Ontwaakt, Europarlementariërs!
Eind dit jaar stemt het Europees Parlement wellicht over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Commissie. Momenteel zwakt de Raad voor Landbouw en Visserij, bestaande uit de landbouwministers van de lidstaten, het al ontoereikende Commissievoorstel verder af. Door de demarches van de excellenties dreigt de biodiversiteit straks alweer kind van de rekening te worden. Uiterst merkwaardig, want dit staat haaks op wat Commissievoorzitter Ursula von der Leyen schrijft in haar politieke richtlijnen: “Het bewaren en herstellen van ons ecosysteem moet al ons werk onderbouwen. We moeten een nieuwe standaard zetten voor biodiversiteit”. Via de Green Deal moet de EU tegen 2050 bovendien klimaatneutraal worden. Uiteraard moet de Europese landbouw mee in dat verhaal. Voor het GLB is het vijf voor twaalf. Aan de parlementsleden om straks hun verantwoordelijkheid te nemen en von der Leyens ambities kracht bij te zetten.
Oude wijn
Het huidige Commissievoorstel afzwakken kan op velerlei slinkse manieren. Zo zouden landbouwers, in ruil voor subsidies, binnen hun bedrijf een minimum aan non-productieve zones (hagen, bloemenstroken) moeten reserveren die de biodiversiteit ten goede komen. De Europese landbouwministers voegen hier nu echter gul aan toe dat het ook kan gaan om vanggewassen of stikstofbindende commerciële gewassen. Meerdere ‘verbeteringen’ (sic) van dat pluimage liggen momenteel ter tafel. Zodoende serveren de beleidsmakers ons straks alweer oude wijn in nieuwe zakken. De stemming van het Europees Parlement betreft daarom een laatste strohalm om het GLB in extremis bij te stellen. Hierbij niet vergeten dat het dé belangrijkste set maatregelen betreft die politici in de nabije toekomst kunnen nemen om de klimaat- en biodiversiteitscrisis het hoofd te bieden.
Tijd voor transformatie
Hoewel drie van de negen GLB-doelstellingen gewijd zijn aan natuur, milieu en klimaat ontbreken eens te meer meetbare en resultaatsgeoriënteerde doelen. Dat euvel kan via kwaliteitscontroles aangepakt worden. Natuurpunt vraagt bovendien ruimte voor natuur. Tien procent van de oppervlakte van een landbouwbedrijf zou gevrijwaard moeten worden voor echte natuur. Ook het subsidiëringssysteem moet significante veranderingen ondergaan. Samen met Birdlife klopt Natuurpunt op de nagel geld voor natuur. In concreto willen we jaarlijks 15 miljard euro reserveren voor biodiversiteitsversterkende maatregelen. Landbouwers die de shift maken naar natuurinclusieve landbouw moeten daarvoor beloond worden met extra inkomen. Tegen 2027 vragen we om de Eerste Pijler van het subsidiesysteem te transformeren naar een fonds dat steun geeft voor maatregelen die het landbouwsysteem echt natuur- en klimaatvriendelijker maken. Momenteel gaat driekwart van het GLB-budget nog naar directe betalingen voor landbouwers, bijna ongeacht wat ze doen. Tijd voor transformatie dus, want het voorliggende status-quo bombardeert von der Leyens politieke richtlijnen tot holle retoriek. Ontwaakt, Europarlementariërs!
