Herstel van bijzondere graslanden in Vlaams-Brabantse valleien

In Pikhakendonk ligt de focus op de ontwikkeling van pimpernelgraslanden, genoemd naar de grote pimpernel die hier op alluviale, door rivieren gevormde gronden groeit. Omdat moderne landbouwmethodes deze biotopen grotendeels deden verdwijnen, zijn ze vandaag enkel nog in enkele valleien terug te vinden, waaronder de Beneden Dijlevallei. Om de oppervlakte te vergroten, werd een populierenaanplant van 2 hectare verwijderd en werden uitgegroeide houtkanten teruggezet. Ook wordt er gewerkt met maaisel van goed ontwikkelde graslanden in de buurt om het herstel te versnellen. Dankzij maaibeheer en nabegrazing krijgt het pimpernelgrasland opnieuw kansen.

In de Hagelandse vallei daarentegen ligt de nadruk op de uitbouw van een grotere, robuuste graslandkern binnen een overwegend bosrijk gebied. Hier werd 2,5 hectare ontbost, voornamelijk populieraanplantingen, zodat bedreigde flora zoals geel walstro, kleine bevernel, blauwe knoop en brede orchis meer ademruimte krijgt. De vallei is bovendien bijzonder door het zuivere kwelwater dat uit de Hagelandse heuvels toestroomt en de graslanden voedt. Niet alleen planten profiteren van dit herstel: in 2025 werd de grauwe klauwier er voor het eerst waargenomen, een belangrijke doelsoort die baat heeft bij de combinatie van open graslanden en lage houtkanten.

Beide gebieden tonen hoe LIFE-projecten – Life Green Valleys in Pikhakendonk en Life Harwin in de Hagelandse vallei – het mogelijk maken om grootschalige herstelwerken uit te voeren. Door oude populierenaanplanten te verwijderen, graslanden te verbinden en beheer in te richten met maaien en begrazing, ontstaan stap voor stap nieuwe leefgebieden. Zo groeit er niet alleen een robuustere natuur, maar ook een toekomst voor soorten die elders steeds meer onder druk staan.

Tekst: Kris Boers (Natuurpunt Beheer)