Meer en betere natuur in de Kleiputten Terhagen

Het is inmiddels al een hele tijd geleden, ruim 24 jaar om precies te zijn, toen we het voor het eerst opnamen voor de natuur in  de kleiputten van Terhagen.  Naast begeleide wandelingen en het onderhoud van wandelpaden lanceerden we ook de naam:  Natuur-rijk Terhagen. Die naam was een bewuste keuze. Ons doel was om van het gebied tussen de wijk Bosstraat en de oude Hoogstraat, dat samen met de gebieden oostelijk van de Hoogstraat het grootste stiltegebied en aaneengesloten natuurgebied van de regio kon worden, meer naambekendheid te geven. Langzaam zagen we het gebied veranderen van een open gebied, met vele open zanderige delen en diepere natte delen, naar voornamelijk pioniersbossen gedomineerd door wilg op de lagere delen en berk op de hogere delen.

Zo verdwenen één na één de biotopen van de soorten die we in dit gebied willen koesteren: rugstreeppad, kamsalamander en oeverzwaluw. Rugstreeppad en kamsalamander zijn soorten die op de bijlage 4 van de Europese Habitatrichtlijn staan, wat betekent dat “alle mogelijke maatregelen moeten worden genomen voor een goede staat van instandhouding”, zoals dat zo mooi heet.

Gelukkig hielden onze koestersoorten enigszins stand aan de rand of in de buurgebieden. Rugstreeppad voornamelijk in de actieve en de voor enkele jaren verlaten kleigroeves van Wienerberger. Kamsalamander in een kleine poel op de grens met de huidige percelen van Natuurpunt. Oeverzwaluw in de actieve groeve van Wienerberger.

Nu, een kwart eeuw later staan we voor een nieuwe en belangrijke fase in de nabestemming van het gebied en als Natuurpunt gaan we zonder aarzelen voor een belangrijke, toekomstgerichte doelstelling: Meer en betere natuur in de Kleiputten Terhagen.

Daarbij maken we volop gebruik van onze competenties, inzichten en ervaringen, die we in de loop van vele jaren hebben opgebouwd én maken we gebruik van de opportuniteiten die de noodzakelijke sanering van enkele oude stortplaatsen biedt. Mede omdat het golfspook dat vele jaren dreigend over het gebied hing en dat eertijds verankerd werd in een gewestplanwijziging nu wel definitief lijkt verdreven, al weten we dat nog steeds niet 100% zeker.

We zijn er ons van bewust dat het pad dat we willen volgen, met als uiteindelijk doel “Meer en betere natuur in de Kleiputten Terhagen” de eerstvolgende maanden en wellicht jaren geen pad is dat over rozen zal lopen, maar we zijn ervan overtuigd dat dit het juiste pad is!

Wat zijn onze streefdoelen:

-        Meer waterrijke natuur voor rietvogels, rallen en reigers, zoals roerdomp en woudaapje in het noordelijk deel. Waterrijke natuur die gebufferd wordt door een nieuwe trage weg, tussen de wijk Bosstraat en Terhagen. Een trage weg die het bestaande bos zoveel mogelijk spaart en die zich situeert ten westen van het nieuwe moerasgebied en waar enkele kijkplaatsen  een prachtig uitzicht geven op de mooiste stukken van de Kleiputten Terhagen.

-        Meer open natuur, met zandige terreinen, poelen en struwelen voor soorten zoals rugstreeppad en kamsalamander, in het middeldeel.

-        Meer speelnatuur voor jongeren nabij de wijk- en dorpskernen.

-        Meer valleinatuur door het herstel van de vallei van de Potgatbeek, op de vroegere gemeentegrens tussen gemeenten Boom en Terhagen.

-         Meer comfort en veiligheid voor fietsers door de verbreding van de Kapelstraat voor de aanleg van twee van de rijweg afgescheiden fietspaden.

Erik De Keersmaecker, voorzitter Natuurpunt Rupelstreek