Meer natuur om in te spelen: uitdaging aanvaard!

Deze week pakte Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege uit met een opmerkelijk idee: ze wil de jeugd opnieuw de kans geven om meer te kunnen spelen in het bos. Dat is een bijzonder lovenswaardig initiatief. Alleen jammer dat ze er - met het omdraaien van de toegankelijkheidsregeling - de verkeerde oplossing voor kiest. Natuurpunt en BOS+ gaan graag in op de uitnodiging van de jeugdbewegingen om samen meer speelnatuur te realiseren, maar dan wel op de meest geschikte plekken.

Hoe vroeger jongeren in contact komen met de natuur, hoe meer kans er is dat ze er in hun latere leven voeling mee blijven houden en er met respect mee zullen omgaan. Dat het thema leeft bij de jeugdsector, bleek uit hun blije reactie over de beslissing van de minister.

Vanuit de natuur- en bossector gaan we heel graag in op hun uitnodiging om hierover in dialoog te gaan, want dat er dringend meer speelgroen en meer toegankelijk groen moet komen, staat buiten kijf. Alleen moet je dat groen vooral inrichten waar het nodig is: vlak bij de lokalen, de scholen, de kampplaatsen en de vakantiespeelplekken, goed bereikbaar met fiets en openbaar vervoer.

Wat houdt het ‘omdraaien van de toegankelijkheidsregeling’ in? Op dit ogenblik is het zo dat bossen toegankelijk zijn op de aangegeven paden en in speelzones. De minister stelt nu voor om iedereen de toelating te geven om overal de paden te verlaten in de bossen van de Vlaamse overheid - de zogeheten domeinbossen. In kwetsbare stukken zou er een betredingsverbod komen.

Het omdraaien van de toegankelijkheidsregeling klinkt misschien sympathiek, maar biedt geen oplossing voor het tekort aan bereikbare natuur. We krijgen er geen are extra bos mee. Bovendien dreigt het de zaak vooral ingewikkeld te maken. Wie weet immers welk bos een domeinbos is, of een privébos, of een bos dat beheerd wordt door lokale vrijwilligers? De jeugdvereniging die gewoon in het bos wil gaan spelen, al zeker niet. Of je zou ieder bos moeten volplanten met gebods- en verbodsbordjes.

Daarnaast is elk bos verschillend. Sommige bossen zijn robuust genoeg om regelmatig bezoek van groepen ravottende kinderen aan te kunnen, andere bestaan uit kwetsbaar leefgebied die eenzelfde betreding absoluut niet zouden verdragen. Nog andere zijn moerassig, en daardoor minder geschikt voor een groep spelende kinderen. In die kwetsbare of moerassige bossen vind je uitgestippelde wandelpaden en plankenpaden, zodat iedereen er op een veilige en verantwoorde manier van kan genieten. Maar er dwars doorheen lopen is gewoon een heel slecht idee.

Beter is het om gericht nieuwe speelnatuur aan te leggen op de plekken waar dat het meest nodig is. In de praktijk gebeurt dat nu al her en der.

BOS+ stond mee aan de wieg van een groot aantal toegankelijkheidsconcepten zoals speelbossen, recreatieve onthaalpoorten die de recreant een comfortabel aanbod in het bos bieden, het vergroenen van speelterreinen, de verbeterde toegankelijkheid van bos- en natuurgebieden voor personen met een beperkte mobiliteit

In Muizen, bij Mechelen, heeft Natuurpunt vorig jaar een speelbos aangelegd samen met de lokale Chiro. De jeugdbeweging hielp bij de aankoop van het perceel (door oude gsm’s in te zamelen) en kwam mee planten. Vrijwilligers van Natuurpunt zullen het speelbos in de toekomst onderhouden. Afgelopen weekend hebben we tijdens de Dag van de Natuur op tientallen plaatsen in Vlaanderen nieuw bos geplant, vaak samen met lokale jeugdbewegingen. Die samenwerking zorgt effectief voor meer speelgroen.

Maar er moet nog veel méér gebeuren. En ondersteuning vanuit de overheid is zeker welkom. Het siert de minister dat ze werk wil maken van meer en beter toegankelijk speelgroen. Maar dat kan niet met één pennentrek. Dat vergt overleg en een krachtdadig beleid dat inzet op bosuitbreiding, met aandacht voor de speelnoden van de jeugd. Laten we samen op zoek gaan naar hoe we snel meer speelbossen kunnen realiseren in Vlaanderen. Wat ons betreft: uitdaging aanvaard!