Internationale Dag van de Plantengezondheid: uitkijken naar nieuwe pestsoorten

12 mei werd door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties uitgeroepen tot Internationale Dag van de Plantengezondheid. Dankzij het meldsysteem Beware&Note kunnen burgers bijdragen aan het vroegtijdig detecteren van schadelijke quarantaine-organismen.

Volgens cijfers van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) vertegenwoordigen planten bijna 80% van het voedsel dat we eten en gaat jaarlijks bijna 40% van de voedselgewassen verloren door plantenplagen of ziekten.

Dat is niet alleen negatief voor de getroffen landbouwers, maar ook voor de biodiversiteit, omdat bestrijdingsmiddelen gebruikt worden om de plagen onder controle te krijgen, en omdat bijkomende oppervlakte aan landbouwgrond nodig is om de verloren oogsten te compenseren.

De FAO schat bovendien dat de landbouwproductie tegen 2050 met 60% zal moeten toenemen om de groeiende wereldbevolking te kunnen blijven voeden. Bovendien dreigt klimaatverandering niet alleen de hoeveelheid gewassen te verminderen, door verlaagde opbrengsten, maar ook hun voedingswaarde. Stijgende temperaturen zorgen er ook voor dat plantenplagen en ziekten eerder verschijnen en op plaatsen waar ze nog nooit eerder zijn verschenen.

Het is dus belangrijk om nieuwe ziektes tijdig te detecteren, zodat in een vroege fase actie kan ondernomen worden. Iedereen kan daar mee aan bijdragen door het melden van schadelijke organismen op het platform Beware&Note op waarnemingen.be. 

Figuur: 10 van de meest opvallende quarantaine-organismen (onderaan deze pagina kan je de poster in groot formaat downloaden)

Recent werd dit project verduurzaamd dankzij een samenwerking tussen de FOD VVVL, Natuurpunt en Natagora, met de steun van ILVO en FAVV. Het meldingssysteem focust op quarantaine-organismen die schadelijk zijn voor planten in België, zodat ze vroegtijdig opgespoord kunnen worden.

Deze organismen, die nog niet of nauwelijks aanwezig zijn in de EU, zijn ziekten en pathogenen die grote economische en ecologische schade kunnen aanrichten. Om de vestiging of verspreiding van deze organismen te voorkomen, is een snelle detectie, voordat het organisme voet aan de grond krijgt, essentieel.

Dit waarschuwingssysteem maakt een hoog niveau van bewaking van het grondgebied mogelijk, door elke burger de mogelijkheid te geven om meldingen van deze quarantaine-organismen in te voeren. Op het platform staan ook fiches voor de herkenning van de soorten.

Tekst: Wouter Vanreusel (Natuurpunt Studie) 

Afkortingen:

FOD VVVL= Federale Overheidsdienst Volksgezondheid Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu

FAVV = Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid

ILVO = Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek