kunnen bedekken. Deze blaasjes zijn vaak wat harder dan de rest van de huid en kunnen al dan niet doorzichtig zijn (foto hieronder). Bij dieren die in het water verblijven, hebben de blaasjes dikwijls een blauwige of wittige kleur. Bij zware infecties kunnen de dieren secundaire infecties krijgen en kunnen er open zweertjes ontstaan.

Afbeelding

Bruine kikker geïnfecteerd met herpes. (© Arie Lodder)

Het herpesvirus bij de Gewone pad vertoont een ander ziektebeeld. Besmette padden krijgen bij zware besmettingen bruine tot donkerbruine vlekken op de rug, keel en buik (foto onder). Het is waargenomen dat deze vlekken na verloop van tijd weer verdwijnen. 

Afbeelding

Gewone pad met letsels die vermoedelijk werden veroorzaakt door een herpesvirus infectie. (© Tariq Stark)

Een (mogelijk) besmet exemplaar gevonden?

Het beste moment om besmette dieren waar te nemen is tijdens de voorjaarstrek en tijdens de ei-afzet. Nu dus! Paddenoverzetters zijn dezer dagen druk in de weer met het overzetten en komen zo in contact met een groot aantal dieren. Merk je een dier op met gekke donkere vlekken of blaasjes, neem dan duidelijke foto’s van het dier, voer je waarneming in op www.waarnemingen.be met in het notitieveld ‘Herpes’ en meld je waarneming via [email protected]. Het is niet de bedoeling om dieren bij te houden. Melden volstaat. Op deze manier proberen we een beter zicht te krijgen op het voorkomen van de infectie. Herpesvirusinfecties worden geassocieerd met stress, dus misschien is er wel een link met bepaalde stressfactoren in het landschap van de besmette dieren.

Hygiëneprotocol

We raden de paddenoverzetters ook aan om maximaal rekening te houden met het hygiëneprotocol. Vermijd dat materiaal (emmers, laarzen, …) van de ene paddenoverzetactie naar de andere gaat. Bezoek je toch meerdere overzetlocaties, wissel dan van schoeisel, draag wegwerphandschoenen (trek een paar nieuwe handschoenen aan indien je op eenzelfde avond van de ene naar een andere overzetactie gaat) en ontsmet je handen met een ontsmettende handgel.

Tekst: Sam Van de Poel, Natuurpunt Studie

Origineel bericht: Nature Today