Nog nooit kwam er zoveel nieuw bos bij

De afgelopen vijf jaar kwam de Natuurpunt-campagne Bos voor Iedereen, die al 12 jaar loopt, op kruissnelheid. Met dank aan het project ‘Meer Bos voor Vlaanderen’ dat de Vlaamse regering in 2019 opstartte. Minister van Omgeving Zuhal Demir maakte geld vrij om te investeren en voorzag een subsidieregeling voor de aankoop van gronden voor bosuitbreiding. Doel: 4.000 extra bos in Vlaanderen tegen 2024.  

De minister bracht overheden en middenveldorganisaties samen in de Bosalliantie, om gezamenlijk de bosdoelen te realiseren. Met resultaat: voor het eerst in decennia kwam er de voorbije legislatuur een heel pak bos bij. De 4.000 hectare werd nog niet gehaald, maar de teller staat wel al op 1.899 hectare nieuw bos en er ligt nog eens 925 hectare klaar om te bebossen. Dat is een nettoresultaat: nieuw bos om gekapt bos te compenseren werd niet meegeteld. Op www.bosteller.be staan alle bosuitbreidingsprojecten opgelijst. 

De motor kwam traag op gang - begrijpelijk, aangezien je eerst gronden moet vinden om te bebossen - maar is nu helemaal op kruissnelheid. Als er op deze manier verder gewerkt wordt, dan is de ambitie van de Vlaamse overheid om 10.000 hectare extra bos te realiseren tegen 2030 haalbaar. Natuurpunt rekent erop dat de volgende Vlaamse regering deze ambitie verankert in het regeerakkoord. 

Natuurpunters planten massaal bos aan

Natuurpunt ging aan de slag in het najaar van 2020 met de ambitie om 700 van de 4.000 hectare bos te realiseren. De vrijwilligers gingen op zoek naar gronden om te bebossen, ze vroegen vergunningen aan, bestelden plantgoed en organiseerden plantacties. Met de campagne ‘Bos voor Iedereen’ riepen ze de hulp in van bedrijven en buurtbewoners, enerzijds voor de financiering die nodig is naast de subsidies, anderzijds om mee te komen planten. 

Elk plantseizoen, lopend van november tot maart, organiseerde Natuurpunt tientallen bosplantacties, verspreid over het hele land. De vrijwilligers en de terreinploegen boorden op voorhand plantgaten en legden het plantgoed klaar. Op de dag zelf stopten de vrijwilligers samen met buurtbewoners, jeugdbewegingen en collega’s van de partnerbedrijven de boompjes in de grond. 

Sinds de start in 2019 kende het aantal hectare nieuw bos een exponentiële groei. In totaal heeft Natuurpunt 372 hectare nieuw bos aangeplant, een vijfde van heel de Bosalliantie. En voor het komende plantseizoen ligt nog eens 178 hectare klaar. Dus zijn we nu al zeker van 550 hectare netto nieuw bos. Alle bebossingsverhalen met foto’s zijn terug te vinden op de Bosteller. 

Met decennia ervaring op het terrein en het Vlaanderen-dekkend vrijwilligersnetwerk is Natuurpunt erin geslaagd om ruim haar deel van de bosuitbreiding te realiseren. We planten zomaar niet in het wilde weg. De lokale Natuurpunt-afdelingen zoeken vooral naar gronden die wel geschikt zijn voor bos, maar minder voor andere doeleinden. Waar mogelijk breiden we bestaande boskernen uit. Zo krijgen we grote aaneengesloten bossen waarin het heerlijk vertoeven is voor insecten, vogels, zoogdieren en mensen. Natuurpunt geeft drie bosgaranties:
1. slim aangeplant, met een sterke mix inheemse bomen
2. goed beheerd, door de duizenden Natuurpunt-vrijwilligers
3. eeuwig beschermd, omdat we de gronden zelf aankopen.

Bossen planten doe je vooral voor de komende generaties. Het duurt jaren voor de aanplantingen uitgroeien tot volwaardige, gevarieerde en klimaatrobuuste bossen vol leven. Daarom is het belangrijk dat ze lokaal verankerd zijn. Natuurpunt zorgt ervoor dat de buurtbewoners en lokale overheden betrokken zijn en kiest voor een mix van bomen die past bij de bodem en de lokale omstandigheden. 

Zomer- en wintereik, haagbeuk, hazelaar, zwarte els en meidoorn vormen de top zes van meest geplante bomen. In de boskern gebeurt de aanplant meestal in groepen per boomsoort, waartussen ook plaats is voor natuurlijke verjonging. Meestal zorgen deze pionierbomen voor een snellere bosvorming. De vrijwilligers volgen de groei van de bossen nauwgezet op en planten bij indien nodig. Ondanks de droge zomers valt de uitval nog redelijk goed mee.

Natuurpunt kijkt tevreden terug op de voorbije plantseizoenen en rekent erop dat de Vlaamse regering haar inspanningen voor bosuitbreiding de komende legislatuur verder zet, zodat het doel van 10.000 hectare doel tegen 2030 gehaald wordt. De Natuurpunters staan in ieder geval paraat om deze ambitie mee waar te maken. 

Meer informatie op www.bosvooriedereen.be 

Tekst: Tomas Dossche (Coördinator Bosuitbreiding Natuurpunt)