Natuurpark Levende Leie krijgt meer en meer vorm

De streek rond de Leie tussen Deinze en Gent is ecologisch zo waardevol dat één groot Natuurpark Levende Leie de streekidentiteit zal versterken. Het is een logische stap om de vele aanwezige natuurgebieden met elkaar te verbinden waarin de bescherming van de natuurwaarden prioritair zijn.

Natuurpunt streeft naar een  aaneengesloten, robuust natuurrijk landschap, met een herstel van vochtig en nat hooiland en weiland, de ontwikkeling van beekbegeleidend bos met natuurlijke overgangen naar de drogere valleiflanken. In bepaalde delen streven we naar halfopen valleilandschap zonder perceel- grenzen met een mozaïek van grasland, ruigte, moeras, rietland en spontaan ontwikkelde bostypes. We willen dit bereiken door gronden aan te kopen, in te richten en te beheren in de visiegebieden van onze natuurgebieden in de Leievallei in Gent, Sint-Martens-Laten en Deinze. In het Natuurpark Levende Leie puzzelen we dus het lappendeken van vele kleine percelen samen tot grotere natuurcomplexen die een hotspot zijn voor biodiversiteit. Terzelfdertijd vervullen ze ook mee een functie als klimaat- buffer waarbij het gehele valleigebied deel uitmaakt van het watersysteem. Naast bosuitbreiding is de versterking van natte natuur een absolute prioriteit waaraan in de toe- komst heel veel aandacht zal blijven gegeven worden.

Een Natuurpark wat is dat?
Er is geen Nederlands vast begrip van de term Natuur- park. Wij geven aan het Natuurpark de volgende betekenis: een robuust natuurgebied met een aanzienlijke betekenis voor zachte recreatie, waarbij tegelijk aandacht is voor toerisme (horeca), cultuur (musea) en erfgoed in en rond het Natuurpark. Om al die functies optimaal te behouden en verder te ontwikkelen kiest Natuurpunt voor een Natuurpark waarin andere partners welkom zijn die zich kunnen vinden in een sterke, op natuur gerichte streekidentiteit.

Mooie resultaten dankzij samenwerking met publieke en private partners:
In 2023 werden in Deinze 8 ha gronden aangekocht in de Leiemeersen. Hiermee maken we enerzijds de verdere uitbreiding van de waardevolle glanshaver- en grote vos- senstaart hooilanden mogelijk en bieden we weer meer ruimte voor de aanwezige fauna, zoals kieviten, grutto’s, roodborsttapuiten, ... En anderzijds zorgen de aankopen voor grotere beheereenheden, waardoor de impact van naburige percelen kleiner wordt en we gerichter kunnen ingrijpen in de hydrologie van het gebied. Zo werden in 2023 in het broedgebied van de grutto’s oude grachten afgedamd en geherprofileerd en werden oude kleiontginningsdepressies hersteld om meer water in het gebied te houden. Deze delen met open water bieden een rustplaats aan voor vogels tijdens hun jaarlijkse trektocht, en zorgen mee voor het ideale milieu voor weidevogels.
Deze successen werken mogelijk gemaakt dankzij de combinatie van private en publieke middelen.
Via subsidies van Vlaanderen kon het grootste deel van de kosten gefinancierd worden.
Het ontbrekende deel is afkomstig van bedrijven. Hierbij is de lange termijn relatie met Gerolsteiner Brunnen het vermelden waard. De  producent van mineraalwater investeert intussen voor het 3e jaar op rij in de aankoop en herstel van waterrijke natuur rond de Leie.
Als producent van mineraalwater beseffen ze als geen ander het belang van schaarse natte natuur die Vlaanderen nog rijk is. Ook in hun bedrijfsvoering trekken ze volop de kaart van samenwerken met de natuur door te kiezen voor een strenge bescherming van de natuur rondom hun waterbronnen. Zo worden landbouwers verplicht te kiezen voor regeneratieve landbouw die de bodem moet beschermen.

Levende Leie weekend:
Ieder jaar wordt het Natuurpark Levende Leie via een evenement onder de aandacht gebracht. Dit jaar gebeurde dat in het weekend van 25-26 mei 2024 waarin de ver- schillende deelgebieden tijdens gegidste wandelingen bezocht werden onder het volgende thema: “Natuurpark Levende Leie, sponsnatuur als buffer te- gen zowel overstromingen als droogte.”

Natte natuur is in voorbije decennia aan een sneltempo verdwenen door drainagewerken en het indijken van rivieren met de bedoeling regenwater zo snel mogelijk af te voeren. Als gevolg hiervan kampt Vlaanderen met waterschaarste, zeker in perioden van langdurige droogte. Anderzijds zijn op deze manier natuurlijke overstromings- gebieden verdwenen die veel water konden opvangen op momenten van hevige neerslag. Door de klimaatopwarming neemt het risico toe op zowel lange perioden van droogte, als intense neerslag. Herstel van natuurlijke riviervalleien biedt bescherming tegen zowel droogte als overstromingen. De natuurgebieden rond de Leie kunnen bij hevige regenval miljoenen liters water bergen, en zo een bescherming bieden tegen overstroming. Door het water te laten insijpelen, en het niet direct af te voeren, wordt het grondwater op peil gehouden. Natte veengebieden kunnen bovendien heel wat CO2 vasthouden.
Tijdens de wandelingen van het Levende Leie weekend kon genoten worden van alle natuurpracht, en kon je in praktijk zien en horen hoe het beheer gericht is op het herstel van de meer dan ooit noodzakelijke ‘sponsnatuur’.
Het Levende Leie weekend kwam er in samenwerking met Gerolsteiner Brunnen, structurele partner van Natuurpark Levende