In het vroege najaar gaan veel jonge dieren op zoek naar een eigen leefgebied: Vossen, Eekhoorns en Bunzings, allemaal verlaten ze hun nest. Maar velen van hen geraken nooit op hun bestemming. Het verkeer eist een erg hoge tol: vorig jaar werden meer dan 10.000 verkeersslachtoffers gemeld. Om dat aantal te kunnen terugdringen, moeten we de zwarte punten van het verkeer in kaart brengen. Dat kan alleen met uw hulp.
De jonge Vossen en Bunzings die in het voorjaar geboren werden, worden in deze tijd van het jaar uit het leefgebied van hun ouders verstoten. In het leefgebied van de ouders is er namelijk niet genoeg voedsel voor meer dan twee volwassen dieren. De jongen moeten dus op zoek naar een eigen leefgebied. Als er niet toevallig net naast het gebied van de ouders een plaatsje vrijgekomen is, dan moeten de jongen vaak grote afstanden afleggen om een eigen stek te vinden. Die zoektocht is niet zonder gevaar, zo blijkt uit de cijfers van ‘Dieren onder de wielen’. De Vlaamse overheid, Natuurpunt en Vogelbescherming Vlaanderen vzw voerden van 2008 tot en met 2012 een onderzoek uit naar de impact van het verkeer op dieren in Vlaanderen. Daarbij waren meer dan 2000 vrijwilligers betrokken. Uit die cijfers blijkt dat er in de maanden september tot oktober een piek is in het aantal verkeersslachtoffers van onder meer Vossen, Bunzings en Eekhoorns. Bij Vossen vallen er dubbel zoveel slachtoffers in de maand oktober dan in de maand mei. Bij Eekhoorns is september de dodelijkste maand en is die maand zelfs tien keer dodelijker dan de minst dodelijke maand, december. Deze periode komt niet toevallig overeen met de periode waarin de jongen op zoek gaan naar hun eigen leefgebied.
Niet alleen de periode waarin de jongen uitzwermen is levensgevaarlijk. Ook in de paringstijd sterven uitzonderlijk veel dieren in het verkeer. Bij Vossen is er een piek van verkeersslachtoffers in januari en bij Bunzings gedurende de maanden maart en april. Bij Bunzings vallen er tijdens de paringstijd zelfs tot twee keer meer slachtoffers dan in de periode waarin de jongen een eigen leefgebied zoeken. Vooral door de mannetjes wordt in deze periode van het jaar grote afstanden afgelegd om een geschikte partner te vinden. Een zoektocht die veel dieren fataal wordt door een vroegtijdige dood in het verkeer.
Dat er zoveel dieren sterven in het verkeer in Vlaanderen hoeft niet te verwonderen. Met meer dan vijf kilometer weg per vierkante kilometer heeft Vlaanderen het dichtste wegennet van Europa. Gemiddeld kom je in Vlaanderen om de 300 meter een weg tegen. Dieren die een nieuw leefgebied zoeken en daarvoor tientallen kilometers afleggen, moeten dus heel wat drukke wegen oversteken. De wegen worden steeds drukker en zelfs het uiterst dichte wegennet van Vlaanderen wordt jaarlijks nog dichter. De laatste 20 jaar nam de lengte van het Belgische wegennet nog met 10% toe. Een nauwgezette opvolging helpt mee om te bepalen wat de impact hiervan is op dieren.
Daarom kwam er ‘Dieren onder de wielen 2.0’, een nieuw project rond verkeersslachtoffers van Natuurpunt in opdracht van de Vlaamse overheid. In het project wordt opnieuw opgeroepen om verkeersslachtoffers te melden via de website www.dierenonderdewielen.be. Zo worden de knelpunten verder in kaart gebracht als basis om de problemen gericht te kunnen aanpakken en maatregelen te nemen op de plaatsen waar het nodig is. Maar het project gaat nog verder dan het voorgaande. De resultaten zijn via de website rechtstreeks op een kaart te raadplegen. Wil je weten wat de zwarte punten zijn in jouw gemeente, of welke soorten in jouw gemeente het vaakst het slachtoffer zijn van verkeer, dan kan je dat voortaan eenvoudig nagaan. Bovendien wordt in het kader van het vernieuwde Dieren onder de wielenproject ook opgeroepen om trajecten tweewekelijks systematisch te controleren op de aanwezigheid van verkeersslachtoffers. Zo kan een schatting gemaakt worden van het totaal aantal slachtoffers dat jaarlijks de dood vindt op en langs Vlaamse wegen. In combinatie met gegevens over de lokale populaties kan dan ook de impact van het verkeer op soorten gemeten worden. Op basis van deze gegevens kunnen overheden de nodige maatregelen nemen om dieren tegen de verkeersimpact te beschermen.
Tekst: Diemer Vercayie, Natuurpunt Studie
Foto’s: Guido van den Wyngaert & Steve Van Bastelaere
Meer informatie: www.natuurpunt.be/dierenonderdewielen
Doe mee via: www.dierenonderdewielen.be
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief